Երեկ Ազգային ժողովում շարունակվում էին բյուջետային քննարկումները: Առաջին անգամ դրանց մասնակցում էր նաեւ ՀՀ գլխավոր իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը: Մարդու իրավունքների պաշտպանն այս անգամ ստիպված էր պաշտպանել ի՛ր իրավունքները:
2005 թվականի բյուջեի նախագծով օմբուդսմենի աշխատակազմի ֆինանսավորման համար նախատեսվել է 93 մլն 379 հզ. դրամ ինստիտուտի ներկայացրած 154 մլն 219 հզ.-ի փոխարեն: Այդ 93 մլն-ից 20 միլիոնն էլ ծախսվում է շենքի վարձակալության վրա:
Տիկին Ալավերդյանն ընդգծեց, որ կառավարությունը ֆինանսավորել է ոչ թե մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացրած նախագծով, այլ սեփական հաշվարկներով ու նկատառումներով:
Լարիսա Ալավերդյանը դժգոհ է, որ կառավարությունը որեւէ միջոց չի նախատեսել աշխատակազմի թվի ավելացման համար: Այն թերեւս ավելացվելու է միայն 1 աշխատակցով, որը խորհրդատվություն է իրականացնելու: Համեմատելով Վրաստանի ու Ադրբեջանի հետ, ուր մարդու իրավունքների պաշտպանի ինստիտուտում աշխատում են համապատասխանաբար 56 եւ 58 մարդ, գլխավոր իրավապաշտպանն անհնարին է համարում 35 աշխատողով արդյունավետ շփումները հեռավոր մարզերի բնակչության հետ: Նրանց մեծ մասը դիմում գրելուց հետո մայրաքաղաք գալ չի կարող, իրավապաշտպանը նույնպես հնարավորություններ չունի նրանց այցելելու: Այսինքն, փոքր աշխատակազմից երբեւէ չպետք է եզրակացնել, թե բողոքների քանակն էլ փոքր կարող է լինել եւ ըստ այդմ ֆինանսավորում անել: Առավել եւս մարզերում ներկայացուցչություններ չունենալու պայմաններում, առավել եւս այն դեպքում, երբ բողոքների թիվը ոչ թե նվազում, այլ աճում է:
Օմբուդսմենի ինստիտուտն իր գոյության կարճ ժամանակում արդեն ստացել է 1200 գրավոր դիմումներ, նույնքան էլ` բանավոր:
Օմբուդսմենի աշխատավարձը հավասարեցված է սահմանադրական դատարանի նախագահի աշխատավարձին, այսինքն նաեւ երկրի վարչապետի եւ ԱԺ նախագահի աշխատավարձերին: Սակայն այս ինստիտուտը նույն հնարավորություններն ու ֆինանսական միջոցները չունի, ինչ, ասենք սահմանադրական դատարանը: Վերջինս 16 մեքենա ունի, օմբուդսմենը` ընդամենը 3: Օմբուդսմենի հայկական ինստիտուտը տեխնիկական զինվածությամբ էլ զիջում է հարեւան երկրներին: Այստեղ յուրաքանչյուր 5 հոգուն ընկնում է 1 համակարգիչ, որը բարդություններ է ստեղծում բողոքների հետ կապված աշխատանքների ժամանակ:
Որպեսզի ԱԺ-ն համոզվի, որ այս ինստիտուտն իսկապես խիստ ծախսատար է, Լարիսա Ալավերդյանը նույնիսկ մտադիր է հատուկ զեկույց ներկայացնել ԱԺ: Ի վերջո, նրա գնահատմամբ, անբավարար միջոցները հանգեցնելու են օմբուդսմենի ինքնուրույնության ու անկախության սահմանափակմանը:
Ֆինանսների եւ էկոնոմիկայի նախարար Վարդան Խաչատրյանը տրամագծորեն հակառակ կարծիքի էր: Նա չպատճառաբանված համարեց սահմանադրական դատարանի հետ համեմատվելու փորձը, քանի որ իրենք «օմբուդսմենի աշխատավարձը բարձրացնելով, ընդամենը համապատասխանեցրել են օմբուդսմենի կարգավիճակին: Բայց դա չի նշանակում, թե աշխատակազմինն էլ պիտի հավասարեցվի սահմանադրականի հնարավորություններին»:
Ինչ վերաբերում է բողոքներին համապատասխան ֆինանսավորմանը, ապա Վ. Խաչատրյանը այստեղ էլ «համարժեք» եզրահանգումներ արեց. «Բողոքների քանակը կապված է նաեւ բնակչության քանակի հետ: Եթե Ադրբեջանի ու Վրաստանի հետ համեմատենք, ապա ձեր աշխատակազմը պիտի 15 հոգի լիներ»:
Հանրապետության գլխավոր իրավապաշտպանը թեեւ գոհ է կառավարության վերաբերմունքից, այնուամենայնիվ, մնաց իր համոզմունքին, թե բյուջետային նախատեսումներն ապացուցում են, որ ֆինանսների նախարարությունը անհրաժեշտ փայփայանք ու գուրգուրանք չի ցուցաբերում մարդու իրավունքների ինստիտուտի հանդեպ:
ԿԱՐԻՆԵ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ