Հարություն Խաչատրյանը ներկայացրեց իր ֆիլմը
ՀԱԿՈԲ ԱՍԱՏՐՅԱՆ, Պրահա
Երեք տարվա ընդմիջումից հետո կրկին Կարլովի Վարիի միջազգային կինոփառատոնը հյուրընկալեց հայտնի կինոռեժիսոր Հարություն Խաչատրյանին, այս անգամ «Պոետի վերադարձը» ֆիլմով: Հուլիսի 30 -ին հանդիսավորապես բացված կինոփառատոնի 19 վավերագրական ֆիլմերի մրցութային ծրագրում ընդգրկված ֆիլմն արդեն ունեցել է երկու ցուցադրություն եւ, ըստ չեխական «Պրավո» թերթի կինոցուցադրումներից հետո անցկացրած հարցումների, առաջատարների մեջ է: Իհարկե, փառատոնի կազմակերպիչները ֆիլմերի ցուցադրության հերթականության մեջ սխալ ընտրություն էին արել:
Հայկական ֆիլմից առաջ ցուցադրվում էր գերմանացի ռեժիսոր Թիլ Պասուի «Մասթ Քալանդար» պակիստանյան Սուֆիզմի հետնորդների` մոլի մահմեդականների ավանդույթների մասին ֆիլմը, որը բավականին աղմկոտ ու արյունոտ ֆիլմ էր, եւ դրա դիտումից հետո որոշակի ժամանակ էր անհրաժեշտ, որ հանդիսականը ուշքի գա: Դրան հաջորդեց Հարություն Խաչատրյանի 88 րոպե տեւողությամբ ֆիլմի ցուցադրումը, որի դիտումից հետո էլ, հետաքրքրասեր հանդիսականները հարցեր ուղղեցին հայ կինոռեժիսորին, տեղեկություններ քաղելով ոչ միայն աշուղ Ջիվանու, այլեւ Ջավախքի ու Հայաստանի մասին: Հարություն Խաչատրյանը նշեց, որ ինքն էլ ծնունդով Ջավախքից է եւ այս ֆիլմը նկարահանել է, որպեսզի Ջիվանու հետ վերադառնա իր ծննդավայր եւ իր համար ճշտի, թե ի՞նչ է փոխվել, ի՞նչ է մնացել, արդյոք ինքը պե՞տք է այնտեղ, որպեսզի հետո ուշ չլինի: Ֆիլմը պատասխաններ չի տալիս, ֆիլմն առաջադրում է հարցեր: Նման մի հարց էլ փորձում էին հանդիսականները պարզել կինոռեժիսորից` ի վերջո արձանը տեղադրվե՞ց, թե ոչ: «Ինքներդ գտեք այդ պատասխանը, դա թողել եմ ձեզ», ասաց կինոռեժիսորը: Առաջին ընկալումից ձգված թվացող այս պատմությունը մեր կյանքի իրական փիլիսոփայական վերարտադրությունն է: Բեմադրիչի պատգամն ուղղված է նաեւ դրսում ապրող հայաստանցիներին` վերադառնալիս ի՞նչ են գտնելու եւ ո՞վ է սպասելու հայրենի բնակավայրերում: Երեւանում քանդակված Ջիվանու արձանը, որ տանջանքներով տանում են դեպի հայրենի գյուղ, այդպես էլ տեղ չի հասնում: Ֆիլմի նկարահանումներից առաջ Ջիվանու դերակատարի փնտրտուքներն ավարտվել են հետաքրքրական մի որոշմամբ` Ջիվանու կերպարը մարմնավորել է նրա արձանը: Ամենուր, որտեղով անցնում է «արձանը», նրա երգերն են երգում, սեղաններ են բացում, ի վերջո արձանը հասնում է մի տեղ ու մնում լքված:
Գնահատելով Հարություն Խաչատրյանի ֆիլմը, կինոփառատոնի ամենօրյա թերթը գրել էր. «Իր վերջին ֆիլմը, երեւակայության ու կառուցվածքի մի կատարելություն, մեզ է հասել Հայաստանից»: Դրանից առաջ թերթը հիշեցնում է, որ 2003-ին «Վավերագրողը» այս փառատոնում ստացել է ժյուրիի հատուկ մրցանակ:
Կարլովի Վարիի 41-րդ միջազգային փառատոնը, որը Եվրոպայում անցկացվող Ա կարգի 5 փառատոներից մեկն է, այս տարի էլ հրավիրել է ամերիկյան եւ եվրոպական կինոաստղերի մի փունջ: Սակայն արդեն հայտնի է, որ այդ նախատեսված փնջից երկուսը` ֆրանսիացի հայտնի ռեժիսոր ու պրոդյուսեր Լուկ Բեսոնն ու հայտնի դերասանուհի Ժակլին Բեսսեթը անձնական պատճառներով չեն գալու Կարլովի Վարի:
Փոխարենն արդեն իր ֆիլմն է ներկայացրել ամերիկյան հայտնի դերասան եւ բեմադրիչ Էնդի Գարսիան, որի «Կորսված քաղաք» ֆիլմի եվրոպական պրեմիերան տեղի ունեցավ Կարլովի Վարիում: 15 այլ ֆիլմեր կմրցակցեն գլխավոր մրցանակի` «Բյուրեղապակյա գլոբուսի» համար: Իսկ փառատոնի ծրագրում այս տարի ընդգրկված ֆիլմերի թիվը հասնում է 220-ի, չհաշված 40 կարճամետրաժ ֆիլմերը: Մեզ համար հետաքրքրություն ներկայացնող երկու ֆիլմ նույնպես կմասնակցեն փառատոնին: Մեկը հայազգի պրոդյուսեր Արմեն Դիշդիշյանի «Տոչկա» («Կետ») ֆիլմն է, որ ներկայացնում է Ռուսաստանը, եւ ադրբեջանցի ռեժիսոր Էլդար Գուլիեւի «Գիրով» («Պատանդը») ֆիլմն է, որ մասնակցում է «Արեւելքից Արեւմուտք» ծրագրին եւ պատմում է հայ-ադրբեջանական պատերազմի սկզբում երկու կողմերից գերի ընկած մարդկանց մասին:
Փառատոնի արդյունքները կամփոփվեն հուլիսի 8-ին:
Անկախ ամեն ինչից, Խաչատրյանի ֆիլմն արդեն հրավեր ունի մասնակցելու նաեւ նորվեգական ու կորեական կինոփառատոներին: