«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ

https://www.azg.am | WAP | WAP-CULTURE

#179, 2006-09-20 | #180, 2006-09-21 | #181, 2006-09-23


ՎՐԱՑ ԻՐԱՎԱՊԱՀՆԵՐԸ ՀՀ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻՑ ՀԵՏԱՔՐՔՐՎՈՒՄ ԵՆ ԱԲԽԱԶ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՈ՞Վ

Իսկ հայրենական իշխանությունները շարունակում են լռել

ԱՂԱՎՆի ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ, Թբիլիսի

Վրաստանում Հայաստանի քաղաքացիների վերջին ձերբակալությունների առնչությամբ արդեն սովորական դարձած սցենարը հետաքրքրական դրվագներ շատ ունի: «Ազգը» տեղեկացրել է վերջին մեկ-երկու ամիսներին տեղի ունեցած ձերբակալությունների մասին, երբ վերջին տարիներին Աբխազիա կամ Հարավային Օսիա այցելած Հայաստանի քաղաքացիները Վրաստանի տարածքում ձերբակալվում են: Նրանց վրացական պետական սահմանի խախտման մեղադրանք է առաջադրվում Վրաստանի քրեական օրենսգրքի 344 հոդվածի հատկանիշներով:

«Ազգի» տեղեկությունների համաձայն, իրենց անձնագրերում Աբխազիա կամ Հարավային Օսիա մուտքի մասին վկայող կնիք ունեցող ՀՀ քաղաքացիները Վրաստանում հայտնվելուն պես նախ մեկ-երկու օրով հանգրվանում են այսպես կոչված սահմանապահ ոստիկանության խցերում: Եվ քանի որ 72 ժամը վերջնական ժամկետ է առանց մեղադրանքի ձերբակալվածներին պահելու համար, մի քանի տասնյակ ժամ ՀՀ քաղաքացիներին պահելուց հետո դատարանում համապատասխան միջնորդություն է արվում` առաջարկելով խափանման միջոց ընտրել գրավը: Այն պակաս չի կարող լինել, քան Վրաստանի քրեական օրենսգրքի 344 հոդվածով ենթադրվող տուգանքի չափը: Վերջինս, ի դեպ, սահմանված չէ ոչ քրեական օրենսգրքում, ոչ էլ քրեադատավարական օրենսգրքում, այլ ընտրվում է դատավորի հայեցողությամբ:

Ամեն դեպքում, գործնականում մոտենում է 2000 դոլարին համարժեք վրացական լարիի սահմանագծին: Ընդ որում, «Ազգի» աղբյուրների համաձայն, մինչեւ մեղադրանք առաջադրելը եւ խափանման միջոց որոշելը որպես ձերբակալվածների պահման ծախսեր որոշակի գումար են տրամադրում միջազգային կառույցները, սակայն այդ գումարից նշանակալի պակաս է ծախսվում ձերբակալվածների սննդի եւ այլ կարիքների համար, եթե այդպիսիք ընդհանրապես լինում են:

Եվ սա դեռ նման գործերի յուրօրինակության մի կողմն է: Մեր տեղեկություններով, առավել «հետաքրքրական» են առաջին մի քանի ժամերի ընթացքում անցկացվող նախաքննության դրվագները, որոնց ընթացքում հարցաքննության ենթարկվողներին շատ, իսկապես շատ հետաքրքրական հարցեր են տալիս: Մասնավորապես, ինչ-որ ժամանակ Աբխազիա այցելած ՀՀ քաղաքացիներից հետաքրքրվում են, թե ինչ բարեկամական կապեր ունեն այդ տարածքում: Եվ եթե այցելել են իսկապես բարեկամներին, ապա գործերի որոշ հատվածի դեպքում չգիտես ինչու ներգրավված ռազմական ոստիկանությունը հետաքրքրվում է բարեկամների հակավրացական կամ հակաաբխազական տրամադրությունների առկայությամբ: Բացի այդ, անպայման ճշտվում են, թե հայերի հայ բարեկամները ինչ մասնակցություն են ունեցել Աբխազիայի եւ Վրաստանի բախումներին:

Եթե չկան բարեկամներ ու մոտ հարազատներ, վրացական իրավապահները հետաքրքրվում են բարեկամների բարեկամներով: Եվ սա բնավ էլ զավեշտ չէ: Ու թերեւս պատահական չէին ադրբեջանական որոշ լրատվամիջոցների տարածած տեղեկությունները, թե վրացական իշխանությունները հայերին մեղադրում են աբխազական եւ հարավօսական հակամարտություններում ի շահ իրենց անկախ հռչակած Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի հանդես գալու մեջ: Մյուս կողմից, ինչպե՞ս ընդունել պետական սահմանի խախտման մասին Վրաստանի քրեական օրենսգրքի 344 հոդվածի որոշ մասերի ժամանակային առումով ընտրովի կիրառությունը ՀՀ քաղաքացիների հանդեպ, եթե ոչ հենց աբխազական եւ հարավօսական «ճակատներում» Վրաստանի` հաղթանակ տոնելու տրամադրություններով:

Այս ամենով, սակայն, սահմանապահ ոստիկանության ձերբակալած հայաստանցիների «ոդիսականը» չի ավարտվում: Երբ դատական կարգով խափանման միջոցը դառնում է գրավը, ՀՀ քաղաքացիները մնում են առանց անձնագրի, քանի որ անձնագիրը հիմնական մեղադրական փաստաթուղթն է: Իսկ մինչ դատարանը կքննի գործը եւ որոշում կկայացնի, կարող են անցնել շաբաթներ: Այդ ընթացքում Հայաստան վերադառնալու ցանկություն ունեցողի համար նոր եւ առավել «հետաքրքրական» ոդիսական է սկսվում:

Ո՞ւր կգնաս առանց անձնագրի: Թերեւս կարելի է Վրաստանում Հայաստանի դեսպանատնից վերադարձի վկայական ստանալ ու հասնել Հայաստան: Ի դեպ, հարեւան երկրում ներկայացված դեսպանատունը եզակի օղակներից է, ուր դիմում են նման իրավիճակներում հայտնվածներն ու որոշակի օգնություն են ստանում: Բայց ի՞նչ անել հետո: Չ՞է որ երբ վրացական արդարադատության դատական ատյանները սկսեն գործի քննությունը, պետք է ներկա լինել, այսինքն` նորից գալ Վրաստան: Ու չնայած դատարաններն արդեն իսկ նշանակված գրավը համապատասխան որոշմամբ փոխում են տուգանքի, եւ դա էլ վրաց պետության ընդառաջ քայլն է ՀՀ քաղաքացիներին, ինչպես այդ մասին «Ազգի» հետ զրույցում նշել էր Հայաստանում Վրաստանի դեսպան Ռեւազ Գաչեչիլաձեն, իրավիճակը դրանից չի թեթեւանում: Նման հայտարարության հիմքն էլ այն է, որ վրացական քրեական օրենսգրքի համաձայն, մեկ անգամից ավելի կամ խմբով սահմանը խախտելու դեպքում գործում է 3-5 տարի ազատազրկման պատիժը եւ ոչ թե միայն տուգանք:

Լավ, եթե մեր պատմության «հերոսը» գնաց Հայաստան, ինչպե՞ս կրկին հատի հայ-վրացական սահմանը եւ մասնակցի սեփական դատին, երբ չունի անձնագիր: Եթե չի ցանկանում ունենալ այսքան խնդիրներ, պիտի մինչեւ դատը մնա Վրաստանում: Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ միջոցներով, որտե՞ղ: Սա էլ բարդագույն խնդիր է, երբ, ըստ էության, մնացել ես առանց որեւէ միջոցի, քանի որ ունեցածդ դարձել է գրավ` չգիտես ո՞ւմ մեղքով, բայց չգործած հանցանքի համար:

Իսկ ինչո՞վ են զբաղված Հայաստանի իշխանությունները: Այդ առնչությամբ ավելի լավ արտահայտվեց զրուցակիցներիցս մեկը, որ, ի թիվս մյուսների, չցանկացավ իր անունը հրապարակված տեսնել. «Հայաստանում իշխանություն չկա, անտերություն է»: Ամենաուղղակի գնահատական է, խոսք չկա:


© AZG Daily & MV, 2009, 2011, 2012, 2013 ver. 1.4