Ինչպիսի՞ն կլինի 2010 թվականը
2009 Հայաստանի տնտեսության համար դժվարագույնն էր վերջին 10 տարիների ընթացքում: Տնտեսական անկումը հասավ մինչեւ 18,5 տոկոսի, կիսով չափ անկում արձանագրվեց շինարարության ոլորտում, նկատելի անկում եղավ նաեւ արդյունաբերության եւ մյուս ճյուղերում: Թեեւ տարեվերջին տնտեսական անկումը սկսեց կրճատվելՙ հասնելով մինչեւ 16 տոկոսի, այդուհանդերձ, դա ավելի շուտ նախորդ տարեվերջին արձանագրված կտրուկ անկման համադրման արդյունքում ստացված ցուցանիշ էր:
Ինչ վերաբերում է տարվա արժանահիշատակ իրադարձություններին, ապա դրանք այնքան էլ շատ չէին: Դրանք հիմնականում պետության խրախուսմամբ իրականացվող ծրագրերն էին: Մասնավորապես, անցնող տարում ամենանշանակալին նոր ատոմակայանի կառուցման գործնական փուլ մտնելն է: Ընտրվեց նոր ԱԷԿ-ի կառուցման կառավարման միջազգային կազմակերպություն, որոշվեց, որ նոր ատոմակայանը կլինի հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունՙ հավասար բաժնեմասերով: Էներգետիկայի ոլորտից արժանահիշատակ է նաեւ Երեւանի ջերմաէլեկտրակայանի տարածքում նոր, ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան եւ բարձր արդյունավետության ՋԷԿ-ի կառուցումը եւ Հրազդանի ՋԷԿ-ի վերակառուցումն ու վերազինումը:
Տրանսպորտային ծրագրերից 2009-ին սկսվեց Հյուսիս-հարավ ավտոմայրուղու շինարարության առաջին փուլը, ինչպես նաեւ սկսվեցին Իրան-Հայաստան երկաթուղու շինարարության նախապատրաստական աշխատանքները:
Հեռահաղորդակցության ոլորտում կարեւորագույն իրադարձությունը բջջային կապի երրորդ օպերատորիՙ ֆրանսիական «Ֆրանս Տելեկոմի»ՙ «Օրանժի» գործունեության սկիզբն էր: Դա խթանեց մրցակցությունն այս ոլորտումՙ նպաստելով ոչ միայն բջջային կապի, այլեւ ինտերնետի մատկարարման սակագների իջեցմանը: Այս տարի մոտ 2 անգամ նվազեցին ինտերնետի գները, ինչը չափազանց կարեւոր նշանակություն ունի Հայաստանում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի զարգացման համար:
Ցավոք, արդյունաբերության ոլորտում նշանակալի իրադարձություն չեղավ: Թեեւ սպասվում էր, որ Ախուրյանում կբացվի շաքարի արտադրության խոշոր գործարանը, բայց դա տեղի կունենա հաջորդՙ 2010 թվականին: Հարկ է նշել, որ չնայած շատ է խոսվում տնտեսության դիվերսիֆիկացման մասին, բայց առայժմ նկատելի արդյունքներ չեն երեւում: Նշենք նաեւ, որ Տիգրան Սարգսյանի վարչապետ դառնալուց հետո սկսված հարկային եւ մաքսային համակարգի բարեփոխումները կիսատ մնացին, ինչի մասին իր տարեվերջյան մամուլի ասուլիսում խոստովանեց նաեւ վարչապետը:
Միաժամանակ, պետք է արձանագրել նաեւ կառավարության ամենամեծ ձեռքբերման մասին: Այն էՙ ի տարբերություն բազմաթիվ այլ երկրների, բնակչության սոցիալական վիճակը կտրուկ անկում չունեցավ, քանի որ սոցիալական ծախսերը չնվազեցին:
Հետաքրքրական է, թե ի՞նչ է սպասվում 2010-ին մեր տնտեսությանը: Կառավարությունը մեզ խոստանում է, որ տնտեսությունը աստիճանաբար կվերականգնվի, եւ կունենանք փոքրՙ 1-1,5 տոկոս տնտեսական աճ: Նույն կանխատեսումներն են անում Հայաստանի տնտեսության համար նաեւ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունները: Գուցե եւ կառավարության ձեռնարկած հակաճգնաժամային քայլերն առավել կոնկրետ արդյունքներ տա՞ն: Համենայն դեպս, եթե դա տեղի չունենա, դրսից ներգրավվող ռեսուրսներով այլեւս անհնար է խուսափել տնտեսական եւ սոցիալական առավել վատթար զարգացումներից:
Միաժամանակ, փաստենք, որ վերջին 2 ամիսներիՙ հոկտեմբերի եւ նոյեմբերի ցուցանիշները, երբ անկում է արձանագրվել նախորդ ամիսների համեմատ, մտահոգիչ են: Մնում է հուսալ, որ դրանք ժամանակավոր, ճգնաժամին բնորոշ ցիկլային տատանումներ են եւ իրենց տեղը կզիջեն տնտեսության վերականգնման կայուն միտմանը:
ԱՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ