Էներգաարդյունավետության ծրագրերի կիրառման շնորհիվ
Համաշխարհային բանկի խմբի մաս կազմող Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի (IFC)ՙ Հայաստանում իրականացվող Էներգախնայողության եւ էնեգրաարդյունավետության ծրագրի վերաբերյալ մանրամասներ երեկ ներկայացրեց ծրագրի ղեկավար Տիգրան Փարվանյանը: Նա նախ ներկայացրեց Հայաստանում էներգաարդյունավետության ներկա վիճակը:
Տիգրան Փարվանյանի ներկայացմամբ, կայուն էներգետիկայի ֆինանսավորումը կարեւոր է Հայաստանի համար, քանի որ մեր երկիրն այժմ ներկրում է իր էներգետիկ ռեսուրսների 2/3-ը, ջերմաէլեկտրակայանները չեն համապատասխանում միջազգային տեխնիկական, տնտեսական եւ բնապահպանական չափանիշներին, եւ չնայած բարենպաստ աշխարհագրական դիրքին եւ բնական ռեսուրսներին, վերականգնվող էներգետիկայի առումով Հայաստանը տուժում է ներդրումների պակասից: Ուստի ծրագրի նպատակն է հիմնել Հայաստանում էներգաարդյունավետության եւ վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում ներդրումների համար կայուն շուկա: Դրա համար IFC-ը մտադիր է աջակցել վերականգնվող էներգետիկայի ֆինանսավորման զարգացմանը, բարելավել օրենսդրական դաշտը, ստեղծել հարթակՙ աջակցելու ֆինանսական հաստատություններին էներգաարդյունավետության վարկեր շուկա հանելու գործում, բարձրացնել այս հարցի նկատմամբ իրազեկումը:
2008-2009-ին Հայաստանի 100 ձեռնարկությունների ղեկավարների շրջանում IFC-ի անցկացրած հետազոտության համաձայն, հարցվողների 72 տոկոսը նշել է, որ գործող օրենսդրությունը չի խթանում էներգաարդյունավետությունը: Միաժամանակ, մեր արդյունաբերության 5 ճյուղերը ներկայացնող (քիմիա, շինանյութերի արտադրություն, սննդարդյունաբերության, մետաղամշակում, մեքենաշինություն) ձեռնարկությունների միայն 48 տոկոսն է էներգաարդյունավետության բարձրացումը համարում բիզնես գերակայություն: Նրանք թերագնահատում են այդ ներուժը 70 տոկոսով: Այսինքն, ձեռնարկությունների ներկայացուցիչների կարծիքով, էներգաարդյունավետությունը միջինացված ցուցանիշով 7,7 տոկոսի խնայողություն կարող է տալ, մինչդեռ իրականում այդ ցուցանիշը 20 տոկոս կարող է լինել:
Տիգրան Փարվանյանը ներկայացրեց, թե ըստ կոնկրետ ճյուղերի որքան է էներգիայի ծախսի բաժինը արտադրական ծախսերի մեջ եւ որքան կարող է լինել էներգարդյունավետության ծրագրերի իրականացման դեպքում: Այսպես, մեքենաշինության մեջ էներգիայի ծախսն ընդհանուր արտադրական ծախսերի 56 տոկոսն է, բայց հնարավոր է իջեցնել մինչեւ 11 տոկոսի, մետաղամշակման մեջՙ 38 տոկոսն է եւ հնարավոր է իջեցնել մինչեւ 13 տոկոսի, շինանյությերի արտադրության մեջՙ 23 տոկոսՙ կարելի է իջեցնել մինչեւ 11 տոկոս, քիմիայումՙ 33 տոկոսՙ կարելի է իջեցնել մինչեւ 16 տոկոս, սննդարդյունաբերությունումՙ 27 տոկոս, կարելի է իջեցնել մինչեւ 12 տոկոս: Էներգաարդյունավետության ծրագրերի իրականացման համար հարցվողների 41 տոկոսը համարել է սեփական միջոցների բացակայությունը, իսկ արտաքին ֆինանսավորման համար դիմել է միայն 17 տոկոսը:
Ամփոփելովՙ ծրագրի ղեկավարը հայտնեց, որ մարտի 10-12-ը Մոսկվայի տանը տեղի կունենա «Էներգաարդյունավետության էքսպո 2011», որի նպատակն է զարգացնել այս շուկան, ցուցադրել էներգաարդյունավետության վերջին նմուշները, ամրապնդել արտադրող-սպառող կապերը:
Պատասխանելով «Ազգի» հարցին, թե ի՞նչ արդյունքների է հավակնում Հայաստանի կայուն էներգետիկայի ֆինանսավորման ծրագիրը, Տիգրան Փարվանյանն ասաց, որ մինչեւ 2015-ը ակնկալում են վեականգնվող էներգետիկայի արտադրման 35 մվտ նոր հզորությունների ստեղծում, տարեկան 120 գվտ/ժ վերականգնվող էներգետիկայի արտադրության աճ, ջերմոցային գազերի արտանետման տարեկան 70 հզ տոննա կրճատում եւ տարեկան 20 գվտ/ժ էներգախնայողություն:
ԱՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ