Հարցազրույց ՕԵԿ փոխնախագահ, Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Մհեր Շահգելդյանի հետ
- Հայաստանի անկախության օրը երկրի ներսում էլի նշեցին երկատված, իշխանությունն իր համար, ընդդիմությունն իր համար, անգամ ՀԱԿ -ի առաջնորդը այնպիսի տարօրինակ ձեւակերպում արեց, թե պետք է վերանվաճենք մեր անկախությունը, սրան ի՞նչ գնահատական կտաք:
- Ազատությունն ու անկախությունը երեւի ամենաթանկ երեւույթներից են աշխարհում, անկախության եւ ազատության ոչ միայն գիտակցությունը, այլեւ զգացողությունը պարունակում է առավել մեծ չափով մարդուն հատուկ բարձրագույն արժեք: Իսկ ինչ վերաբերում է անկախությունը երկատված տոնելուն, ապա Հայաստանի անկախության քսանամյակը տոնվել է պետականորեն: Պաշտոնական տոնական միջոցառումները անցել են ՀՀ նախագահի գլխավորությամբ: Մեզ համար անկախությունն ընդհանրական է: Պատահական չէ, որ երկու օր առաջ` սեպտեմբերի 19-ին բացված հայրենիք-սփյուռք համագործակցության համաժողովի ընթացքում նաեւ սփյուռքի մեր մի շարք հայրենակիցներ, հատկապես Ռուսաստանի հայերի միության եւ Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի նախագահ Արա Աբրահամյանը խոսում էին այն մասին, որ անկախությունն արժեք է բոլոր հայերի համար: Այսինքն` անկախության մասին խոսելիս հայ ժողովրդի ներկայացուցիչները բոլոր երկրներում իրենց միասնական են զգում: Եվ այս տեսանկյունից կուսակցական գնահատականներ կամ քաղաքական մոտեցումներ տալ «Անկախություն» երեւույթին կամ փորձել այս կամ այն ձեւով մեկնաբանել` ելնելով քաղաքական շահերից, իմ կարծիքով, ուղղակի անթույլատրելի է: Սա այն արժեքն է, որն արտահայտում է ոչ միայն մեկ սերնդի, այլեւ բազում սերունդների երազանքը: Այս տեսանկյունից ով` ինչ գնահատական էլ ուզում է տա, իրենց խղճի եւ մոտեցման խնդիրն է: Անկախությունը բոլորինս է, այն միասնականացնում է այսօր:
- Իսկ անկախությունը վերանվաճելու ՀԱԿ-ի առաջնորդի մոտեցմանն ի՞նչ կասեք այդ դեպքում...
- Քաղաքական տեսանկյունից անընդունելի արտահայտություն: Անկախությունը ձեռք բերելով` յուրաքանչյուր երկիր իր աշխատանքի միջոցով քայլեր է անում ամրապնդելու այդ անկախությունը, ձեւավորելու իր հարաբերությունները, ձեւավորելու իր ռազմավարական դիրքն ու նշանակությունն աշխարհում, եւ այստեղ վերանվաճման մասին խոսք անգամ լինել չի կարող: Անկախությունը շփոթել են իշխանության հետ, կրկնեմ` անկախությունը կուսակցական երանգավորվածություն ունենալ չի կարող: Անկախության տոնին պետք է հիշենք այն բոլոր մարդկանց, ովքեր նախ եւ առաջ պայքարեցին անկախության համար` անկախ պատկանելությունից: Անկախության օրը մենք պետք է հիշենք բոլոր ազատամարտիկներին: Անկախության մասին խոսելիս մենք պետք է խոսենք այն մարդկանց մասին, ովքեր կրողն են եղել այս գաղափարի, նաեւ` Խորհրդային Միության տարիներին: Այսինքն` տվյալ դեպքում բացարձակապես պետք չէ շփոթել անկախությունը եւ սեփական իշխանությունը կամ անկախությունն ու կուսակցության դիրքերը, սա բոլորինն է: Եվ մեզանից յուրաքանչյուրը պետք է իր հարգանքը մատուցի այն մարդկանց, ովքեր իրենից շատ են պայքարել, ովքեր եղել են առաջամարտիկներ: Այս գիտակցությամբ պետք է գնանք, վերջիվերջո պետք է հասկանանք, որ սա ներկայիս պատմական պետության ամենաթանկ ձեռքբերումն է:
- Իշխանություն-ՀԱԿ երկխոսությունն, ի վերջո, ինչո՞ւ չկայացավ, հնարավոր համարո՞ւմ եք վերսկսումը, մանավանդ` ՀԱԿ-ը վերջնաժամկետով է խոսում ...
- Համաձայն չեմ, որ երկխոսությունը չի կայացել: Երկխոսությունը կայացավ, մի շարք հանդիպումների ընթացքում հնարավոր եղավ ե՛ւ մոտեցումները ճշտել, եւ օրակարգ հաստատել եւ քննարկումներ իրականացնել: Այստեղ կա երկրորդ խնդիր` ինչո՞ւ դադարեցվեց կամ ինչո՞ւ հայտարարություն կատարեց ՀԱԿ-ի աշխատանքային խումբը, այստեղ է խնդիրը: Իմ կարծիքով` դա իրավիճակային կամ նույնիսկ պահի տեսանկյունից ընդունված որոշում էր, ելնում էր իրենց զուտ իրավիճակային շահերից եւ մոտեցումներից: Սա իմ տպավորությունն է որպես աշխատանքային խմբի անդամի: Մեզ համար երկխոսությունը քաղաքական ինստիտուտի ներդրում էր` նայել ենք ավելի լայն: Միաժամանակ` սա այն հնարավորությունն էր, որ բաց, պարզ քննարկենք երկրի առջեւ կանգնած խնդիրները: Եվ կոալիցիան ապացուցեց, որ պատրաստ է դրան եւ վստահ սեփական դիրքերին:
- Բայց ՀԱԿ-ը պահանջում է Տիգրան Առաքելյանին բաց թողնել...
- Քաղաքական եւ իրավական պրոցեսները պետք չէ իրար հետ խառնել, սա եւս բազմիցս ասել ենք, եւ այս տեսանկյունից` յոթ երիտասարդից վեցն ազատության մեջ են, միաժամանակ իրավական գործընթաց է ընթանում: Այս տեսանկյունից անհրաժեշտ է տարանջատել իրավական եւ քաղաքական գործընթացները: Քաղաքական տեսանկյունից տեսականորեն հնարավոր է, որ շարունակվի երկխոսությունը: Համենայն դեպս` կոալիցիայի մոտեցումները հստակ են, իսկ մենք ինչպես տարել ենք, այնպես էլ տանելու ենք առաջ մեր մոտեցումները: Երկխոսությունը դադարեցրեց ՀԱԿ-ը:
- ՀԱԿ-ը, Ձեր կարծիքով, ռեսուրս ունի՞ սրելու իրավիճակը:
- Իմ խորին համոզմամբՙ ռեսուրսի մասին խոսելիս կարելի է պատասխանել նաեւ հանրահավաքներին հավաքված մարդկանց դինամիկային նայելով: Խնդրեմ, նայեք` պատասխանը միանշանակորեն կա: ՀԱԿ-ը եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն, օրինակի համար, ասում են այն, ինչ «Օրինաց երկիր» կուսակցությունն ասում էր երեքուկես տարի առաջ` երկրի առաջ կանգնած մարտահրավերների առումով: Քննարկման եւ երկխոսելու պատրաստակամությունը ելնում է մի շատ ավելի ֆունդամենտալ բանից, քան թե այս կամ այն կուսակցության շահերի պատկերացումներն են, կամ իրենց իշխանության գալու ցանկությունն է: Կան արտաքին մարտահրավերներ, գաղտնիք չէ` երկրի ներսում էլ կան խնդիրներ, որոնց լուծումը պահանջում է, որ քաղաքական ուժերը կարողանան երկխոսել, խոսել-քննարկել հարցերը: Այս տեսանկյունից երկու կամ երեք տարի առաջ երբ ասում էինք այդ մասին, ՀԱԿ-ը մեզ պիտակավորում էր: Այսօր իրենք խոսում են նույն պրոբլեմների մասին: ՕԵԿ-ը շատ ավելի շիտակ ու պարզ է խոսում ժողովրդի հետ, որպես կուսակցական եմ ասում, եւ սրանից են ելնում մեր որոշումները: Դրսի եւ ներսի պրոբլեմները նկատի առնելով` պետք է հանել թշնամության եւ ատելության մթնոլորտը մեր հասարակության միջից:
- Կարծիքներ կան, որ ՕԵԿ-ը կորցրել է իր նախկին վարկանիշը: Ընտրությունները մոտենում են, ինչպե՞ս եք գնահատում ձեր դիրքը, ազդեցության աստիճանը, ինչպես մասնակցելու հեռանկարը:
- «Օրինաց երկիր» կուսակցությունը, ինչպես միշտ, ունեցել է եւ ունի իր դիրքն ու նշանակությունը հասարակության մեջ, սա միանշանակ է: Գաղտնիք չէ, որ երբ մենք հայտարարեցինք կոալիցիայի մասին, որոշ մարդիկ մեզ չհասկացան: Այսօր հասարակությունը շատ ավելի հստակ է պատկերացնում, որ մենք ճիշտ քայլեր ենք արել: Այն, ինչ ասացինք երեքուկես տարի առաջ, երկխոսությունից առաջ, ներկայոմս նոր է ասվում ՀԱԿ-ի, այսինքն` արմատական ընդդիմության կողմից: Այսինքն ժամանակ էր պետք մարդկանց` մեզ հասկանալու համար: Իսկ «Օրինաց երկիր» կուսակցության դիրքերն ավելի են ամրապնդվում, նոր մարդիկ գալիս են կուսակցություն, տեղերում տարածքային կազմակերպություններն ընդլայնվում են, իրականացվում է քաղաքական եւ գաղափարախոսական աշխատանք: Կառավարման մարմիններում, Ազգային ժողովում եւս ակտիվ ենք, օրենսդրական նախաձեռնություններ կան, հատկապես անվտանգության եւ սոցիալական պաշտպանության ուղղվածությամբ:
- Այնուամենայնիվ, շատ ուժեղ մրցակցություն է սպասում ձեզ: Ի՞նչ միջոցներ, նոր մոտեցումներ պետք է օգտագործեք` մրցակցությանը դիմանալու համար:
- Ընտրությունը միշտ մրցակցություն է: Նախ` «Օրինաց երկիրը» դեռ չի եղել, որ առանց մրցակցության շահած լինի իր ձայները: Այսինքն, մենք շատ լավ գիտենք` ի՞նչ է մրցակցությունը, եւ ամենաբարդ պայմաններում կարողացել ենք ունենալ, այսօր էլ ունենք մեր համակիրների ստվար հատվածը: Հասկանալի է, սակայն, որ ուշադիր պետք է լինենք մրցակցության առումով: Իսկ միջոցներից առաջինը ամենօրյա աշխատանքն է, մնացածը արդեն քաղաքական պրոցեսների խնդիր է:
- Իսկ սոցիոլոգների կանխատեսումնե՞րը, թե ՕԵԿ-ը խնդիր ունի եւ այլն...
- Գիտեք, ես քաղաքագետ եմ, փիլիսոփայության եւ սոցիոլոգիայի ֆակուլտետի շրջանավարտ: Կանխատեսումները գիտական եւ մասնագիտական հիմք պետք է ունենան: Երբ կանխատեսում կատարած անձին հարցնում ես` ի՞նչ հիմք ունի քո հայտարարած վարկանիշը, եւ մարդն ասում է` ես այդպես եմ կարծում, կամ մամուլը ճիշտ չի մեկնաբանում, այդպես չի լինում: Այդ հայտարարությունների մի մասը միայն ընկալումով է, մի մասը` գիտական ուսումնասիրությունների վրա չեն հիմնված, մի մասը հստակ սպասարկում է որոշակի քաղաքական եւ կուսակցական շահեր: Գիտականորեն արված հարցումները ցույց են տալիս, որ «Օրինաց երկիր» կուսակցությունը հստակ, ամուր դիրքեր ունի:
- ՌՀՄ-ն ի՞նչ ծրագրեր է իրականացնում այսօր:
- Ներկայումս ՌՀՄ-ն ֆինանսավորում է երիտասարդ նկարիչների, կոմպոզիտորների, գրողների, գիտնականների մրցույթները: Աջակցում է բանակին` «Լավագույն զինվոր» մրցանակաբաշխությանը, հայկական կինոյի ցուցադրմանը ամբողջ Հայաստանում: Ապագա ծրագրեր ունենք բնապահպանության, մանր եւ միջին բիզնեսի կայացման, հայ-ռուսական գիտական եւ ուսանողական փոխանակումների, բազմազավակ ընտանիքների աջակցության եւ այլ ոլորտներում: Այսօր մեր ուշադրության կենտրոնում երիտասարդությունն է: Հայրենիք-սփյուռք հարաբերութունների, ցեղասպանության ճանաչման ոլորտներում ներկայացրել ենք մի շարք ռազմավարական համակարգային նախաձեռնություններ եւ աշխատում ենք այդ ուղղությամբ: Հսկայական աշխատանք է կատարվում Ռուսաստանի Դաշնությունում:
ՌՀՄ-ի նախագահ Արա Աբրահամյանը իրականացնում է բազմաթիվ բարեգործական նախաձեռնություններ: Վերջին դեպքը` արձագանքելով Հայաստանի գրողների միության քարտուղար, ճանաչված բանաստեղծ Հովհաննես Գրիգորյանի բուժման հանգանակության կոչին, Արա Աբրահամյանն անմիջապես տրամադրեց ավելի քան 10000 դոլար գումար: