ՅՈԱԽԻՄ ԳԱՈՒՔԸ ՀՈՒՇԵՑ ԽԱՎԱՐԸ ՑՐԵԼՈՒ ՃԱՆԱՊԱՐՀԸ Անահիտ Հովսեփյան, Բեռլին Երեկՙ ապրիլի 23-ին ժամը 19.15-ին Բեռլինի Մայր տաճարում գերմանացի, հայ, ասորի, հույն եկեղեցու առաջնորդները հոգեհանգստյան էկումենիկ հուզիչ արարողությամբ , «Գեղարդ» երգչախմբի հոգեպարար երգեցողությամբ, երգչուհի Մարիա Կապլանի ասորական ողբով, խունկով, աղոթքով, ելույթներով ոգեկոչեցին ցեղասպանությանը զոհ գնացած հայերի, ասորիների եւ Պոնտոսի հույների հիշատակը։ Ակնհայտ էր մի բան. գերմանացիները սովորաբար ցեղասպանություն բառն իրենց լեզվով են հնչեցնումՙ Voelkermord, երեկ գերմանացի հոգեւոր առաջնորդներըՙ թե կաթոլիկ, թե բողոքական, երեւի նկատի առնելով նաեւ հարցի միջազգային հնչեղությունը, գենոցիդ ձեւը գործածեցին իրենց խոսքումՙ նաեւ ընդգծելով օրվա քաղաքական նշանակությունը։ Արարողությունը կազմակերպել էին Գերմանահայոց առաջնորդարանը, Գերմանիայում ավետարանական եկեղեցին, եպիսկոպոսաց կոնֆերանսը, քրիստոնեական եկեղեցիների աշխատանքային միավորումը։ Եթե Դաշնային նախագահ Գաուքը ելույթ ունենալով շեշտադրի «ցեղասպանություն» բառեզրը, կնշանակի, որ նա գերազանցում է իրեն տրված լիազորությունները, ելույթի նախօրեին գերմանաբնակ թուրքերն այսպես էին գնահատել ԳԴՀ նախագահի ելույթի մասին գերմանական զանգվածային լրատվամիջոցների շրջանառած այն կարծիքը, թե տրամաբանական է, որ առաջին անգամ Հայոց ցեղասպանության առիթով զոհերին ու նրանց ժառանգներին խոսք ուղղող նախագահը հստակ արտասանի պատմաբանների, իրավաբանների վավերացրած սահմանումը։ Եվ ԳԴՀ նախագահ Գաուքն ասաց այդ դժվար արտասանվող G բառըՙ գերմաներեն, մի քանի անգամՙ երկարաշունչ, սիրուն ձեւակերպված, ստորադասական նախադասության ոլորաններում բառը լսում էի, խոսքը սղագրում, որ առաջիկայում կհանձնեմ մեր ընթերցողների ուշադրությանը, բայց մի շատ կարեւոր բան ականջս փնտրում էր ու չգտավՙ « Գերմանիան ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը» պարզ ընդարձակ նախադասությունըՙ որպես ելույթի վերջակետ, չկար։ Ականջս իհարկե որոնում է սրտիս ռիթմին ունկնդիր, եւ որպեսզի իմ սուբյեկտիվը կուլ չտա գերմանացի մեր գործընկերների արձանագրած օբյեկտիվը, փաստեմ գերմանական լրատվամիջոցների տպավորությունըՙ վերնագրերով. «Դեր թագեսշփիգել»ՙ «Գաուքը հստակ խոսում է Հայոց ցեղասպանության մասին», swissinfoՙ «Գաուքը հայոց կոտորածները ցեղասպանություն անվանեց», «Ֆրանկֆուրտեր ալգեմայնե ցայթունգ»ՙ «Գաուքը Հայոց կոտորածները որակել է ցեղասպանություն», «Դի ցայթ»ՙ «Դաշնային նախագահը Հայոց կոտորածներն անվանում է ցեղասպանություն», «Զյուդդոյչե ցայթունգ»ՙ «Գաուքը հայերի հետապնդումը կոչեց ցեղասպանություն»։ Այն պահին, երբ Բեռլինի Մայր տաճարում հավաքված բազմությունը վառվող մոմերով, հայոց եռագույնով , ասորական դրոշներով շարժվում էր Բրանդենբուրգյան դարպասների առջեւ գումարելու իր հավաքական խոսքըՙ «Ճանաչում հիմա՛», գերմանական հեռուստատեսության առաջին ալիքըՙ ARD իր ուշերեկոյան լրատվական ամփոփ թողարկմանը լայնորեն լուսաբանում էր Գաուքի խոսքըՙ ցեղասպանություն ու Գերմանիայի մեղսակցությունՙ հույս հայտնելով, թե Բունդեսթագն այսօր նույն ուղին կընտրի։ Հեռուստատեսությունը նույն հաղորդման շրջանակներում խոսեց հայերի եւ թուրքերի ոչբարեկամական հարաբերությունների մասինՙ լուսարձակի տակ առնելով Գալիփոլին, ինչպես նաեւ նկատել տվեց, թե Թուրքիան զենք է ուղարկում Ադրբեջան, եւ սահմանին շատ հաճախ զինվոր է զոհվում։ Անտես չարվեց նաեւ Ավստրիայի խորհրդարանի բանաձեւին Թուրքիայի աղմկոտ արձագանքը։ Բեռլինի սրտումՙ Բրանդենբուրգյան դարպասների առջեւ դեռ վառվում են մոմերը, որ հույս են տալիս հայերիս , թե այսօր Բունդեսթագում ընտրելու են հենց այդ լույսը։ |
