ԹՐԱՄՓԸ ՃԱՆԱՉԵՑ ԵՐՈՒՍԱՂԵՄԸՙ ՈՐՊԵՍ ԻՍՐԱՅԵԼԻ ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔ ՍԱՌԱ ԳԱՍՊԱՐՅԱՆ, Նյու Յորք Չորեքշաբթի, ինչպես կանխատեսվում էր, երեկոյան ժամին հնչեց ԱՄՆ նախագահ Թրամփի հայտարարությունը Երուսաղեմը որպես Իսրայելի մայրաքաղաք ճանաչելու որոշման մասին: Սրան շունչը պահած սպասում էին աշխարհի լիդերները, քանզի Սպիտակ տան պաշտոնական այս հայտարարությունը խառնելու է ոչ միայն տարածաշրջանի, այլեւ մերձավորարեւելյան ողջ քաղաքական օրակարգը: Իսլամական աշխարհը Թուրքիայի ղեկավարությամբ պատրաստվում է արտակարգ համաժողով անցկացնել ԱՄՆ դեսպանատունը Թել Ավիվից Երուսաղեմ տեղափոխելու ԱՄՆ որոշման կապակցությամբ: Թուրքիան սպառնացել է խզել դիվանագիտական հարաբերությունները Իսրայելի հետ: Թրամփի հայտարարությանը անմիջապես հետեւեց ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիու Գուտեռեշի արձագանքը, որում ասվում էր, որ Երուսաղեմի երկու պետություններիՙ Իսրայելի եւ Պաղեստինին պատկանող ներկայիս երկակի կարգավիճակը այլընտրանք չունի, քանի դեռ կողմերը չեն եկել ընդհանուր համաձայնության: Նշվեց, որ անընդունելի է այսօր միակողմանի փոխել քաղաքի ստատուս-քվոն, ինչը կհանգեցնի տարածաշրջանում լարված իրավիճակի էլ ավելի վատթարացմանը: Թրամփի հայտարարությունը աջակցություն չունի նաեւ Անգլիայում, Ֆրանսիայում, համաձայն այդ երկրների հնչեցրած պաշտոնական արձագանքների: 1995-ին ԱՄՆ Կոնգրեսն ընդունել էր ԱՄՆ դեսպանությունը Երուսաղեմ տեղափոխելու վերաբերյալ ակտը: Միաժամանակ նախագահին իրավունք էր վերապահվել յուրաքանչյուր 6 ամիսը մեկ հետաձգել տեղափոխությունը, ինչն էլ արվել է ԱՄՆ նախագահների կողմից 22 տարիների ընթացքում: Թրամփը, սակայն, կատարելով նախընտրական իր խոստումը, այս տարեվեջին որոշեց իրականացնել Կոնգրեսի որոշումը: Լուրերում կարծիք հայտնվեց, որ Երուսաղեմում ԱՄՆ դեսպանատան բացումը կարող է տեւել մոտ երեք տարի: Այս քայլն այժմ մեծ ռիսկի հետ է կապված, բացի դրանիցՙ պետք է ընտրել տարածք, դեսպանատան համար շենք կառուցել եւ ավարտի բերել ադմինիստրատիվ բնույթի այլ հարցեր: Այս որոշումը Իսրայելից բացի ոչ մի պետություն չի ողջունում: ԱՄՆ-ն ու Իսրայելը, բնականաբար, պատրաստ են առերեսվելու այն իրողությունների հետ, որոնք կբխեն են այս սենսացիոն քայլից: Իսրայելը վստահ է, որ իր բանակը ունակ է չեզոքացնել իր անվտանգությանը սպառնացող յուրաքանչյուր ոտնձգություն, որի մասին այս օրերին հնչել են: Ինչեւէ, Թրամփն իր մասով որոշումը կայացրել է, միաժամանակ հույս հայտնելով, որ կողմերը կշարունակեն բանակցային գործընթացը: Թե ի՞նչ պտուղներ կքաղի մարդկությունը Թրամփի այս հերթական քաղաքական արկածախնդրությունից, ցույց կտա առաջիկան: Մի բան հաստատ է, Ամերիկան եւ տարածաշրջանը այս որոշման հետեւանքով էլ ավելի անվտանգ չեն լինի: |
