ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԵԶԱԿԻՈՒԹՅԱՆ «ՔՈՓԻՐԱՅԹԸ» ԱՆԱՀԻՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, Գերմանիա Իլհամ Ալիեւը հանձնարարական է տվել միջոցառումների ծրագիր կազմելՙ հիշատակելու 1918- ին ադրբեջանցիների հանդեպ հայերի իրականացրած ցեղասպանության 100-ամյակը, հունվարի 18- ին իրազեկում է «Ազերթաջի» գերմաներեն տարբերակը, որ ակնհայտ ծավալուն է, քան նույն լուրի նույն օրը հրապարակված անգլերեն օրինակը. մեր հպանցիկ որոնումով ռուսերեն տարբերակ չգտանք: Ըստ հիշյալ տեղեկատվության, երկրի պառլամենտին հանձնարարվել է 100-ամյակի առթիվ հատուկ նիստ գումարել: Նպատակըՙ «ադրբեջանական ու աշխարհի հանրությանը հայ բոլշեւիկյան զինյալ միավորումների իրականացրած արյունոտ ոճրագործության մասին ճշմարտությունը ներկայացնելն է», գրում է «Ազերթաջը»ՙ մարտի 31- ը ադրբեջանցիների ցեղասպանության օր ներկայացնելով: Վերջին 200 տարիներին հայ ազգայնամոլներիՙ մեր ազգի դեմ իրականացրած էթնիկ մաքրազտումների, ցեղասպանության, զավթիչ քաղաքականությունը ցավագին է եղել Ադրբեջանի պատմության մեջ, գրում է պետական լրատունՙ գերմաներեն ընթերցողների համար մանրամասնելով, թե 1918-ի մարտի 30-ին հայ բոլշեւիկներիՙ «Բաքվում նավերի դեմ համազարկին ավելացան զինյալ դաշնակների հարձակումները ադրբեջանցիների տների վրա, որ զանգվածային բնույթ կրեցին մինչ ապրիլ: Բաքվում եւ հարակից շրջաններում հազարավոր խաղաղ ադրբեջանցիներ սպանվեցին, հրո ճարակ դարձանՙ սոսկ իրենց ազգության պատճառով: Բաքվում օրական 12 հազար ադրբեջանցի էր սպանվում, ընդհանուր թվաքանակովՙ 50 հազար մարդ: Զանգեզուրի շրջանումՙ 10 հազար, Շամախիումՙ 10 հազար 270 առանձնակի դաժանության զոհ է գրանցվել»: Թեպետ լրատվամիջոցը թվեր ներկայացնելիս ինքն էլ կարծես «մոլորվում» է ստույգ քանակ ներկայացնելու առումով, շարադրանքում սկսում է մեր դպրոցներում դասավանդվող թվաբանությանը զուգահեռել դրա ադրբեջանական տարբերակը, բայց հավանաբար «արդարանալ» կկարողանաՙ ընթերցողը տեխնիկական սխալ կամ վրիպակ կարող է ընկալել թվերի նման աճպարարությունը: Ուրիշ բան Զանգեզուրի մասին հիշատակումը կամ երբ գրում է, թե «Ղուբայի շրջանում դաշնակներն ադրբեջանցիներին կոտորել, իսկական արյան բաղնիք են սարքել, իսկ 2007- ին այդ տեղանքում հայտնաբերված զանգվածային գերեզմանը վկայում է հայկական վանդալիզմի մասին: Ըստ հետազոտությանՙ 1918- 1919- ին հայերը մոտ 3 հազար հրեա են սպանել»: «Ազերթաջը» անգլերեն տարբերակում «պատմական փաստերը» հարկ չի համարել ներկայացնել, փոխարենը արդիական շունչ է հաղորդել նախկինում հրապարակված գերմաներեն մի գրավոր պատումի, որի հեղինակը գերմանացի քաղաքական մի գործիչ էր, որ պաշտոնաթող լինելուց հետո Ադրբեջանի ու նրա «ողբերգական պատմության նուրբ դրվագների» մասին ոչ ծավալուն հրապարակումներ էր անում տեղական մամուլում: Հրեաների սպանդի մասին հենց նրա գրիչն էր ազդարարել տարիներ առաջ: Ադրբեջանն իհարկե հաշվարկել է, թե հրեաների դեմ իրականացված բռնությունն ու սպանդը անարձագանք չի մնա հատկապես Գերմանիայում, մեր կարծիքով, այդ է պատճառը, որ «Ազերթաջի» գերմաներեն տարածած այդ տեքստն այսքան առատաբառ է: Չենք ոգեւորվիՙ միգուցե կա նաեւ այս քարոզչության եվրոպացի անգիտակ սպառողը, բայց Ալիեւի համար առավել մտահոգիչ պիտի լինի, որ լուրջ հայացք ձեւավորող «Ցայթ»-ն օրինակ հունվարի 24-ին չի առաջնորդվել Ադրբեջանի նախագահի հանձնարարականով եւ իր էջերում ներկայացվող ուշագրավ հոդվածում «Ցեղասպանություն» վերնագրի բաղադրիչ է դարձրել «Հայաստանն ու Ռուանդան»: Հայտնի հրապարակախոս, Բեռլին- Բրանդենբուրգի Հրեական ուսմանց կենտրոնի պրոֆեսոր Միշա Բրումլիքի հիշյալ հոդվածը, որի հենասյունը Հոլոքոսթի եզակիության մեկնաբանությունն է, շրջանառում է տարբեր երկրներում 20- 21- րդ դարի ցեղասպանությունների, զանգվածային սպանդի, էթնիկ զտումների բազմաթիվ օրինակներ, անդրադառնում նաեւ պոլիտիցիդի դեպքերին ( Լենինի, այնուհետ Ստալինի քաղաքական հաշվեհարդարներին- Ան. Հ.), անշուշտ չհիշատակելով Ադրբեջանի «մեծ վերքի» մասին: Ալիեւի թիրախն իր ժողովուրդն է, նրա անգիտությունը: Սա մեր հարեւան երկրի թերեւս ամենամեծ վերքն ու ողբերգությունն է, որը դժբախտաբար եզակիության «քոփիրայթ» ունի: |
