ՆԱԽԻՋԵՎԱՆԻ ՀԱՐՑԸ ԱՆՊԱՅՄԱՆ ՊԵՏՔ Է ԼՈՒԾՎԻ` ՀՕԳՈՒՏ ՄԵԶ ԳԵՎՈՐԳ ԳՅՈՒԼՈՒՄՅԱՆ Արդեն երեք տասնամյակ շարունակ հայ-ադրբեջանական հակամարտության դիվանագիտական դաշտում Ադրբեջանը միշտ եղել է հայցվորի դերում, իսկ Հայաստանըՙ պատասխանողի: Ի՞նչ պահանջներ կարող ենք ներկայացնել Ադրբեջանին: Արդյո՞ք Արծվաշենի ու Նախիջեւանի պահանջն ստվերում չի մնացել: Այս եւ հարակից թեմաների մասին խոսեցինք քաղաքագետ Լեւոն Շիրինյանի հետ: «Հայաստանն ամեն րոպե պետք է Արծվաշենը դիտի որպես հայկական տարածք: Պարզ է, որ Ադրբեջանն այն սկուտեղի վրա մեզ չի մատուցելու, իսկ ռազմական միջամտությունն էլ վտանգավոր կողմ ունի, քանի որ այն անկլավային տարածք է: Դա նուրբ հարց է: Հիմա այնտեղ ադրբեջանցիներ են ապրում, եթե ռազմական միջամտություն լինի, դա դիտվելու է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության խախտում: Կարծում եմ, եթե նոր իշխանություններն ամրանան իրենց դիրքերում, կարող են իրականացնել Արծվաշենի հետ կապված քայլեր, բայց մինչեւ խորհրդարանի ցրումն անիմաստ է խոսել դրա մասին»,- ասաց քաղաքագետը: Անդրադառնալով Նախիջեւանի խնդրին, Լեւոն Շիրինյանը նշեց. «Գուցե զարմանաք, բայց պետք է ասեմ, որ Արծվաշենն ու Նախիջեւանը բեւեռայնորեն տարբեր են: Նախիջեւանը ռուսների օրհնությամբ տրվել է Ադրբեջանին: Այդ տարծքների համար պետք է իրավական թղթածրար ստեղծվի: Օրեր առաջ վարչապետ Փաշինյանը խոսել է Նախիջեւանի մասին, բայց առանց թղթածրարի ոչինչ հնարավոր չէ անել: Պետք է իրավաբանորեն, միջազգային դատարաններում արվի ամեն ինչ: Այդ փաստատթղթերը պետք է ձեռքի տակ ունենալ ու անընդհատ գործածել: 1992 թ. ից ես ու Արգամ Այվազյանը տարին 2-3 անգամ խոսել ենք այդ մասին, բայց ո՞վ է լսել մեզ»: «Միջազգային հանրությունը չի կարող չընդունել մեր փաստերը, եթե դրանք պատշաճ դասակարգված լինեն, բայց միաժամանակ մենք պետք է պատրաստ լինենք ռազմական միջամտության, պարզ է, չէ՞, որ ոչ մի փաստաթուղթ Ադրբեջանին չի ստիպի հենց այնպես մեզ որեւէ տարածք զիջել: Բոլոր դեպքերում ամենահզոր փաստարկը զենքն է: Պետք է հասկանանք, որ Նախիջեւանիՙ Ադրբեջանի տարծքում մնալը Հայաստանի համար ամենամեծ վտանգներից մեկն է: Նախիջեւանի հարցը անպայման պետք է լուծվի հօգուտ մեզ, թեկուզ Նախիջեւանը, որպես ինքնավարություն ՀՀ տարածքում: Երբ միջազգային իրադրությունը մի փոքր վատանա, թուրքերը հենց այդ կողմով են ակտիվանալու: Չտեսնելը պրոբլեմի լուծում չէ», հավելեց քաղաքագետը: Մեր հարցին, թե արդյոք կարելի է Նախիջեւանն օգտագործել իբրեւ Արցախին հակակշիռ փաստ, Լեւոն Շիրինյանը պատասխանեց. «Ոչ, դրանք անհամեմատելի հարցեր են: Նախիջեւանը միջազգայնորեն ճանաչված ՀՀ առաջին հանրապետության տարածքից վերցրել են ու խնամակալությամբ տվել ադրբեջանցիներին, որից հետո էլ վերջիններս այն, որպես ԻՄ, կցել են Ադրբեջանին: Իսկ Արցախը խնդիրն առաջացել է բոլորիս հայտնի կեղծ քվեարկության արդյունքում: Հիմա շատ կարեւոր շրջան է, եւ մենք պետք է դիվանագիտության ասպարեզում անընդհատ խոսենք Նախիջեւանի մասին. սա անվտանգության լուրջ խնդիր է»: | 
