ԿԱՐՍԻ ԱՄՈԹԻ 97-ՐԴ ՏԱՐԵԼԻՑԸ Գ. Գ. 1921 թ. հոկտեմբերի 13-ին ստորագրվեց Կարսի պայմանագիրը, որը, 20-րդ դարի հայոց պատմության ամենաամոթալի դիվանագիտական ձախողումներից մեկն էր: Համաձայն նոր պայամանագրիՙ ստորագրող երկրների (Հայաստանի, Վրաստանի եւ Ադրբեջանի Սովետական Սոցիալիստական հանրապետություններ, Օսմանյան Թուրքիա, Ռուսաստանի ՍՖՍՀ) միջեւ չեղարկվում էին կնքված բոլոր նախկին պայմանագրերըՙ բացառությամբ Մոսկվայի պայմանագրի: Այդպիսով, Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ գծվեց նոր սահմանՙ Արաքս եւ Ախուրյան գետերով: Թուրքիային անցան Կարսի մարզը գրեթե ամբողջությամբ Կարս, Սարիղամիշ, Արդահան, Օլթի, Կաղզվան քաղաքներով եւ Անիի ավերակներով, Երեւանի նահանգի Սուրմալուի գավառըՙ ներառյալ Արարատ լեռը եւ Իգդիր եւ Կողբ քաղաքները: Նախիջեւանի մարզը հայտարարվեց ինքնավար հանրապետություն Ադրբեջանի տարածքումՙ պայմանով, որ վերջինս չի փոխանցի այն որեւէ երրորդ կողմի: Ցայսօր այդ ապօրինի պայմանագիրը աշխարհին հրամցվում է որպես կատարված իրողություն, անշրջելի եւ անջնջելի: |
