ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ՞Ն ԶԻՋԵՆՔ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԳՐԱՎՈՐ ՇԱՐԱԴՐԱՆՔԸ ԱՆԱՀԻՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, Գերմանիա Մինչ հայ հանրության քաղաքականացված մասը վիճարկում է, թե 2016- ի ապրիլյան քառօրյա պատերազմում հայկական կողմը պարտությո՞ւն, թե՞ հաղթանակ է տարել, Ադրբեջանը դիվանագիտական հարթակում առայժմ 3 լեզվովՙ անգլերեն, ռուսերեն, ֆրանսերեն ներկայացնում է զոհ լինելու իր փաստըՙ նախապես կազմած «Ադրբեջանի դեմ Հայաստանի ագրեսիան» ծավալուն տեսամատյանում: Գերմանիայում Ադրբեջանի դեսպանությունը բնականաբար միակ դիվանագիտական ատյանը չէ, որ իր կայքէջի տեսանելիՙ աջ անկյունում զետեղել է Ադրբեջանի արտգործնախարարության կազմած վերոհիշյալ քարոզչանյութը: Այն սկսվում է Ղարաբաղի պատմության մասին ադրբեջանական շարադրանքից, անդրադառնում հակամարտության պատմական եւ քաղաքական հենքին, արձանագրում «գրավյալ տարածքներում» իրավիճակըՙ հիշատակելով «հայկական կողմի վանդալիզմի» բազում նմուշներ, «հայկական ահաբեկչություն» բաժնում մանրամասն պատմում է իր հայտնաբերածՙ այդպիսի վարքագիծ որդեգրած բազմաթիվ կառույցների մասին, չի մոռանում առանձին ներկայացնել «ռազմագերիներ, պատանդներ եւ անհայտ կորածներ», «Խոջալուի ցեղասպանությունը», «1988- ի սումգայիթյան դեպքերը», «Մարտի 31. Ադրբեջանցիների ցեղասպանության օր» ենթաէջերը: Վերոնշյալ շարքում վերջինըՙ «2016 թվականի ապրիլի 2- 5- ին եւ 27- 28- ին Ադրբեջանի քաղաքացիների հանդեպ հայկական բանակի զինված սադրանքի ծանր հետեւանքները» վերնագրով վիրտուալ ենթաէջը «փաստագրում» է, թե «Թարթառի, Գորանբոյի, Աղդամի, Ֆիզուլիի, Աղջաբադի շրջաններում ապրիլյան դեպքերի հետեւանքով 6 խաղաղ բնակիչ է զոհվել (կցված է նաեւ նրանց լուսանկարները), 33-ը վիրավորվել (կցված է նրանցից 6-ի լուսանկարները), 577 շինություն տուժել է, որիցՙ 532 տուն ավերվել, դրանցից 31- ը լրիվ ոչնչացվել են, 57-ն այլեւս բնակության համար պիտանի չեն, լուրջ վնասներ են կրել 5 միջնակարգ դպրոց, 3 մանկապարտեզ, 2 բուժկետ,1 համայնքային կենտրոն...», լուսանկարների առատությամբ աչքի ընկնող մանրամասն այս թվարկումը բավական երկար է, այստեղ չի մոռացվել վնաս կրած որեւէ շնչավոր եւ անշունչ առարկա... Մեր դրացի պետությունը նախանձելի աշխատասեր է, ժամանակ չի կորցնում եւ հոգ է տանում, որ մտացածին կամ երեւակայական իր պատմությունը գրավոր տարբերակ ունենա, որտեղ դրոշմվում է գլխավոր ուղերձըՙ ամեն փշրված քար թանկ է, քանի որ «հայրենիք» է: 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմի մեր գրավոր տարբերակը զուգահեռ հարթության վրա բացակայում է: Եվ ոչ միայն սա: Մեզ անհրաժեշտ է արտգործնախարարության կայքէջում տարբեր լեզուներով ներկայացնել մի փաստադարան, որտեղ մանրամասն արձանագրված կլինեն ադրբեջանական բոլոր վայրագությունները: Վերջերս, երբ զրուցում էինք Հունգարիայից Գերմանիայում աշխատող մի լրագրողի հետ, եւ առիթը ԵՄ- ում եւ հատկապես Գերմանիայում քննադատության թիրախ Օրբանն էր, պատմեցի նրան հայերիս հիասթափության մասին: Գուրգեն Մարգարյանին 16 անգամ կացնահարելով սպանած Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու սարսափ ֆիլմ հիշեցնող իմ շարադրանքը մատի մի հպումով փորձեց ստուգել հունգար մեր գործընկերուհինՙ առավել հավանական համարելով, թե բանավոր իմ վարկածի ստույգ տարբերակը կգտնի ՀՀ արտգործնախարարության էջում: Այն, որ երկու երկրների դիվանագիտական հարաբերությունները 2012- ին կասեցվել են, անշուշտ գտավ, բայց այսքանը միայն...տեղեկատվությունն այստեղ թերի է, այնինչ կարելի էր թեկուզ առանձին հղումով ծանուցել դրա պատճառների մասին: Արտերկրում գործող Հայաստանի դիվանագիտական կառույցների աշխատակիցները, որ թվակազմով ադրբեջանցի իրենց գործընկերներին զիջում են սովորաբար, որքան էլ բանավոր ջանք թափեն, միեւնույն է, Ադրբեջանի վայրագությունը պատմողական նյութ չէ միայն, գրավոր տարբերակ է պարտադրում: |
