ԷՍ ԴԱՐԻ ԵՐԵԽԱՆ ՀՈՎԻԿ ԱՖՅԱՆ Բակում երկու շուն կար: Մեկըՙ սեւ, մյուսըՙ սպիտակ մռութով: Բակում էլի բաներ կային, բակն էլ լուրջ մշակութային քաղաքում էր: Նման քաղաքներում բնակիչները քիչ են լինում, որովհետեւ մշակույթը չի կերակրում, համ էլ մարդը հո մոմե արձան չէ՞, որ թանգարանում ապրի: Բակում մի փոքրիկ տղա էլ կար: Հարեւանների սիրելին, աշխարհի չարը: Չնայած ամենամոտ ընկերները շներն էին, բայց տատիկ-պապիկի մոտ ասում էրՙ ամենաշատը ձեզ եմ սիրում, հոր ու մոր մոտ էլ, թե բա ձեզ եմ ամենաշատը սիրում: Բոլորն ասում էինՙ էս դարի երեխա է, իր տեղն անպայման կգտնի, ընդ որումՙ փափուկ, բարձր, զով տեղը: Հայհոյել սովորել էր մորական տատից: Նա քաղաքի դպրոցում հայոց լեզվի ու գրականության դասատու էրՙ մինչեւ թոշակի անցնելը: Կյանքում ամեն ինչ ներս էր քցել կինը: Բայց արդեն թոռ ուներ: Քանդել սովորեց հորական պապից: Սովետի ժամանակներից հայտնի քանդող էր: Չնայած մի անգամ, երբ շրջկոմից կարգադրությունն եկավ, որ քաղաքի կիսաքանդ եկեղեցին պետք է քանդեն, որ տեղը դպրոց կառուցեն, դպրոցում էլ Լենինի նկարը դնեն ու կարմիր վզկապ կապեն, տղայի պապը քլունգը նետեց գետնին ու ասացՙ ես քանդող եմ, բայց սրբապիղծ չեմ: Դրանից հետո մի քանի տարի պապն ապրեց Սիբիրի մի խուլ վայրում: Հետո եկավ: Արդեն քանդելու համար ուժ չուներ: Բայց արդեն թոռ ուներ: Կռվել սովորել էր հորից: Մի առավոտ զարթնեցինՙ տեսան հայրը տանը չէ: Նամակ էր թողելՙ «Կամ կգամ, կամ կբերեն»: Պատերազմ էր: Երկու ամսից բերեցին: Երկու ոտքն էլ չկար: Ամեն օր որդուն կռվի մասին էր պատմում, ամեն անգամ շեշտելով, որ կռիվը չի ավարտվել ու ամեն ծնված երեխա այն ավարտելու եւ կամ շարունակելու ընտրությունն է: Այդքան իմաստնացել էր հայրը: Եւ արդեն տղա ուներ: Սիրել սովորել էր մորից: Իրենց գյուղի ամենասիրուն աղջիկն էր: Կապույտ աչքերով, սպիտակ մեծ-մեծ ժապավեններով: Իրենց գյուղի ամենասիրուն տղային էր սիրում: Բայց մի օր գյուղը դատարկվեց: Ոչ պատերազմ էր, ոչ կոտորած, ոչ էլ երկրաշարժ: Արտագաղթ էր: Ամենասիրուն տղան բռնել էր իր հոր ձեռքն ու գնացել օվկիանոսի մյուս կողմը: Հետո սիրուն աղջիկն ընդունվեց մանկավարժական տեխնիկում, հետո փողոցում տեսավ ապագա ամուսնուն, ամուսնացան, քանի որ հարազատներից մարդ էր մահացելՙ աննվագ, հետո ծնվեց տղան: Մայրն ամեն օր երազ էր տեսնումՙ օվկիանոսը: Փորձում էր անցնել մյուս կողմը, չէր ստացվում: Եւ արդեն որդի ուներ: Ու տղան մեծանում էր: Ես չգիտեմ, թե նա պետք է հայհոյո՞ղ դառնա, քանդո՞ղ, կռվո՞ղ, թե՞ սիրող: Գիտեմ միայն, որ այդ բոլորը սովորեցնում են... Կա՛մ ծնողները, կա՛մ իշխանությունը: Բակի շներին միայն տղան էր կերակրում: |
