«ԳՅՈԹԵ» ՄՐՑԱՆԱԿ ԴՈՂԱՆ ԱՔՀԱՆԼԻԻՆ ԱՆԱՀԻՏ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ, Գերմանիա Ամեն տարի օգոստոսի 28- ինՙ Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթեի ծննդյան օրը Գյոթե ինստիտուտը տոնում է յուրովիՙ միջմշակութային երկխոսությունը խրախուսելու համար ընտրյալ անհատների պատվում է մեծ գրողի շքանշանին արժանացնելով: Վայմարում անցկացված 2019-ի հանդիսությունը կրել է «Պոեզիան եւ ճշմարտությունը» թեմատիկ վերնագիրը: Հայաստանի առաջարկով ԳԴՀ պատվո շքանշանը Գյոթե ինստիտուտի նախագահ Կլաուս Դիիթեր Լեհմաննի ձեռամբ հանձնվել է Քյոլնում բնակվող թուրք գրող Դողան Աքհանլիին , ինչպես նաեւՙ Իրանում ծնված, ԱՄՆ-ում բնակվող արվեստագետ, ֆիլմարտադրող Շիրին Նեշատին եւ մոնղոլ հրատարակիչ, քաղաքական հրապարակախոս Էնքբաթ Ռոոցոնին : «Կան անհատներ, որ չեն կարողանում լռել, երբ խոսքն արդարությանն է վերաբերում: Նման անհատներից է Դողան Աքհանլին, որ հստակ արտահայտվում է հիշողության մշակույթի, մշակույթների երկխոսության մասին: Տարիներ շարունակ իր գրական երկերում, նաեւ քաղաքական ակտիվ դերակատարման հիմքում առաջնային է դարձնում ժողովուրդներիՙ հատկապես հայերի, թուրքերի, քրդերի փոխըմբռնման անհրաժեշտությունը: Նրա գրական ստեղծագործությունները դառը ճշմարտություն են, որ հիասքանչ ներկայացված են իր վեպերում, դրանք ժողովուրդներին հաշտեցնելու առանձնահատուկ ճանապարհ են», նշված է շքանշանի շնորհման հանձնաժողովի հայտարարության մեջ: Աքհանլին Թուրքիայում հալածվել, մի քանի անգամ բանտարկվել է նաեւ այն պատճառով, որ իր գրական երկերում արծարծել է Հայոց ցեղասպանության թեման: Աքհանլիի գրչին են պատկանում «Ահեղ դատաստանի օրվա դատավորները», «Կորսված ծովեր», «Տիրամոր վերջին երազը», « Ձերբակալություն Գրանադայում կամՙ Թուրքիան ներքաշվում է բռնապետության մե՞ջ» վեպերն ու էսսեները: Գերմաներեն գրված «Մոր լռությունը» պիեսը բեմադրվել է 2012-ին Բեռլինում, իսկ 2013-ինՙ Քյոլնում: 1957- ին Թուրքիայում ծնված, 1992- ից Քյոլնում բնակվող թուրք գրողը բազմիցս եղել է Հայաստանում: Միշտ ներկա է գերմանահայության կազմակերպած ապրիլ 24- յան հիշատակի երեկոներին, իսկ երբ գերմաներեն ելույթ է ունենում, արտահայտած բառերն ու միտքը ներկաներին համոզում են, թե գրող է, ձայնի մեջ էլ զղջման ելեւէջն ու խոնարհությունը միշտ ներկա են: 2018 թվականին Դողան Աքհանլին ժողովրդավարության եւ մարդու իրավունքների եվրոպական հանդուրժողականության մրցանակ է ստացել: |
