Տեղադրվել է` 2020-04-08 03:30:23 (GMT +04:00)

Ընթերցված է` 1686, Տպվել է` 86, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 0

ԳԻՐՔ ՀԱՅ ՊՈԵԶԻԱՅԻ ՇՎԵԴ ԹԱՐԳՄԱՆՉԻ ՄԱՍԻՆ

Ա. Բ.

Ստոկհոլմի «Գլեն Օլսոն» հրատարակչությունը վերջերս լույս է տեսել Մագնուս Ութելիդի «Գրողը. Արթուր Մագնուսոնի կյանքի պատկերը» հատորը շվեդ հեղինակ, թարգմանիչ Արթուր Մագնուսոնի (1902-1975) մասին: Շվեդական գրականության մեջ համեստ տեղ զբաղեցնող այս հեղինակը, սակայն, հետաքրքրական է իր բազմալեզվագիտությամբ եւ իր թարգմանություններով ինը լեզուներից, այդ թվումՙ հայերենից։ Ողջ կյանքը շվեդական Իթերոն գյուղում ապրած Մագնուսոնը հեղինակ է վեպերի, պատմվածքների ու բազմաթիվ բանաստեղծությունների։ 1940-ականների վերջին ինքնաշխատությամբ, հայերեն-ռուսերեն բառարանով սկսել է սովորել հայոց լեզուն, կապվել է ՀԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի հրատարակչության հետՙ խնդրելով իրեն գրքեր ուղարկել։ Տարիների ընթացքում նա հավաքել է մոտ 50 հայերեն գիրք, Երեւանից ստացել է նաեւ «Սովետական Հայաստան» ամսագիրը եւ «Գրական թերթը»։ Հայ հեղինակներիցՙ նրա կատարած թարգմանությունների մեծ մասը մնացել են անտիպ. միայն 1972-ին «Հորիզոն» ամսագրում հրատարակել է Թումանյանի, Իսահակյանի եւ Դեմիրճյանի բանաստեղծություններից։

2002-ին Մագնուսոնի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ լույս էր տեսել «Հայաստանի արեւն Իթերոնի վրա» հատորը: Ներկա հատորի հեղինակ Մագնուս Ութելիդը կատարել է մանրամասն հետազոտական աշխատանք, ծանոթացել Մագնուսոնի գերմաներեն եւ ֆիններեն անտիպ օրագրություններին, անդրադարձել նաեւ նրա հայկական հետաքրքրություններին։ Ի դեպ, Ութելիդը գրքի շնորհանդեսին ներկաների համար կատարել է իր երգըՙ գրված Դերենիկ Դեմիրճյանի բանաստեղծություններից մեկիՙ Մագնուսոնի կատարած թարգմանության հիման վրա։