ԱՐՑԱԽԻ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱՅԻ ԱՊԱԳԱՆ Ստեփան ՊԱՊԻԿՅԱՆ, Հայկական էներգետիկական ակադեմիայի հիմնադիր նախագահ, Տեխնիկական գիտությունների թեկնածու Ներկայումս, ըստ գծագրված քարտեզի, Արցախի Հանրապետության տարածքում է գտնվում վեց հիդրոէլեկտրակայան մոտ 75 ՄՎտ դրվածքային գումարային հզորությամբ: Տարեկան մոտ 4000 ժամ աշխատելու դեպքում կարող է արտադրվել մոտ 300 միլիոն ԿՎտժ էլեկտրական էներգիա: Հաշվի առնելով տարածաշրջանային բարդ եւ դժվարին զարգացումները, անհրաժեշտություն է առաջանում Արցախի էներգետիկայի զարգացումը դիտարկել էներգետիկ անվտանգության տեսակետից: «Թրղի-1» ՓՀԷԿ-ի մեքենայական սրահի սարքավորումները, Մարտակերտի շրջան, Արցախի Հանրապետություն Արցախի տարածքում գտնվող «Թրղի-1» ՓՀԷԿ-ը ունի 3 ՄՎտ հզորություն: Տարեկան կարող է արտադրել 13 միլիոն ԿՎտժ էլեկտրական էներգիա: Շահագործման է հանձնվել 2010թ: «Թրղի-2» ՓՀԷԿ-ը շահագործման է հանձնվել 2011 թվականին 5.9 ՄՎտ դրվածքային հզորությամբ: Տարեկան կարող է արտադրել 22 միլիոն ԿՎտժ էլեկտրական էներգիա: «Թրղի-3» ՓՀԷԿ-ը շահագործման է հանձնվել 2015թվականին 5 ՄՎտ հզորությամբ:Տարեկան կարող է արտադրել 18 միլիոն ԿՎտժ էլեկտրական էներգիա: Սարսանգի ջրամբարի ամբարտակի շինարարությունը սկսվել է 1966 թվականին եւ շարունակվել մոտ տասը տարիՙ մինչեւ 1976 թվականը: Ամբարտակի բարձրությունը 120 մետր է, երկարությունըՙ 550 մետր, իսկ ստորին հատվածի լայնությունըՙ շուրջ 500 մետր: Ջրամբարի տարողությունը շուրջ 600 միլիոն խորանարդ մետր է, որից կարելի է օգտագործել մոտ 520 միլիոն խորանարդ մետրը: Տեղադրված է երկու հիդրոագրեգատ յուրաքանչյուրը 25 ՄՎտ հզորությամբ: Կարծում եմ ճիշտ կլիներ գյուղական բնակավայրերի փոքր գետերի բնական ջրհոսքերի վրա նախատեսել միկրո-հիդրոէլեկտրակայանների` 20-ից մինչեւ 100 ԿՎտ հզորությամբ շինարարություն: Մոսկվայում եւ Չինաստանում այսպիսի փոքր հզորությամբ հիդրոագրեգատներ արտադրվում են: Նրանց տեղադրումը եւ շահագործումը հեշտ է , դժվարությունների հետ կապված չէ, ունեն համեմատաբար փոքր չափեր: Անհրաժեշտ է կազմել համապատասխան ծրագիր եւ փուլ առ փուլ իրականացնել: Արդյունաբերության զարգացմանը զուգահեռ հետագայում անշուշտ կառաջանան նոր հզորությունների անհրաժեշտություն: Հնարավոր է դիտարկել Ստեփանակերտ քաղաքում 12 ՄՎտ հզորությամբ գազային տուրբիններով կահավորված ՋԷԿ-ի կառուցում: Այն հնարավորություն կտա բնակարանների բնականոն ջեռուցումը էժանացնել եւ լուծել մի շարք կարեւոր էներգետիկ հարցեր: |