Տեղադրվել է` 2021-02-12 22:06:06 (GMT +04:00)

Ընթերցված է` 1183, Տպվել է` 6, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 0

ԳԱԲՐԻԵԼ ԴԵՎԵՋՅԱՆ, ՊԱՊԻ ՀԵՏՔԵՐՈՎ

ՏԻԳՐԱՆ ԵԿԱՎՅԱՆ

Հայկական ծագում ունեցող հազարավոր ֆրանսիացի երիտասարդներ համախմբվեցին Արցախի պաշտպանության շուրջ, ինչի մասին է վկայում, օրինակ, Հայ դատի պաշտպանության կոմիտեի եւ ՀՅԴ Նոր Սերունդի շարքերի համալրումը նորանոր անդամներով: Քանի որ դժվար է սոցիալական ցանցերում եւ իրականում հաշվարկել յուրաքանչյուր գործողություն, ուստի մենք կանգ կառնենք խոստումնալից ապագա ունեցող Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի մի երիտասարդ ուսանողի դիմանկարի վրա:

Ֆրանս Արմենի - Գաբրիել Դեւեջյա՛ն, դուք Պատրիկ Դեւեջյանի թոռն ենք, որի հետ բազմիցս եղել եք Հայաստանում: Կարո՞ղ եք ասել, թե ի՞նչն է ամենաթանկ բանը, որ ձեր պապը փոխանցել է ձեզ, եւ ի՞նչ է ձեզ համար հայկական ինքնությունը:

Գաբրիել Դեւեջյան- Առաջին անգամ պապիս հետ Հայաստանում եղա, երբ տասնչորս տարեկան էի: Այդ ժամանակ ես ու զարմիկս Հայաստանի մասին գիտեինք միայն այն, ինչ որ նա պատմել էր մեզ, եւ մենք անպայման ուզում էինք ճանաչել այն: Հիշում եմ, որ գնացինք Թուրքիայի սահմանի մոտ, եւ բլրի գագաթից կարող էինք տեսնել Անին: Ես ասացի նրան. «Ի՜նչ ցավալի է, մենք երբեք չենք տեսնի այդ եկեղեցիները, դղյակներն ու աշտարակները»: Նա թոթվեց ուսերն ու պատասխանեց. Մենք ավելի քան հինգ հազար տարեկան ենք, դու ինչ էՙ իրո՞ք կարծում ես, որ մենք երբեք այնտեղ չե՞նք գնա: Հային դռնով դուրս անեսՙ պատուհանից ներս կգա»: Ահա այս հույսն է մարմնավորում ինձ համար հայ լինելը:

- Վերջերս Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտում, որի երրորդ կուրսի ուսանող եք, ստեղծել եք հայկական ընկերություն: Ի՞նչ նպատակներ եք հետապնդում:

- Ռոզա Շահինյանի հետ միասին ստեղծել եմ այդ ընկերությունը, որի նպատակն է Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի ուսանողներին ծանոթացնել Հայաստանը: Մենք աշխարհի հնագույն ազգերից մեկն ենք, մշակույթովՙ եվրոպական, սակայն անծանոթ ենք մնում արեւմտյան հանրությունների մի ստվար զանգվածի: Սա անուղղելի չէ: Կարծում եմ, որ Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի ուսանողները շատ բաց են այդ հանդիպումների համար եւ, ի դեպ, Արցախի հակամարտության պատմական աղբյուրների վերաբերյալ մեր առաջին գիտաժողովը մեծ հաջողություն ունեցավ: Հուսով ենք, որ դրանք կշարունակվեն, եւ պատրաստում ենք նաեւ միջոցառումներ հայ երաժշտության, գրականության ու կերպարվեստի շուրջ:

- Ինչպե՞ս տարաք Ղարաբաղի պատերազմի այդ 43 օրերը: Ի՞նչ կարծիքի եք Սփյուռքի համախմբման եւ այն մասին, թե ինչպես ֆրանսիական հանրային կարծիքն ընկալեց այդ հակամարտությունը:

- Ինչպես բոլոր հայերի համար, դա ահավոր ցավոտ էր: Կարծում եմՙ Սփյուռքն արեց ինչ կարող էր: Նա նույնպես պատրաստ չէր պատերազմին. եւ ինչպե՞ս հանդիմանել նրան դրա համար: Իհարկե, հաղորդակցությունը դժվար էր, ֆրանսիացիները հաճախ այլ հետաքրքրություններ ունեն, քան փոքրիկ Հայաստանը: Հաղորդակցական դաշտն այսօր անմշակ տարածք է, որտեղ պետք է գործի համայնքը: Եթե նրանց բացատրվի, մարդիկ պատրաստ են հասկանալ, որ այն, ինչ խաղարկվում է Հայաստանում, ինչ-որ կապ ունի Եվրոպայի ճակատագրի հետ: Մեծ թվով ջիհադիստներ Արցախ ուղարկելով ու Ֆրանսիայի նկատմամբ բոյկոտ հրահրելովՙ Էրդողանը մեծ «գնահատանքի» հավաստիացումներ արեց մեզ: Սակայն դա բավարար չէ, այժմ Հայաստանը պետք է այնպես անի, որ Եվրոպան լսի իրեն, եւ որպեսզի այլեւս նման ողբերգություն չլինի, նա պետք է վերանայի իր դիվանագիտական ռազմավարությունը: Ես համոզված եմ, որ մոտ ենք դրան:

- Ի՞նչ կարծիքի եք Ֆրանսիայի հայկական համայնքի ապագայի մասին:

- Կարծում եմ, որ Ֆրանսիայի հայկական համայնքում կան շատ բարձրարժեք մարդիկ, որոնց ներգրավվածությունն անսահման է: Դեռ Միսաք Մանուշյանից սկսած, հայերի նվիրվածությունը Ֆրանսիային կասկածից վեր է: Լուի Արագոնն իր «Կարմիր ազդագիրը» բանաստեղծության մեջ, որ լավագույնս նկարագրում է այդ հայ-ֆրանսիական ոգին, ասված է. «...երջանիկ ապրես Երեւանում» եւ «...Ֆրանսիա կոչելովՙ կռվեցին ու ընկան»: Ես վստահում եմ, որ իմ սերունդը կշարունակի գործը: Արցախի պատերազմի շուրջ ես հանդիպեցի իմ տարեկից ծագումով հայ շատ ֆրանսիացիների, որոնք հպարտ ու բարձր են պահում իրենց ծագումն ու եվրոպական արժեքները: Նախորդ սերունդները կարողացան պահպանել իրենց հիշողությունն ու ինքնությունըՙ միեւնույն ժամանակ օրինակելու արժանի ինտեգրացիա հաջողելով: Ես կարծում եմ, որ ի՛մ սերունդը պատրաստ է շարունակել այդ գործըՙ ճանաչել տալով հայ մշակույթը Եղեռնից անդինՙ չմոռանալով նրա պատմությունը: Մենք այլեւս չպիտի ցավով վերապրող ժողովուրդ խորհրդանշենք, այլ հակառակըՙ մի աշխույժ ու դինամիկ ուժ:

France Armռnie-ից թարգմանեց ԱՐՈՒՍՅԱԿ ԳՐԻՆՈ ԲԱԽՉԻՆՅԱՆԸ, Սիստերոն, Ֆրանսիա