ԲՈԼՈՐԸՙ «ԲՆԱԿԱՎԱՅՐ» ՈՒ «ՀԱՄԱՅՆՔ», ԷԼ ԻՆՉՊԵ՞Ս ՏԱՐԲԵՐԵՆՔ ԳՅՈՒՂ ՈՒ ՔԱՂԱՔ

RSS | FACEBOOK | NLA

#032, 2021-09-03 > #033, 2021-09-10 > #034, 2021-09-17 > #035, 2021-09-24 > #036, 2021-10-01

«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #34, 17-09-2021


	Տեղադրվել է` 2021-09-16 22:46:36 (GMT +04:00)
Ընթերցված է` 2292, Տպվել է` 0, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 0
ԲՈԼՈՐԸՙ «ԲՆԱԿԱՎԱՅՐ» ՈՒ «ՀԱՄԱՅՆՔ», ԷԼ ԻՆՉՊԵ՞Ս ՏԱՐԲԵՐԵՆՔ ԳՅՈՒՂ ՈՒ ՔԱՂԱՔ ԳԵՂԱՄ ՄԿՐՏՉՅԱՆ, Գյումրի Հարգարժան ընթերցող, մի հարց տամ, էլի: Դուք ո՞ր համայնքի ո՞ր փողոցում եք ապրում... Հասկանում եմ, հարցս անհեթեթ է հնչում ու այդպիսին էլ կա. համայնքի փողոցը ո՞րն էՙ կասեք: Խնդրեմ ձեր զարմանքն ուղղեք հանրապետության հին ու ներկա իշխանություններին, որոնք եթե բոլորը մի բանում հաստատ հաջողել են, դա այն է, որ գործնականում հաջորդաբար խեղաթյուրել, արժեզրկել կամ շրջել են տարբեր հայտնի հասկացություններ ու դրանց իմաստները: Այդ հարցում երեւի ամենից շատ տուժած «բարեփոխում» հորջորջումը ձեզ օրինակ, ու շատ կցանկանայինք խնդրել, որ այսուհետ որեւէ փոփոխությունը պարզապես փոփոխություն, վերափոխում կամ նման մեկ այլ չեզոք բառով կոչեն, թող հետո կյանքը ցույց տաՙ բարեփոխո՞ւմ էր, թե՞ հակառակը: Հիմա դառնանք համայնքի հարցին: Ավելի ստույգՙ մեր օրենսդրությունում դրա սահմանմանը եւ համայնքների այսպես կոչված խոշորացման շարունակվելիք ծրագրին, որին «Ազգ»ն առնվազն մեկ անգամ անդրադարձել է դեռ 2018 թ. փետրվարին: Սովորական ու հայտնի իմաստով համայնքը հատկապես որեւէ քաղաքի, գյուղի բնակիչների, ինչպես նաեւ արհեստակցական, ազգային, կրոնական եւ այլ հիմքերով միավորված մարդկանց ամբողջությունն է, հասարակական ու ընկերային միավորման, ինքնակազմակերպման ձեւ: Իսկ որպես իրավական հասկացություն այն ՀՀ-ում պաշտոնական շրջանառության մեջ մտավ 1995 թվականից հետո, երկրի վարչատարածքային նոր բաժանման հետ կապված: Մեր Սահմանադրության 180-րդ հոդվածի 1-ին կետում էլ ասվում է. «Համայնքը մեկ կամ մի քանի բնակավայրերի բնակիչների հանրությունն է», այսինքն մարդիկ են: Բայց ահա նույն հիմնարար փաստաթղթի մեկ այլՙ 121-րդ հոդվածում համայնքները, մարզերերի հետ մեկտեղ, որոշ այլ երկրների օրինակով սահմանվել են որպես Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային միավորներ: Հակասությունն ակնհայտ չէ՞: Համայնքըՙ մի դեպքում մարդիկ, մյուս դեպքումՙ քարտեզի վրա նշվող, կիլոմետրերով չափվող տարածք... Ընդունելի՞ դիրքորոշում է: Եվ արդեն չգիտեսՙ մեզ հաճախ բնորոշ չափազանցությամբ կամ թյուրըմբռնմա՞մբ, թե՞ իրոք հենց օրենքի պահանջով պաշտոնական գործածությունից կարծես թե վտարվում-վերացվում են մեր նաեւ քաղաք ու հատկապեսՙ գյուղ հասկացությունները, ասվում են համայնք ու բնակավայր («վա՜յ, հանկարծ չասես, չգրես քաղաքապետարան, ասա համայնքապետարա՜ն»): Զորօրինակ, այս տարվա մայիսի 31-ին Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում լուսանկարով ներկայացված էր Սյունիքի Տեղ գյուղի մուտքի ցուցանակը, որտեղ գրված էրՙ Տեղ համայնք, տակը անգլերենՙ Tegh community... Սովորական են դարձել հետեւյալ կարգի գրառումները Շիրակի ու հավանաբար նաեւ այլ մարզպետարանների էջերում. «Հայկավան համայնքում (Հայկավանը գյուղ է - Գ. Մ.) տեղադրվել են հակակարկտային կայաններ»: Կամՙ Մարմաշեն խոշորացված համայնքի Հացիկ բնակավայրում մեկնարկել են այսինչ աշխատանքները: Ու հիմա պիտի հարցնենքՙ ի վերջո մենք քաղաքացի կամ գյուղացի՞ ենք (իհա՜րկե, Երեւանը չհաշված), թե՞ համայնքացի կամ բնակավայրացի. մարդ լեզուն էլ կկոտրի: Դե արի ու մի՛ կրկնիր, նաեւ, վաղուց Կումայրի-Գյումրիում հաստատված իմ լոռեցի ընկեր, ճանաչված տնտեսագետ-լրագրող Համլետ Մոսինյանի մի մտահոգ-հեգնախառն գրառումը, թե «Հետաքրքիր էՙ դասագրքերում արդեն գրե՞լ ենՙ Հովհաննես Թումանյանը ծնվել է Դսեղ համայնքում»: Կարծեմ 2016-18 թվականներին «հների» կառավարությունն իրականացրեց համայնքների խոշորացում կոչվող իր ծրագրըՙ մեկական համայնքի մեջ նաեւ արհեստականորեն միավորելով տասնյակ մոտիկ ու հեռու բնակավայրեր, ներառյալ քաղաքն ու գյուղը, միավորելով հաճախ անմիավորելին: Շիրակի մարզումՙ նաեւ Անիի նախկին վարչական շրջանն ամբողջությամբ, որոշ գուցե քննարկումներով հանդերձ վերջին հաշվով այդ բնակավայրերի բնակիչների կամքից անկախ: Այսօրվա իշխանությունն ավելի հեռուն է գնումՙ միավորելով արդեն միավորված համայնքները, եթե ճիշտ հասկացանքՙ հիմնականում կամ շատ դեպքերում էլի նախկին վարչական շրջանների սահմաններում: Ուրեմն այդ մեծ վարչական կուտակումները, գոնե, արհեստականորեն մի՛ կոչեք համայնքներ, մի՛ նաեւ այսպես խեղաթյուրեք մեր սովորական պատկերացումն ու լեզվամտածողությունն էլ: Վարչատարածքային միավորներն այլ կերպ անվանեք եւ ինչո՞ւ պարտադիր պատճենել, կրկնել ուրիշներինը, հարմարվել նրանց, մենք պատմական ճանապարհ չե՞նք անցել, այնտեղից վերցնելիք չունե՞նք: Հասկանալի է, համայնքների միավորումները գուցե թելադրված են նաեւ բացատրելի ֆինանսական դժվարություններով, բայց մասշտաբներն ու դրսեւորումները մտահոգող են: Իշխանությունները, նշելով նման միավորումների դրական կողմը, արդյո՞ք հաշվարկել են նաեւ դրանց հնարավոր ռիսկերն ու բացասական հետեւանքներըՙ հատկապես փոքր գյուղերի, սրանց ճակատագրի համար: Այս քաղաքականությունը երեւի մշակող ու իրականացնող լիազոր մարմինը կոչվում է ՀՀ տարածքային ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ եւ ենթակառուցվածքների նախարարություն: Մինչդեռ պետք է լիներ տարածքային ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ, փոխվեր փիլիսոփայությունը... Այսքան միավորումն ու կենտրոնացումն արդյոք ավելի շատ կօգնի տարածքների զարգացմա՞նը, թե՞ իշխանության կողմից դրանց բնակչության առավել կառավարելիության ապահովմանը: Ի հետեւանս նաեւ առավել կենտրոնացնելով, հեռացնելով սովորաբար հենց հակառակըՙ ապակենտրոնացո՛ւմ պահանջող ինքնակառավարումը, այն դարձնելով արդեն ոչ այնքան տեղական: ...Բայց երեւի այս խոսակցություններն էլ անտեղի են, որովհետեւ կա խորհրդարանական մեծամասնության կառավարության բերած նախագիծը Ազգային ժողովում նույն այդ խորհրդարանական մեծամասնության բավարարող ձայներով անվերապահ ընդունելու անհողդողդ մեխանիզմը: Էլ ի՞նչ քննարկումներ, ի՞նչ բան: Ուրեմն սպասենք «լավագույն ավանդույթների» շարունակմա՞նը:

«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #34, 17-09-2021
2021-09-17	ՀԱՅԿ ՄԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԱՄԻՍՆԵՐ ՇԱՐՈՒՆԱԿ Ի ՎԻՃԱԿԻ ՉԷ ԼՈՒԾԵԼ ՄԻ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ՀԱՐՑՙ ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍՆԵՐԻ ԲԱՐՁՐԱՀԱՐԿ ՇԵՆՔԻ ՉԱՇԽԱՏՈՂ ՎԵՐԵԼԱԿԻ ԽՆԴԻՐԸ. ԲԱՑ ՆԱՄԱԿ ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻՆ
2021-09-17	ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
2021-09-17	ՀԲԸՄ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ 30-ԱՄՅԱԿԻ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ
2021-09-17	ՄԱՀԱՑԵԼ Է ԱՆԱՀԻՏ ԹՈՓՉՅԱՆԸ
2021-09-17	ՍԹԱՓԵՑՆՈՂ ԽՈՐՀՐԴԱԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ 30-ԱՄՅԱԿԻ ԱՌԹԻՎ
2021-09-17	ՀՐԱԺԵ՞ՇՏ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆԸ
2021-09-17	ՀԱՊԿ-ԻՑ ՍՊԱՍԵԼԻՔ ԿԱ՞
2021-09-17	ԻՆՉԻ ՀԱՄԱՐ Է ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԸ
2021-09-17	«ՌԱԶՄԱԿԱՆԱՊԵՍ ԹՈՒԼԱՑԱԾ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՉԻ ԿԱՐՈՂ ԹԵ՛ ԻՐ, ԹԵ՛ ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՄԱՐ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐ ԼԻՆԵԼ»
2021-09-17	ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ ԳԻՆԸ
2021-09-17	ԳՈՂԸ ՈՐ ՏՆԻՑ ՉԼԻՆԻ, ԵԶԸ ԵՐԴԻԿԻՑ ԴՈՒՐՍ ՉԻ ԳԱ
2021-09-17	«ԻՇԽԱՆԱԿԱՆ ԱԲՍՈՒՐԴ» ԺԱՆՐԻՑ
2021-09-17	Ո՞Վ ԿԼԻՆԻ ԳՅՈՒՄՐՈՒ ՆՈՐ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԸ
2021-09-17	ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ 30-ՐԴ ՏԱՐԵԴԱՐՁԸ. ԱՌԻԹ ՈՉ ԾԻԾԱՂԵԼՈՒ ԵՎ ՈՉ ԷԼ ԱՐՏԱՍՎԵԼՈՒ
2021-09-17	ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՐԹԱԿԱՆ ՕՐԱԿԱՐԳԸ
2021-09-17	ԻՐԱՆԻ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՇՈՒՐՋ ԲԱՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎԵՐՍԿՍՈՒՄ
2021-09-17	«ՑԱՆԿԱՆՈՒՄ ԵՆՔ, ՈՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՀԱՐԳԻ ԶԻՆԱԴԱԴԱՐԻ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ ԵՎ ՉԿԱՏԱՐԻ ՈՐԵՎԷ ՍԽԱԼ ՔԱՅԼ»
2021-09-17	ՀԱՊԱՂԵԼԸ ԿԱՐՈՂ Է ԲԺՇԿԻ ԿՅԱՆՔՆ ԱՐԺԵՆԱԼ
2021-09-17	ԲՆԱԿԻՉՆԵՐՆ ԸՆԴԴԵՄ ԿԱՌՈՒՑԱՊԱՏՈՂԻ
2021-09-17	ԲԱՔՈՒՆ, «ԹԱԼԻԲԱՆ» ՇԱՐԺՈՒՄԸ ԵՎ ՄԵՆՔ
2021-09-17	ԶՈՀԱԽՆՋՈՒՅՔ
2021-09-17	ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒԶՈՒՄ Է ՉԵԶՈՔԱՑՆԵԼ ԸՆԴԴԻՄԱԴԻՐ ԲՈԼՈՐ ՀԱՄԱՅՆՔԱՊԵՏԵՐԻՆ
2021-09-17	«ԱՆԻԾՎԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ, ԹՈՂ ԱՅԼԵՎՍ ՆՄԱՆ ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂՆԵՐ ՎԵՐ ՉԽՈՅԱՆԱՆ»
2021-09-17	ԲՈԼՈՐԸՙ «ԲՆԱԿԱՎԱՅՐ» ՈՒ «ՀԱՄԱՅՆՔ», ԷԼ ԻՆՉՊԵ՞Ս ՏԱՐԲԵՐԵՆՔ ԳՅՈՒՂ ՈՒ ՔԱՂԱՔ
2021-09-17	ԿԱՏԱՐՎԱԾԻ ՀԵՏ ՀԱՄԱԿԵՐՊՎԵԼՈՒ ՓՈՐՁ
2021-09-17	ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ ՆԵՐԿԱ ՓՈՒԼՈՒՄ
2021-09-17	ԳՐԱՎԻՉ ՎԵՐՆԱԳԻՐՙ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏՆՏԵՍԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ
2021-09-17	ՀՈՒՇ-ՑԵՐԵԿՈՒՅԹՙ ՆՎԻՐՎԱԾ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԲԺԻՇԿԻ ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ
2021-09-17	ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ՏՈՆԸ ԽԱՐԽԼՎԱԾ ԵՐԿՐՈՒՄ
2021-09-17	«ՉՏԵՍԱՆ ՊԱՏԻՑ ԿԱԽ, ՏԵՍԱՆ ՃԱԿՏԻՑ ԿԱԽ»
2021-09-17	ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ
2021-09-17	ԿԻՆ ՁԵՌՆԵՐԵՑՆԵՐԻ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ
2021-09-17	ՍՈՎՈՐԱԿԱՆ ՄԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
2021-09-17	ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՉԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍ
2021-09-17	ՀԱՅԿ ԱՒԱԳԵԱՆ. «ԱՅՍՕՐ ՍՓԻՒՌՔԸ ՏԱՐՈՒԱԾ Է ՄԵԾ ՊԱՏՈՒՄՆԵՐՈՎՙ ՄՈՌՆԱԼՈՎ ԻՆՔՆ ԻՐԵՆ»
2021-09-17	«ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՐԸ ՇԱՀԵՑ ԲԱՑԱՌԻԿ ՄԻ ՊԱՐՈՒՀԻ...»
2021-09-17	ԹԱՎՋՈՒԹԱԿԱՀԱՐ ՆԱՐԵԿ ՀԱԽՆԱԶԱՐՅԱՆՆ ԱՅՍՈՒՀԵՏ ՆԱԵՎ ԴԻՐԻԺՈՐ
2021-09-17	ԵՐՐՈՐԴ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԽԱՉՔԱՐԸ ՉԵԽԻԱՅՈՒՄ
2021-09-17	ՀԱՄԱԼՐՎԵՑ ԳՈՂԹՆ-ՆԱԽԻՋԵՎԱՆԻ ԲԱՐԲԱՌՆԵՐԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՇԱՐՔԸ



	ԱԶԳ-Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԳՐԱՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

	ԱԶԴԱԳԻՐ