Տեղադրվել է` 2021-12-23 23:26:01 (GMT +04:00)

Ընթերցված է` 2597, Տպվել է` 2, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 0

ՎԵՐՈՆԻԿ ՏԱՄԱՉՈ. «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆՆ ՈՒԺԵՂ ԷՐ ՄԵՐ ՏԱՆԸ»

ԱՐԾՎԻ ԲԱԽՉԻՆՅԱՆ

Իտալական եւ հայկական արմատներով շվեյցարաբնակ պարուհի եւ պարուսույց Վերոնիկ Տամաչոն ծնվել է 1982 թվականին, Մարսելում: Ութ տարեկանում աչքի է ընկել Մոնպելյեի եւ Փարիզի պարային մրցույթներում, ուսանել է Կոլետ Արմանի բալետի ստուդիայում եւ Մարսելի պարարվեստի բարձրագույն դպրոցում: 1998 թվականին արժանացել է Լոզանի բալետի կրթաթոշակին: 1999-2000 թվականներին հանդես է եկել Անգլիայի ազգային բալետի («Կոպելիա», «Ռայմոնդա») եւ «Ֆրանսիայի երիտասարդական բալետ» խմբի հետ (Միլեդիՙ «Երեք հրացանակիրները», պա-դե-դյոՙ «Դիանա եւ Ակտեոն»): 2001 թվականից Տամաչոն աշխատել է Բիրմինգհեմի թագավորական բալետի խմբում, մասնակցել «Կարապի լիճը», «Մարդուկ-Ջարդուկը», «Գեղեցկուհին եւ հրեշը», «Ֆասադ», «Քնած գեղեցկուհին», «Ապոլլոն» եւ այլ ներկայացումներում: Հետագայում Տամաչոն աշխատել է Հոլանդիայի եւ Ցյուրիխի բալետի խմբերի հետ: Այժմ բնակվում է Ցյուրիխումՙ ամուսնու եւ երկու երեխաների հետ, ղեկավարում է «Բալետ բոլորի համար» պարային կենտրոնը, որտեղ երեխաներին եւ մեծահասակներին դասավանդում է տարբեր առարկաներ (Մեծահասակների բալետ սկսնակների համար, Մարզումներ փայտի մոտ, Խորեոգրաֆիա, Ձգումների պարապմունքներ, Փոքրիկ պարուհիների պարապմունքներ, Բալետի միասնական պարապմունքներ եւ այլն): Իր դասավանդման մեջ Տամաչոն համատեղում է բալետը, պիլատեսը եւ ձգումները, որպեսզի առավելագույն հնարավորություն տրվի բարելավելու կեցվածքը եւ ճկունությունը:

- Սիրելի՛ Վերոնիկ, դու պարել ես երեք տարեկանից, ուրեմն կարո՞ղ ենք քեզ ի ծնե պարող անվանել: Չնայած Ֆրեդ Ասթերն ասել է. «Ոմանց թվում է, թե լավ պարող ծնվում են, բայց իմ ճանաչած բոլոր լավ պարողներին էլ սովորեցրել կամ մարզել են»:

- Ես կասեի, որ ես պարել եմ նախքան քայլելը: Պարելն ինձ համար միշտ շատ բնական է եղել: Մայրս պատմում էր, որ երբ ես երեք տարեկան էի, իմ պարուսույցին ասել եմ, թե ես ծնվել եմ բալետային առաջին դիրքով: Փոքր ժամանակ ես պարում էի ամենուրՙ փողոցներում, ծովում, Մարսելի ծովափին, լողավազանում, մեր տանըՙ ամենուր եւ ամեն օր: Դա իմ կյանքում մեծ տեղ էր գրավում: Ես մեծացել եմ դասական երաժշտության մթնոլորտում: Մորեղբայրսՙ Ժակ Սեմիզյանը, իր գեղեցիկ դաշնամուրով միշտ նվագում էր Շոպենի նոկտյուրնները, եւ ես ամենից շատ սիրում էի պարել նրա նվագի տակ: Ժան Տեր-Մերկերյանը եւ այլ հայտնի հայ ջութակահարներ հաճախ գալիս էին նրա տուն, իսկ ես պարում էի, մինչ նրանք փորձեր էին անում իրենց առաջիկա համերգների համար: Ես փայփայում եմ մանկությանս այդ թանկ եւ առանձնահատուկ պահերը:

- Դու պարել ես եվրոպական խոշոր բալետի խմբերում: Թվում էՙ դասական պարը պետք է նույնը լինի ամենուր, հատկապես Եվրոպայում, սակայն յուրաքանչյուր երկրում կարող ենք տեսնել որոշ առանձնահատկություններ: Ի՞նչ տարբերություններ ես նկատել քո աշխատած տարբեր երկրների բալետի ասպարեզներում:

- Այո, այդպես է, յուրաքանչյուր բալետային ընկերություն ունի իր առանձնահատկություններն ու ազդեցությունները: Յուրաքանչյուր երկիր ազդում է իր մշակույթի, հասարակության եւ սովորույթների վրա: Օրինակ, երբ ես պարում էի Անգլիայի ազգային բալետի եւ Բիրմինգհեմի թագավորական բալետի խմբերում, շատ ուժեղ էր անգլիացի այնպիսի հայտնի պարուսույցների ազդեցությունը, ինչպիսիք են Ֆրեդերիկ Էշթոնը եւ սըր Քենեթ ՄաքՄիլանը: Բացի այդ, մենք պարում էինք հիանալի սըր Փիթեր Ռայթի դասական գլուխգործոցների բալետային բեմադրություններում, որոնք լավագույնս պահում են դասական բալետի էությունն ու գեղեցկությունը:

Երբ Նիդեռլանդներում պարում էի Հոլանդիայի ազգային բալետում, այնտեղի երկացանկը նույնպես շատ դասական էր, եւ մենք կատարում էինք բոլոր հրաշալի դասական բալետներըՙ «Կարապի լիճը», «Քնած գեղեցկուհին», «Մարդուկ-Ջարդուկը» եւ այլն: Բացի այդ, մենք արտոնյալ էինքՙ մեր մեջ ունենալով հոլանդացի պարաստեղծ Հանս Վան Մանենին, եւ նրա հրաշալի աշխատանքն ու ազդեցությունը շոշափելի էր ընկերության մեջ:

Ցյուրիխի բալետի խումբը հաջողությամբ ղեկավարել է շվեյցարացի հայտնի պարուսույց Հայնց Շփյոռլին, որը նաեւ հիանալի պարադիր է: Պարոն Շփյոռլին դասական երաժշտության նուրբ ճաշակ ունի, նա մի քանի գեղեցիկ բալետի հեղինակ է, որոնց թվում են Բախիՙ Գոլդբերգի վարիացիաների իր հայտնի ստեղծագործություններըՙ շատ մաքուր եւ դասական գծերով: Նա նաեւ վերաիմաստավորել է դասական բալետներից մի քանիսը, ինչպիսիք են «Կարապի լիճը» եւ «Մարդուկ-Ջարդուկը» ժամանակակից, շատ ճաշակավոր եւ հարուստ հպումներով:

- Ի՞նչն է քեզ ավելի շատ դուր գալիս քո գեղարվեստական կարիերայում:

- Պրոֆեսիոնալ պարուհի լինելը, Եվրոպայի խոշոր ընկերությունների հետ աշխատելը նշանակում էր աշխատել զարմանալի եւ շատ տաղանդավոր պարողների, պարաստեղծների եւ պարուսույցների հետ ամբողջ աշխարհից: Այնքան հարուստ փորձառություն էրՙ սովորել տարբեր ոճերից եւ տարբեր դպրոցներից ու մշակույթներից:

- 1995 թվականին նկարահանվել ես Միշել Ֆավարտի «Պար կյանքի հետ» կինոֆիլմում: Ինչպե՞ս էր այս փորձառությունը:

- Դա շա՜տ հաճելի փորձառություն էր: Հատկապես որ ֆիլմում ես հրաշալի Պատրիկ Դյուպոնի աշակերտն էի, որն այն ժամանակ բալետի աշխարհի ամենամեծ աստղերից էր: Ես գեղեցիկ հիշողություն ունեմ այս փորձառությունից եւ շատ երախտապարտ եմ, որ մաս եմ կազմել դրան:

- Այժմ դու ունես քո սեփական պարի դպրոցըՙ «Բալետ բոլորի համար»: Պրոֆեսիոնալների հետ աշխատելուց հետո դժվար չէ՞ գործ ունենալ միայն պարի սիրահարների եւ խանդավառների հետ:

- Ամենեւի՛ն: Իմ նպատակն էՙ հնարավորինս շատ մարդկանց հետ փոխանակել իմ կիրքն ու գիտելիքները: «Բալետ բոլորի համարը» ես սկսեցի 2012 թվականին, երբ դադարեցրի կարիերաս որպես պրոֆեսիոնալ պարուհի: Իմ նպատակն էր բալետը հասանելի դարձնել բոլորին եւ ցույց տալ մարդկանց, թե որքան հրաշալի է այն եւ որքան հիանալի է մարդ զգում իրեն այդ զբաղմունքով: Ես սիրում եմ տեսնել, թե ինչպես են իմ ուսանողներն առաջադիմում, ավելի լավ են զգում իրենց: Շատ հպարտ եմ նրանցով: Նրանցից ոմանք նախկինում բալետով չեն զբաղվել կամ մանուկ հասակից չեն զբաղվել. նրանք գալով իմ դպրոցՙ զգում են բալետի մեծ առավելությունները: Դա հրաշալի է:

- Ամերիկացի պարող եւ պարուսույց Էլվին Էյլին մի անգամ ասել է. «Պարը բոլորի համար է: Ես հավատում եմ, որ պարը եկել է ժողովրդից, եւ այն միշտ պետք է վերադարձնել ժողովրդին»: Այնուամենայնիվ, տաս տարի առաջ, որոշ ժամանակով գտնվելով ամերիկյան մի փոքրիկ քաղաքում, որոշեցի հաճախել սիրողական բալետի դասընթացների: Բայց հրաժարվեցի այդ մտքից, երբ դահլիճ մտնելովՙ տեսա միայն կանանց (մեծ մասամբՙ ավելորդ քաշով) եւ ոչ մի տղամարդու: Ձեր ուսանողները նույնպես հիմնականում կանայք են:

- Ես իսկապես հավատում եմ, որ պարը բոլորի համար է, այդ իսկ պատճառով իմ դպրոցն անվանեցի «Բալետ բոլորի համար»: Սակայն փաստ է, որ իմ ուսանողների 95 տոկոսը կանայք են: Դեռեւս կա այն նախապաշարմունքը, թե բալետն աղջկական գործ է: Անցյալ շաբաթ ես մի փոքրիկ տղա ունեի, որը դադարեց դասերի գալ, քանի որ դպրոցի ընկերները ծաղրում էին նրան: Այնքան ամոթ է, որ 2021 թվականին մենք դեռ գտնվում ենք այդ մակարդակում: Մեր օրերում, անշուշտ, վիճակն ավելի լավ է, բայց մենք դեռ երկար ճանապարհ ունենք անցնելու:

- 1998-ին դու շահեցիր Լոզանի պարի մրցույթի հեղինակավոր մրցանակը: Այդ տարի նույն մրցույթում մրցանակակիր դարձավ նաեւ երեւանցի երիտասարդ պարող Տիգրան Միքայելյանը: Այդ ժամանակ հանդիպե՞լ ես Տիգրանին:

- Այո՛, ինչպես նաեւՙ Արսեն Մեհրաբյանին: Իմ ընտանիքը շատ ուրախ էրՙ տեսնելով երեք հայ պարողների Լոզանի մրցույթի եզրափակիչ փուլում: Դա մեծ հպարտություն էր:

Ի դեպ, նույն 1998 թվականին մորեղբայրսՙ Ժակ Սեմիզյանը, Երեւանից Մարսել հրավիրեց ջութակահար Աստղիկ Վարդանյանին, որն այդ ժամանակ 15 տարեկան էր: Մենք միասին հանդես եկանք մի քանի համերգով Մարսելի հայկական եկեղեցում եւ մի քանի հայկական միություններում, որոնց ընթացքում նա ջութակ էր նվագում, իսկ ես պարում էի: Աստղիկը շա՛տ տաղանդավոր է:

- Վերոնի՛կ, դու Բեատրիս Քելեշյանի դուստրն ես: Այս փաստն ազդո՞ւմ է քեզ վրաՙ որպես արվեստագետի եւ մարդու:

- Այո, միանգամա՛յն: Հանգուցյալ մայրս մեծացել էՙ իր ծնողների հետ միայն հայերեն խոսելով. նա եւ իր քույրերը ֆրանսերեն խոսել սովորեցին միայն դպրոցում: Հաշվի առնելով այդ հանգամանքըՙ հայկական ազդեցությունը չափազանց ուժեղ էր մեր տանը, երբ ես փոքր աղջիկ էի: Ես մկրտվել, ամուսնացել եւ իմ երկու երեխաներն էլ մկրտվել են Մարսելի Հայ Առաքելական եկեղեցում: Մայրս մեզ սովորեցրել է ընտանիքի կարեւորությունը, մենք շատ մտերիմ ենք իմ բոլոր զարմիկների, մորաքույրերի եւ մորեղբայրների հետ եւ սիրում ենք հավաքվել լավ հայկական ճաշի (բյորեկ, լահմաջուն...) եւ նարդիի սեղանների շուրջ:

- Երբեւէ եղե՞լ ես Հայաստանում: Եթե ոչ, ապա այս տարվանից մենք Երեւանում ժամանակակից պարի փառատոն ունենք: Միգուցե սա լավ առի՞թ է Հայաստան գալու համար:

- Ո՛չ, ես դեռ երբեք չեմ եղել Երեւանում: Եվ դու իրավացի ես, լավ կլինի գնալՙ այդ փառատոնին մասնակցելու...