ԱԶԳ ՕՐԱԹԵՐԹ - ՄՇԱԿՈՒՅԹ

«ԻՄ ՀՈԳՈՒ ՏՈՒՆԸ ԲԵՄՆ Է...»

4 տարի անց Նորա Արմանին Երեւանում

Ամենահատկանշականը նրաբաց շագանակագույն աչքերի արտասովոր փայլն է: Նորա Արմանին ներքին մեծ հմայքով օժտված կին է, խառնվածքի անմիջականությունը, արտակարգ գեղեցիկ ժպիտըՙ լայն ժառագայթումով, շատ հաղորդական են իրեն դարձնում առաջին իսկ հայացքից: Որոնող-հետաքրքրասերի մի անհանգիստ բան թրթռում է աչքերում. այնպիսի զգացողություն ես ունենում, թե դիմացինին արագորեն ներքին երկխոսության մեջ ներքաշելու հատկություն ունի: Հաճելի, աշխույժ զրուցակից է, կյանքի բուռն ակտիվությամբ: Բեմում իր համար գլխավորն անկեղծությունն է. «Կա դերասան, որ չի սիրում իր ներաշխարհը մերկացնել, կնախընտրե պահվիլ իր պերսոնաժի տակ, կամՙ հակառակը»: Ինքն այդ հակառակ կողմից է: Թատրոնի եւ կինոյի միջազգային շրջանակներիՙ Նորմա Արմանիի երկատարեւ շփումները բավական փորձառություն են բերել դերասանուհուն: Գրեթե նույն հաջողությամբ աշխատել է թե՛ թատրոնի, թե՛ կինոյի ասպարեզներում. նույն խանդավառությունն է ապրում ե՛ւ հանդիսականի վարակիչ շնչառությամբ, եւ՛ օբյեկտիվի զգայուն աչքի առաջ: Համագործակցել է ամերիկյան եւ եվրոպական շատ բեմադրիչների հետ, բազմաթիվ դերերով մասնակցել հոլիվուդյան կինոարտադրությանը, խաղացել մի շարք հեռուստասերիալներում: Արտիստուհու ինչպես խաղացանկը («Խորգոմի պարտեզը», «Հետ նայիր, զայրույթով», «Արի ու գնա», «Մեծ աղմուկ ոչնչից», «Տենչանքի ինը մասերը», «Նանթո, նանթո», «Կաֆկա եւ Միլենա»), այնպես էլ բեմական լեզուն հարուստ է (անգլերեն, ֆրանսերեն, իտալերեն, արաբերեն, հայերեն): Արվեստի միջազգային շուկայի անողոք մրցապայքարի արդի պայմաններում հայ արտիստուհին բավականին հաջողություններ է արձանագրել. կարեւոր լրատվամիջոցների արձագանքներով («Լոս Անջելես թայմս», «Դը Սթեյջ, «Թոքին Բրոդվեյ», «Լը Մոնդ», «Բոստոն Գլոբ», «Լը Պրովանս» եւ այլն):

Ընտրած նախնական մասնագիտությունը սոցիոլոգիան է, սակայն ուսանելուն զուգահեռել է դերասանական կրթությունըՙ նախ Լոնդոնի RADA-ում, ապա Կալիֆոռնիայի UCLA-ի համալսարանի թատերական բաժնում: Սոցիոլոգիան օգնե՞լ է, թե ոչ իրեն արվեստումՙ դժվարանում է ասել, բայց իր տեղը կյանքում ճիշտ է ընտրելՙ բեմը: Նորա Արմանին եգիպտահայ է ծնունդով (Կահիրե), արմատներովՙ Էրզրումից: Շատ ինքնահատուկ է նրա հայերենը. գոնե մեր զրույցի ընթացքում հետաքրքրական ազատ ոճ ընտրեցՙ արեւմտահայերենի ու արեւելահայերենի, հատկապես վերջինի մի յուրօրինակ համաձուլվածքով: Երբ թվում էր սփյուռքահայերին բնորոշ անգլերեն կամ ֆրանսերեն բառեր պիտի խոսքի մեջ սպրդեին, հանկարծ որտեղից որտեղ ռուսերենն ու երեւանյան մեր խոսվածքն էր հայտնվումՙ ռուսականին հատուկ հնչգերանգով: Աննա Ախմատովա էր արտասանում ռուսերեն (դերից մի կտոր): Պարզվում էՙ Նորայի մեծ հայրիկի հոր մայրը ազնվական ծագումով ռուս կին է եղել, որ հայի հետ ամուսնանալու պատճառով ընտանիքի նախատինքին է արժանացել: Եվ որովհետեւ եւ մանավանդ արտիստների պարագայում, բանավոր խոսքի բնականությունը պահպանելն ավելի անկեղծ է, փորձեցի այս զրույցը ներկայացնել լեզվական մթնոլորտի հարազատությամբ:

Նորայի ձեռքին «On the couch with Nora Armani («Բազմոցինՙ Նորա Արմանիի հետ») վերտառությամբ DVD-ն էր: «Ի՞նչ է սա»,- հարցրի:

- Իմ մենակատարումս է, որ 6-7 տարի առաջ սկսեցի Անլգիո մեջՙ մի զուգադիպության արդյունք էր: Հանդիպեցի մի անգլիացի պրոդյուսերի հետ, որն ինձ ասացՙ ունե՞ս մի հոգանոց ներկայացում: Ասացիՙ այո, սակայն պատրաստի որեւէ բան չունեի, մտածեցիՙ մի բան կանեմ: Դրանից առաջ «Արարատյան կայանը» արել էինք Ժիրայրի ( Փափազյան) հետ, որ հիմնված է հայկական բանաստեղծության շարքի մը վրա, ճապոնուհի թավջութակ նվագող մի արտիստուհու հետ եւս մեկ ներկայացում էինք համադրել:

Երբ տուն հասա, մտածեցիՙ ինչո՞ւ պիտի ուրիշներու գրածներու ետեւ պահվտիմ, իսկ եթե ես գրեմ իմ պատմությունը. բայց ո՞ւմ է դա հետաքրքրելու: Հետո ուրիշ միտք եկավ, եթե անկեղծ ես քեզ հետ եւ եղելություններն ես ներկայացնում, ինչպե՞ս կարող է ուրիշների զգացումները չշարժել: Սկսա գրել:

- Ինքնակենսագրակա՞ն է:

- Ոչ այնքան, բայց ընտանեկան, ազգային, հայության, սփյուռքի, տարբեր երկրներում ապրած ըլլալու, արմատախիլ եղած ըլլալու, ինքնության հարցերու հետ կապված ներկայացում է: Եղան դեպքեր, որ եգիպտացի կամ ուրիշ մեկը, ոչ հայեր կմոտենային ինձ ու կասեին, որ իրենց հետ էլ էդպես է պատահել: Անկեղծորեն եթե պատմում ես, դա չի կարող միայն քո պատմությունը լինել: Քաջալերվեցա:

***

«Բազմոցինՙ Նորա Արմանիի հետ» մենակատարումը ավելի ուշ դերասանուհին ներկայացրեց նաեւ ֆրանսերենՙ Փարիզում, Լիոնում, Ժնեւում, Մոնրեալում: Ստուդիական ձայնագրությամբ փոխադրվել է նաեւ DVD-ի վրա:

Գրական հորինվածքի հենքը դահլիճում մի շոտլանդացու հետ, որի ազնվական տոհմի շառավիղը 900 տարվա պատմություն ունի, իրեն զուգադրելու դիպվածն է. շոտլանդացուՙ իրազեկությունն իր արմատներին եւ հերոսուհու անտեղյակությունը, միայն այն գիտի, որ իր մեծ հայրը Էրզրումից Ստամբուլ է գնացել, այնտեղից Եգիպտոս, իսկ մեծ մայրը ջարդերից վերապրած, կորցրած ամուսնուն հրաշքով վերագտել ու կյանքը վերընձյուղվել է կրկին...

- Այդպես հերոսուհին մտնում է իր ընտանեկան պատմություններու մեջ, Եգիպտոսի մեջՙ մանկությունս, էմիգրացիաները, վերջում Աննա Ախմատովայից մի կտոր եմ ասում, որի մոտավոր իմաստն այս էՙ «Ես շատ չեմ գնում դեպի անցյալը, բայց ամեն անգամ երբ անցյալի նկուղների մեջ եմ իջնում, անցյալն իմ վրա խնդում է, բայց ես այդ մթության մեջ տեսա, որ վառարանը վառված է, պատերի վրայի ներկը թարմ է: Այդ մթության մեջ երկու բան փայլեց, կատուն մլավեց ու ցատկեց»: Հետո կենում է մի պահ ու ասում. «Բա որտե՞ղ է իմ տունը, որտե՞ղ է իմ հոգին»:

- Քանի ստեղծագործական աշխարհագրությունդ շատ ընդգրկուն է, իրոք որտե՞ղ է քո տունը:

- Ես շատ եմ մտածել այդ մասին եւ շատ դժվար է այդ հարցին պատասխանել: Որովհետեւ երբ երեխա ես, քո տունդ երեխայությանդ վայրն է, այն երկիրը, այն քաղաքը, ուր ապրել ես քո մանկության ամենակարեւորՙ ձեւավորման տարիները: Ինձ համար դա եղել է Կահիրեն, Եգիպտոսի իմ ընտանեկան հարկը: Հիմա եթե վերադառնայի Եգիպտոս, չէի գտնի իմ տունը: Բնակավայրը փոխվել է, ես էլ փոխվել եմ, այն Նորան չեմ այլեւս: Բոլոր երկրներից, մշակույթներից, կյանքի փորձառություններից, որոնցով մենք անցնում ենք, մի խավ ավելացնում ենք մեր վրա: Ճիշտ է, եթե այդ խավերը հանենք, կմնա մեր մանկության մարդը, բայց մենք այդ բոլորի ամբողջությունն ենք: Ուրեմն եթե մտածեմ, թե ուր է իմ տունըՙ Լոս Անջելե՞սն էՙ ոչ, Նյու Յո՞րքն է, որտեղ ես հիմա կապրեմ, բայց տո՞ւն է դա: Փարիզՙ միգուցե- այստեղ բավական երկար եմ ապրել: Բայց դա երկիր է, տեղ է, վայր է: Տունը այն տեղն է, ուր քեզ հետ անկեղծ ես, ուր հանգիստ ես զգում:

- Այդ մասին էի մտածումՙ հարցը տալիս: Որտե՞ղ է հոգուդ բնակավայրը:

- Իմ հոգու տունը բեմում էՙ որտեղ ես խաղում եմՙ կամերայի առաջ կլինի, թե մանավանդ բեմում, այստեղ որովհետեւ անմիջական հաղորդակցության մեջ եմ ժողովրդի հետ:

***

Նորա Արմանիի վերջին այցը Հայաստան 1993-ի սեպտեմբերին էր: Այդ ընթացքը իր կյանքում փոփոխությունների, ստեղծագործական նոր կազմավորումների տարիներ էին: Ամերիկայից տեղափոխություն Ֆրանսիա, պրոդյուսերական ընկերության բացում, ֆիլմարտադրության սկզբնավորում, համագործակցություն ֆրանսիական թատերական ընկերությունների հետ: 1998-99 թվականներից առավել կենտրոնացում թատերական, դերասանական ասպարեզում, նկարահանումներ կինոյում, հեռուստատեսային ֆիլմերում, 1999-իցՙ աշխատանքներ Անգլիայում, 2001-ին Լոնդոնում Գունտեր Գրասի «Աշխատավորները փորձ են անում» բազմապերսոնաժային ներկայացման մեջՙ գլխավոր դեր, միաժամանակ մոնոներկայացումներ:

- Մեծ կոնտրադիկցիա էրՙ 23 հոգով բեմ գնալ եւ մինակ: Բայց ես երբեք մինակ չեմ բեմում, որովհետեւ երբ պատմում եմ իմ մեծ մոր, հոր ընտանիքի մասին, այդ 1,5 ժամում նրանց կենդանացնում եմ, ես իրենց հետ եմ ապրում, իրենք բեմում են, եւ դա է, որ ինձ երջանկացնում է, դրա համար բեմում եմ գտնում իմ տունը:

***

2003-ին Արմանին կրկին փոխադրվում է Նյու Յորք, խորապես ցնցում ապրում ընտանեկան ողբերգությունիցՙ հորեղբոր եւ դստեր սպանությունիցՙ Եգիպտոսում:

Եվս մեկ ներկայացում Նյու Յորքումՙ «Տենչանքի 9 մասերը»ՙ մուսուլման կանանց ապրելակերպի, ամուսնական հարցերի շուրջ: «Հայաստանի տարվա» առիթով «Արարատյան կայանի» ֆրանսերենով ներկայացումներ Ժիրայր Փափազյանի հետՙ Փարիզում, Մարսելում, Բորդոյումՙ CD ձայնագրություն, Լոս Անջելեսում ամառային հայկական փառատոնին նույն ներկայացման հեղինակային բեմականացումՙ երկու տարբեր դերասաններով: Բոստոնում մեկ այլ ֆիլմՙ «Ձմեռ պապին Բաղդադում»ՙ տրագիկոմեդիա հետաքրքրական սյուժեով, վերջերս գլխավոր դերակատարում Լոս Անջելեսումՙ Հարոլդ Փինտերի «Սիրեկանը» պիեսում:

Հայաստանում մասնակցել է մի քանի ֆիլմերի նկարահանումներին, առաջինը 1991-ինՙ Արա Երնջակյանի «Վերջնաժամկետը 7 օր» ֆիլմում, ապա Դովլաթյանի «Լաբիրինթոսում», Սյունիքի փառատոնում արժանացել է լավագույն դերասանուհու մրցանակի: «Արարատյան կայանը» ներկայացվել է նաեւ Սունդուկյանի անվ. թատրոնի բեմում, որի հիման վրա Հարություն Խաչատրյանի հետ նկարահանել է «Վերջին կայան»-ը:

- Արեւմտյան կինեմատոգրաֆիայի ներկա զարգացումների, տեխնիկական հզոր միջոցների, ֆինանսական մեծ հնարավորությունների զուգահեռումներում հայկական կինոյի վիճակը ինչպե՞ս եք գնահատում:

- Շատ ավելի մեծ երկիրներ, որոնք հինեն սկսած պատմական ավանդույթներ ունենՙ Իտալիա, Գերմանիա, Ֆրանսա, կբողոքեն, որ ամերիկյան colonisation-ը կուլ է տալիս իրենց: Այս օրերին ԱՄՆ-ում սկսվելու է սցենարիստների գործադուլ. նրանք բողոքելու են հեռուստատեսությունը նվաճած ռեալիթի-շոուների դեմ:

Իր մտածողությամբ հայը շատ ավելի եվրոպացու կնմանի, բայց աշխարհագրական տեղը Հայաստանի Ասիո մեջ է, մենք պետք է մեր շրջապատի հայելին դառնանք, ունինք եվրոպական կարելիությունը եւ պետք է կարենանք դառնալ այդ կամուրջը Ասիո եւ Եվրոպայի միջեւ: Նկատի ունիմ մանավանդ պարսկական սինեման, իրենց ֆիլմերով այսօր աշխարհում գոյություն ունեն եւ արտադրություն են գրավել: Որովհետեւ տեղվույն հետ կապված պատմություններ են, որ ոչ մեկ ուրիշը չի կրնար ընել: Եթե մենք փորձենք նկարել պատմանական չգիտեմ ինչՙ հազարավոր ձիեր, տանկեր մեջտեղ բերենք spetiol էֆեկտներ, չենք կարող մրցել ինչ էլ որ անենք ո՛չ Ամերիկայի, ո՛չ Եվրոպայի, ո՛չ ալ ուրիշ մեկու հետ, այդտեղ կընկնենք ծուղակը: Բայց պետք է գնահատել օրինակ Վիգեն Չալդրանյանի աշխատանքները, որի նյութը կապված է տեղվույն հետ ( «Քրմուհին») եւ միջոցներն ալ այսօրվա մոդեռն միջազգային կինեմատոգրաֆի լեզուն է: Բայց մեկ Վիգենով գարուն չի գար:

- Հայկական կինոյի ներկան հուսադրո՞ղ չէ:

- Վախնալիք է: Մեղք, որ վախնալիք է: Ես որպես դերասան շատ պիտի փափագեի նկարահանվել, վերադառնալ, ֆիլմ անել, բայց տարիներն անցնում են, ոչ մի բան էլ չի պատահում:

- Ինչո՞ւ: «Ոսկե ծիրան» փառատոնն է պատահում:

- «Ոսկե ծիրանը» չգիտեմ, չեմ մասնակցել, չեն հրավիրել: Չգիտեմ, միգուցե լավ նախաձեռնություն է, պետք է քաջալերել, բայց քանի չեմ եղել, չեմ կարող ոչ մի բան ասել:

- Միջազգային ասպարեզում ծագումնաբանական գործոնը (հայկականությունը) որեւէ դեր ունի՞:

- Ոչ մի նշանակություն չունի, բացիՙ եթե ես ուզենամ դա ընդգծել, որովհետեւ եթե միջազգային ասպարեզի մեջն ես, ծագումնաբանությունդ երկրորդական գետնի վրա է: Ում ի՞նչ պետք է, թե ով եմ: Կարեւորը դերասան եմ եւ խաղում եմ: Հայ լինելս միայն ինձ կվերաբերի: Իմ փորձառությունները, իմ պատմությունները, այն, ինչ տվել են իմ նախնիները, այդ ամենը իմ հարստություններն են, եւ ես այդ հարստությամբ երբ ներկայանում եմ, իհարկե, ամերիկյան մի դերասանուհուց շատ ավելի հարուստ ու խորունկ եմ երեւում. երբեմն դա պետք է իրենց, երբեմն ալ ընդհակառակըՙ խանգարում է: Ես պետք է լինեմ ամերիկացի դերասանուհու պես, որպեսզի կարողանամ մրցակցիլ: Բայց ես չեմ էլ ուզում այլեւս այդպիսի դերեր, այնպես որ պետքս չի: Այդ իմ փորձառություններս ես օգտագործում եմ ըստ հարկի: Իսկ եթե մի ոմն հայ մտածի, որ պիտի ուրանա իր հայությունը օտարության մեջ շատ առաջ գնալու համար, շատ սխալ է: Երբ հանում ենք մեր միջից այն բոլոր էլեմենտները, որ մեզ յուրահատուկ ինքնություն են տալիս որպես հայ եւ որպես անհատ, վերածվում ենք աղքատ, դիմազուրկ, որեւէ բան չներկայացնող մի անգոյության:

Շփվելով միջազգային իսկական աստղերու հետՙ անդրադառնում ես, որ իրենց պարզությունը, մատչելիությունն ու անմիջականությունն է իրենց star դարձրել: Եվ այդպես կյանքի դասեր ես սովորում: Հոլիվուդում կամ որեւէ տեղ հայեր կտեսնես, որ մի այնպիսի հովեր կառնեն, կարծես Անգլիո թագուհին են: Ուզում ես ասելՙ վա՜յ ախպեր ջան, քեզ ի՞նչ է պատահել:

Մեկ ուրիշ հանգամանք էլ կա: Եթե դերասանական մարզի մեջն ես եւ ուզում ես առաջանալ, շփումներ ունենալ, դու պետք է առաջ մղես քեզ, անշուշտ, ամեն ինչ իր սահմանները ունի: Մենք կոմպլեքսավոր ենք այդ առումով, սպասում ենք մի անկյունում, թե ով կգաՙ մեր ձեռքից կբռնի, կտանի մեր անկյունից: Ոչ մեկն էլ չի գա:

- Ունե՞ս դերեր, որ ավելի սիրելի են:

- Վերջերս Լոս Անջելեսի Գլենդեյլի «Լունա» թատրոնում խաղացի Հարոլդ Փինտերի «Սիրեկանը» ներկայացման մեջ: Հոլիվուդյան թատերական հանդեսներում շատ լավ արձագանքներ եղան: Սրտիս շատ խոսեց այդ դերը:

Գունտեր Գրասսի «Պլեբեյները փորձում են ըմբոստությունը» պիեսում 2001-ին խաղում էի Հելեն Վայգլիՙ Բերտոլդ Բրեխտի կնոջ դերը (ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): Ամեն գիշեր երբ գրիմ էի անում, աղոթում էի (հուզվում է, աչքերում արցունքներ են հայտնվում), իրեն ասում էիՙ սա քո առիթն է, որ իմ միջոցով վերապրես եւ դա գալիս էր: Իսկապես եմ ասում: Պրոֆ. Հովհաննես Փիլիկյանը Լոնդոնում, որ տեսել էր Հելեն Վայգլին, ինձ ասաց. «Դուն որ բեմ մտար, ես փուշ-փուշ եղա, փշաքաղվեցա, կարծես ինքը ըլլայիր»: Այնպես չի, որ մազերս իր նման սարքեի, որ նմանվեի, էդ չի կարեւորը, հոգեպես նմանվելն է:

Պիտեր Բրուքի, Արիան Մնուշկինի, անգլիական, ֆրանսիական շատ թատրոնների հետ շփումներս արվեստի մեծ դպրոց եղան ինձ համար: Եթե որեւէ դեր եմ պատրաստում, մի սիստեմով չեմ շարժվում: Եթե ես, օրինակ, մտնեմ պերսոնաժիս մորթի տակ, բայց չունենամ իմ փորձառություններս, չգնամ իմ հոգու խորքը, չեմ կարող այդ կնոջն իսկական կյանք տալ: Սակայն եթե եսՙ որպես դերասանուհի Նորա, շատ եմ ինձնով լցված, ես դերի առաջն եմ կանգնում ու չեմ թողնում պերսոնաժս շնչի: Ես պիտի չլինեմ, որ մյուսն ապրի:

- Հետաքրքրական է: Իսկ կա՞ն դերեր, որ կուզենայիր խաղալ:

- Օ՜, ինչե՜ր չէի ուզենա խաղալ... Լեյդի Մակբեթ, առհասարակ Շեքսպիր, Չեխովը ինձ շատ կհետաքրքրի:

- Ժիրայր Փափազյանի հետ ձեր ամուսնական կապը խզվել է, իսկ ստեղծագործակա՞նը:

- Այո, մենք այլեւս ամուսիններ չենք, բայց կմնանք գործընկերներ, կսիրենք աշխատել միասին, որովհետեւ լավ է ստացվում: Ինչու ստեղծագործականը զոհենք անձնականին:

- Հավասարապես թատրոնում ես եւ կինոյում, ո՞րն է նախընտրելին:

- Առաջին քայլերս թատրոնում եմ արել, վերջը սինեմայի մեջ ինքզինքս լավ զգացի: Երկուքն ալ ունին իրենց լավ երեւույթները. թատրոնում ժողովուրդի հետ անմիջական կապը կսիրեմ, թատրոնը արդեն դերասանի ասպարեզն է, ֆիլմըՙ ռեժիսորի: Ֆիլմն այն առավելությունն ունի, որ շատ խորունկ կթափանցե մեջդ: Կամերան, երբ այդքան մոտ է, չես կարող սուտ բան ընել, կճչա, որ սուտ ես խաղում, ճիշտ եւ անկեղծ պիտի լինես, խորը մտնես ինքնությանդ մեջը:

- 14 տարի անց կրկին Հասաատանում ես, ի՞նչ փոփոխություններ ես նկատում, ինչպե՞ս տեսար Հայաստանը:

- Շատ փոխված, որ արդեն ակնկալում էի: Բոլորն ասում էին կաֆենե՜ր կան, ռեստորաննե՜ր կան: Այո, իհարկե, դա փոփոխության մեկ կարեւոր մասն է, բայց դրանով չի վերջանում երկրի կառուցումը: Որ 10 հատ ալ կաֆե բանանքՙ կլինենք շատ հրաշալի երկի՞ր: Բայց խանութները, գեղեցկության սալոնները, սարքավորումները, ռեկլամային ձեւերը, ինձ շատ Իտալիա կհիշեցնեն: Իհարկե, Հռոմի հետ չեմ բաղդատեր: Իտալիո փոքր քաղաքների կնմանին: Գեղեցկության հասկացողություն, ճաշակ կա, բայց կողքը անճաշակություններ ալ կան: Նայում եսՙ շատ գեղեցիկ շենքերՙ մուտքերըՙ անխնամ, թափթփված, ջարդոտված: Ո՞վ պիտի մաքրի: Ինքներս պիտի անենք:

Այո 14 տարի բացակայեցի Հայաստանից: Այդ տարիներին չկարողացա Երեւան գալ, ոչ թե որ ամենադժվարին տարիներն էին: Ես Հայաստան եղա 1991-92-93 ամենածանր ժամանակներին: Եվ առաջին ֆիլմը Արա Երնջակյանի հետ 1991-ին էրՙ ոչ ջեռուցում կար, ոչ մի բան: Պաժարնիկների սարքած սուտ անձրեւի ջուրերով թրջած վերարկույով կանգնած էի: Կրակ արինՙ թե գնա կրակի մոտ կանգնիր, չմրսես: Հաղթանակի այգումՙ վերեւը կանգնած եմ այդպես, գոլորշի էր գնում վրայիցս: Բայց այնպե՜ս երջանիկ էի: Առաջին անգամ էր, որ աշխատում էի Հայաստանում, տուրիստ չէի եկած եւ շատ հետաքրքրական շրջան էր: Օրագիր եմ պահել, մի օր պիտի հրատարակեմՙ առաջին օրից սկսածՙ պարետային ժամ էր, մութ էր...

Վերջին այցս 1993-ի սեպտեմբերն էր: Այդ դժվարին տարիներին շատերը գնացին Հայաստանիցՙ ափսո՜ս: Բայց հիմա լավ երիտասարդներ կան: Կնմանեցնեմ ցորենին, որ օդ են գցում, վատը գնում, լավն է մնում, էդ լավն է, որ պիտի բազմանա...

- Եվ վերաբերմունքի արժանանա:

Զրուցեց ՄԵԼԱՆՅԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆԸ