ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆԸ ՆՎԻՐՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆ-ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ ՊՐԱՀԱՅՈՒՄ ՕՐԵՐ Ներկայացվեցին Վերֆելը, Վարուժան Ոսկանյանը եւ «Պլավ» ամսագիրը Դեկտեմբերի 8-ին Պրահայի «Պիսեցկա Բրանա» ցուցասրահում տեղի ունեցավ 2015 թվականին Չեխիայում լույս տեսած եւ Հայոց ցեղասպանությանը առնչվող հրատարակություններին նվիրված գրական-երաժշտական ձեռնարկ: Ձեռնարկի կազմակերպիչներն էին Չեխիայում ՀՀ դեսպանությունը եւ ՕՐԵՐ եվրոպական ամսագիրը: Բացելով երեկոն ՕՐԵՐ եվրոպական ամսագրի գլխավոր խմբագիր Հակոբ Ասատրյանը ներկայացրեց 2015-ի ընթացքում լույս տեսած չեխերեն երեք հրատարակություններըՙ Վերֆելի «Մուսա լեռան 40 օրը» վեպը, ռումինահայ գրող, սենատոր Վարուժան Ոսկանյանի «Շշուկների մատյանը» վեպը եւ «Պլավ» գրական ամսագրի հատուկ համարըՙ նվիրված հայ գրականությանը: ՕՐԵՐ-ի խմբագիրը մասնավորապես նշեց, որ Վերֆելն իր հարցազրույցներից մեկում ասել է, թե հայ ժողովրդի մասին գիրք գրելու գաղափարը ծնվել է դեռեւս 1-ին համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ կարդալով եվրոպական թերթերը, ծանոթացել է հայ ժողովրդի ողբերգությանը եւ ցնցվել ...եւ որոշել է այդ բոլորը մարդկությանը ներկայացնել պատմական վեպով: Այնուհետեւ 3 տարի շարունակ Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության գրադարանում ուսումնասիրել է հայ ժողովրդի պատմությունը: Իսկ բուն վեպը գրելուն ազդել է 1929 թվականին Դամասկոսի գորգագործական ֆաբրիկա նրա այցը, երբ տեսել է այնտեղ աշխատող հայ մանուկների դեմքերը: 1933 թվականին գրված վեպը միայն 1934-35 թվականների ընթացքում թարգմանվել է աշխարհի 36 լեզուներով: Չեխերեն ունեցել է 7 հրատարակություն: Այնուհետեւ ողջույնի խոսքով հանդես եկավ Չեխիայում Հայաստանի դեսպան Տիգրան Սեյրանյանը ՙ ամփոփելով 2015-ին Չեխիայում անցկացված Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված միջոցառումները: Դեսպանը նշեց, որ թեեւ ներկա երեկոն 2015-ի վերջին միջոցառումն էՙ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100 ամյա տարելիցին, բայց մյուս տարի եւս կկազմակերպվեն ձեռնարկներ: Դեսպանը կարեւորեց նաեւ Չեխիայի բարձրաստիճան պատվիրակության մասնակցությունը Երեւանում անցկացված ապրիլքսանչորսյան միջոցառումներին: Իր ելույթի ավարտին դեսպան Սեյրանյանը բարձր գնահատեց հրատարակված գրքերն ու ամսագիրը եւ ողջունեց հրատարակչությունների ներկայացուցիչներին: Այնուհետեւ Ֆրանց Վերֆելի «40 օր» (այդպես է չեխերեն թարգմանության վերնագիրը) գրքի նոր հրատարակությունը ներկայացրեց «Վիշեհրադ» հրատարակչության խմբագիր դոկտոր Ֆիլիպ Օուտրատան : Նա նախ նշեց, որ գրքի վերահրատարակությունը առնչվում է 3 կարեւոր տարեթվերիՙ Հայոց ցեղասպանության 100 ամյա տարելիցի, Վերֆելի ծննդյան 125 ամյակի եւ նրա մահվան 70-ամյա տարելիցի հետ: Բանախոսը նշեց, որ հայտնի բանասեր Հանուշ Կարլախը գրքի երկրորդ թարգմանիչն է: Այս թարգմանությամբ գիրքը լույս է տեսնում երրորդ անգամ, իսկ նախորդ թարգմանությամբ լույս է տեսել 4 անգամ: Անդրադառնալով գրքի գեղարվեստական արժեքին, խմբագիրը շեշտեց, որ այն իրավամբ մտել է համաշխարհային գրականության ոսկե ֆոնդ: Այնուհետեւ նա անդրադարձավ Վերֆելի ստեղծագործությանը եւ հայ ժողովրդի ողբերգությանը: Ռումինահայ գրող, սենատոր, Ռումինիայի գրողների միության առաջին փոխնախագահ Վարուժան Ոսկանյանի «Շշուկների մատյանը» վեպի չեխերեն թարգմանությանն անդրադարձավ վեպի թարգմանչուհի Յարմիլա Հորակովան : Նա նախ ներկայացրեց գրքի հեղինակի կենսագրականը, իսկ այնուհետ մի հատված ընթերցեց գրքիցՙ նվիրված Նեմեսիս օպերացիային: Գիրքը Ռումինիայում լույս է տեսել 2009 թվականին, եւ արդեն թարգմանվել է մոտ մեկ տասնյակ լեզուներով, այդ թվում հայերեն: Նշենք, որ Վարուժան Ոսկանյանը ծնվել է Ռումինիայում, Ցեղասպանությունից փրկված հայերի ընտանիքում եւ այս վեպում տալիս է իր ընտանիքի պատմությունըՙ հայ ժողովրդի պատմության միջոցով: «Համաշխարհային գրականությանը նվիրված Պլավ» գրական ամսագրի այս տարվա հատուկ համարն ամբողջությամբ նվիրված է Ցեղասպանության մասին հայ գրականությանը: Այն ներկայացրեց համարի պատասխանատու խմբագիր Պավլա Նեհասիլովան : Նա նշեց, որ առաջին անգամ չեխերենով ներկայացվել են ժամանակակից հայ գրողներ Ալեքսանդր Թոփչյանի, Վահագն Գրիգորյանի, Անահիտ Թոփչյանի, Արմեն Շեկոյանի ստեղծագործությունները, արեւմտահայ պոետների գործեր: «Պլավի» խմբագիրը նշեց, որ ամսագրում տեղ են գտել նաեւ դասականների գործեր, որոնք կապված չեն ցեղասպանության թեմայինՙ հատված Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» պոեմից, Հովհաննես Թումանյանի եւ այլ հայ գրողների ստեղծագործություններ: Նա շնորհակալություն հայտնեց բոլոր թարգմանիչներին եւ աջակիցներին: Վերջում Հակոբ Ասատրյանը եւ Պավլա Նեհլասիլովան հայերենով ու չեխերենով ընթերցեցին Դանիել Վարուժանի բանաստեղծություններից: Ձեռնարկի ողջ ընթացքում ներկաներին իր ելույթներով հիացրեց Հրադեց Կրալովեից ժամանած երգչուհի Ալվինա Աղաջանյանը : Նա կատարեց Կոմիտասի, ժողովրդական եւ ժամանակակից հայրենասիրական երգեր: Վերջում տրվեց նաեւ փոքր հյուրասիրություն, ճաշակեցին «Մարլենկա» հայտնի թխվածքի տեսականին, սպառվեցին վաճառքի դրված գրքերն ու ամսագրերը: |