ՈՒՂԱՐԿԵԼ ՀԵՂԻՆԱԿԻՆ

Եթե կա անհրաժեշտություն ստանալ պատասխան խմբագրությունից, ապա խնդրում ենք հաղորդագրության մեջ նշել նաև Ձեր էլ.հասցեն։

Արձագանք

ԱՆԴՐԱԴԱՐՁ «ՓԱՌԱՎՈՐՎԵՑ ՀԱՅ ԳԻՐՔԸ, ԲԱՅՑ ՈՉ ՏՊԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ» ՅՕԴՈՒԱԾԻՆ

Հայաստանի «Ազգ» օրաթերթի մշակութային յաւելուածին մէջ (շաբաթ, 9 փետրուար 2013, http://www.archive.azg.am/AM/culture/2013020901) հետաքրքրութեամբ կարդացի թերթի խմբագրապետ պր. Յակոբ Աւետիքեանի «Փառաւորուեց հայ գիրքը, բայց ոչ տպագրությունը» յօդուածը, ուր արտայատուած միտքերուն, մտահոգութիւններուն եւ հարցադրումներուն համաձայն եմ հարիւր առ հարիւր: Իրօք, տպագրութիւնը, այսինքն գիրքը գիրքի վերածողը, մնաց «աղքատ ազգական»ի անշուք դերին մէջ, լուսանցքի վրայ:

Ըստ իս կարեւոր բացթողում մը եղաւ նաեւ 500ամեակին նուիրուած ձեռնարկներուն մասին կեդրոնացեալ տեղեկատուական մարմինի մը բացակայութիւնը: Նոյնիսկ հեռաւոր գաղութներ, զանազան բնոյթի հանդիսութիւններով նշեցին գրատպութեան տարեդարձը, սակայն անոնք բաւարար չափով չլուսաբանուեցան հայրենի մամուլին, մանաւանդ հեռատեսիլին կողմէ: Ահաւասիկ նաեւ այս պատճառով է, որ Պէյրութի մէջ Հայկազեան համալսարանին ցարդ կազմակերպած 4 ձեռնարկները մնացին անարձագանգ:

Հայկազեան համալսարանը զուտ գիտական-ակադեմական կառոյց է, հետեւաբար ինքնագովազդը, մանաւանդ փքուն ծանուցումները խորթ են անոր առաքելութեան եւ նկարագրին: Այդ պատճառով է թերեւս, որ իրարմէ տարբեր եւ իւրայատուկ չորս հանդիսութիւնները իրենց իսկական տարողութեան եւ կարեւորութեան համեմատ չլուսաբանուեցան, մինչ ձեռնարկներէն երկուքը ուղղակիօրէն առնչուած էին պր. Աւետիքեանին մատնանշած մարզերուն:

6 մայիս 2012ին, Լիբանանի նահատակաց եւ մամլոյ նահատակներու յիշատակի օրը, մեկնարկեց 500ամեակի ձեռնարկներու շարքը, որուն առաջինը նուիրուած էր լիբանանահայ մամուլի լուռ նուիրեալներուն: Համալսարանի նախագահը, ընդառաջելով 500ամեակի յատուկ յանձնախումբի առաջարկին, այդ օր պատուեց լիբանանահայ մամուլի աւելի քան 100 նուիրեալՙ խմբագիրներէն մինչեւ շարողներ, սրբագրիչներ, էջադրողներ, տպագրիչներ եւն.: Բոլորն ալ կը վկայէին կատարուածին աննախընթաց ըլլալը:

Գալով պր. Աւետիքեանի բունՙ երկրորդ կարեւոր մատնանշումին, ապա աւելի երկար կը փափաքիմ կանգ առնել 4րդ ձեռնարկին վրան: 7 դեկտեմբեր 2012ի հանդիսութիւնը ամբողջութեամբ նուիրուած էր լիբանանահայ գրահրատարակչական ճիգին: Այդ օր պատուըուեցան ցարդ գործող 20 տպարաններ եւ հրատարակչատուներ, որոնց տէրերը կամ տնօրէնները ստացան Համալասարանի նախագահինՙ վեր. դոկտ. Փօլ Հայտոսթեանի գնահատագիրը: Ոչ միայն այդ: Յատուկ ցուցահանդէսով ներկայացուեցան Լիբանանի մէջ ցարդ գործած 140 հայկական տպարաններու եւ հրատարակչատուներու հրատարակած առաջին գիրքերը, արժանին մատուցելով նաեւ այն երախտաւորներուն, որոնք լիբանանահայ տպագրական մարզը հասցուցած են բարձունքներու, սակայն քաղաքացիական պատերազմին հետեւանքով կամ այլ պատճառներով դադրած են գործելէ: Այս առթիւ լոյս տեսաւ նաեւ գրքոյկ մը, ուր տրուած էին բոլոր տպարան-հրատարաչատուներուն անունները եւ համառօտ տեղեկութիւններ անոնց մասին:

Թերիներ կայի՞ն, անխուսափելիօրէն: Տակաւին ընելիք կա՞յ. անշուշտ: Սակայն յատկապէս այս վերջին հանդիսութիւնը, ինքնին յանդգնութիւն պահանջող նախաձեռնութիւն մըն էր, որովհետեւ ցարդ ոչ ոք նոյնիսկ փորձ կատարած է ցանկագրելու տպարան-հրատարակիչներուն գէթ անունները, ալ ուր մնաց անոնց տէրերուն, հրատարակած գիրքերուն քանակին ու բնոյթին եւ այլ անհրաժեշտ տեղեկութիւններու հաւաքումն ու փաստագրումը:

Աւելցնեմ պարզապէս, որ մարտ 22ին, տեղի պիտի ունենայ 500ամեակի ձեռնարկներու եզրափակումը եւ «Լիբանանահայ գիրքը (1894-2012) Մատենագիտական ցանկի փորձ մը» գիրքին շնորհանդէսը:

Հայկազեանի 4 ձեռնարկներն ալ մնացին լրջութեան սահմանին մէջ: Հետեւաբար «Ազգ»ի յարգելի խմբագիրին նշած «մեծադղորդ հանդէսներից յետոյ մեր մէջ յամեցող ափսոսանքի զգացողութիւն», փառք Աստուծոյ, մենք չունեցանք եւ չունինք: Ընդհակառակը, ընդամէնը 6-7 հոգիով այսքան բան կատարած ըլլալու եւ պարագայականէն անդինՙ մնայունին առաջին քայլը նետած ըլլալու հոգեկան գոհունակութիւնը կ՚ապրինք:

ԱՐՄԷՆ ԻՒՐՆԷՇԼԵԱՆ, Պէյրութ

ԽՄԲ. ԿՈՂՄԻՑ.- Վերոբերյալ նամակը հրապարակում ենք հաճույքով, գլխավորաբար այն պատճառով, որ այնտեղ հիշատակվում է Բեյրութի Հայկազյան համալսարանի չորս ձեռնարկների մասին, որոնք նվիրված են եղել հայ գրատպության 500-ամյակին, եւ որոնցից երկուսը ճիշտ եւ ճիշտ համապատասխանում են խնդրո առարկա հոդվածի մտահոգությանը: Ըստ երեւույթին եւ ըստ էության Բեյրութում ավելի ճիշտ գիտեն գնահատել հայ գրքի տպագրության երախտավորներին... Այսուհանդերձ չենք կարող ափսոսանք չհայտնել, որ հիշատակված այդ չորս ձեռնարկների մասին տեղյակ ենք լինում միայն այժմ, այսպես ասածՙ հետնյալ թվով, այնինչ բոլորը գիտեն, առավել եւս Հայկազյան համալսարանի տնօրենությունը, որ նման նախաձեռնությունների համար «Ազգ»ի էջերը միշտ հյուրընկալ են եղել եւ մնում են այդպիսին: Մնում ենք հույսով, որ առաջիկա մարտի 22-ին նախատեսված եզրափակիչ ձեռնարկի մասին պատշաճ թղթակցություն կստանանք եւ այն կմատուցենք մեր ընթերցողներինՙ «յօրինակ այլոց»...

https://www.archive.azg.am/AM/2013022304

© AZG Daily, 2008