«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ԵՐԿԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՊԱՀԱՆՋՆ Է, ԲԱՅՑ...»

ՀՌԱԿ ատենապետ Ռուբեն Միրզախանյանի ինտերնետային ասուլիսը

- Պարոն Միրզախանյան, ժամանակին (1998 թ., հունվար) Հայաստանի ապագա նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը Արմենտելի սեփականաշնորհումը անվանեց օրինակելի: Դուք համաձայ՞ն եք այդ կարծիքին: (Վալերի, Երեւան)

- Խնդիրը ոչ թե Արմենտելի սեփականաշնորհման փաստն է, այլ այն հանգամանքը, որ տվյալ կազմակերպությունը խախտում է հեռահաղորդակցական ցանցի սեփականաշնորհման ընթացքում իր ստանձնած պարտավորությունները:

- Կարո՞ղ եք մեզ ներկայացնել ձեր «ծախսերի հայտարարագիրը»: Շնորհակալություն: (Սիմոնյան Գրիգոր, Մոսկվա)

- Իմ ծախսերի հայտարարագիրը զգալի չափով համապատասխանում է եկամուտների հայտարարագրին: Շնորհակալություն:

- Ձեր կուսակցությունը ինչպիսի՞ հանգամանքներում պատրաստ կլինի բացահայտորեն ընդդիմանալ նախագահ Քոչարյանին: (Պետրոսյան Գրիգոր, Վարշավա)

- Մեր կուսակցությունն ընդդիմադիր կլինի իշխանության ինստիտուտներից որեւէ մեկի նկատմամբ, եթե վերջինս ոտնահարի ժողովրդապետության եւ տնտեսական ազատականության սկզբունքները, որոնք Ռամկավար Ազատական կուսակցության հիմնարար սկզբունքներն են:

- Որքան ինձ հայտնի է, դուք զբաղվում եք դասախոսական գործունեությամբ: Ինչպե՞ս կբնութագրեք ժամանակակից հայ ուսանողին: (Սյոմա, Վորոնեժ)

- Եթե կարճ ասեմ, ապա ուսանողները տարբեր են, ինչպես մեր ժամանակ: Ճիշտ է, կան տարբերություններ: Այսօրվա հայկական բուհի ուսանողը տեղաշարժվում է զգալիորեն ավելի քիչ, քան 70-80 թթ. էր: Եվ դա մեր երկրի ներկա սոցիալ-տնտեսական վիճակի հետ կապված բնավ էլ միակ երեւույթը չէ: Այսօրվա հայ ուսանողը մեծ մասամբ գործնապաշտ է, ձգտում է լավ կյանքի, լավ վաստակի եւ աշխատանքի: Ժամանակին մենք վերջին խնդիրը չունեինք: Մի խոսքով, ժամանակակից ուսանողի բոլոր առանձնահատկությունների վրա ժամանակն իր հետքն է թողնում:

- Գտնո՞ւմ եք արդյոք, թե Հայաստանը պետք է Մոսկվայից պահանջի հրաժարվել 1921 թ. մոսկովյան պայմանագրից: Եթե այո, այս հարցում պաշտպանե՞լ եք պարոն Հայրիկյանին (Գրիգոր, Մոսկվա):

- Մենք քննադատաբար ենք վերաբերվում 1921 թ. Մոսկվայի պայմանագրին: Այն հանգամանքը, որ դրա քննարկմանը հայկական կողմը փաստորեն չի մասնակցել, այդ իրավաբանական փաստաթուղթը դարձնում է ոչ լիարժեք: Սակայն ժամանակակից շրջանային իրողությունների վրա ազդում են հսկայական թվով հանգամանքներ, այդ թվում 1921 թ. հետո ստորագրված փաստաթղթերը: Գտնում ենք, որ պատմական արդարության հաստատումը պետք է բխի այսօրվա իրավիճակից:

- Ի՞նչ կարծիք ունեք Արկադի Վարդանյանի մասին, եւ նա ինչպիսի՞ հետք է թողել ժողովրդավարության պատմության մեջ: (Վարդան Մկրտչյան, Ավստրալիա)

- Մենք գտնում ենք, որ Ա. Վարդանյանի ելույթները պատմական բնույթ չեն կրում եւ հետաքրքիր են բացառապես նրանով, որ որոշակի թվով մարդիկ փողոց դուրս եկան Վարդանյանի կոչով, որը երկրի քաղաքական շրջանակներում անհայտ էր անկախության առաջին ութ տարիներին:

- Ձեզ չի՞ թվում արդյոք, որ Դուք նախագահին եւ նրա վարչակազմը գովաբանում եք հաջորդ ընտրություններում խորհրդարանում հայտնվելու համար: Ժամանակն է գիտակցել Հայաստանում ստեղծված իրավիճակի ողջ լրջությունը եւ կանգնել նոր լիդերի, օրինակ, Արա Աբրահամյանի կողմը: (Արմեն, Մոսկվա)

- Նման մոտեցումը չի համապատասխանում իրականությանը: Մեր պառլամենտարիզմի պատմությունը ցույց է տալիս, որ նախագահի եւ նրա շրջապատի գովերգումը օրենսդիր իշխանության հասնելու ամենակարճ ուղին չէ: Ի դեպ, այն, ինչը դուք գովեստ եք անվանում, մեր կարծիքով, պետության ղեկավարի գործունեության վերաբերյալ մեր կուսակցության տեսակետն է, որի իրավունքը ունենք ոչ պակաս չափով, քան աջ ու ձախ ցեխարձակմամբ զբաղվողները:

- Ես ԱՄՆ-ում բնակվող ադրբեջանցի եմ: Ինձ համար հետաքրքիր է Ձեր դիրքորոշումը Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հարցի վերաբերյալ: Չե՞ք գտնում արդյոք, որ խնդիրը պետք է լուծվի միջազգային իրավունքի, այսինքն պետության տարածքային ամբողջականության սկզբունքի հիման վրա: Եվ երկրորդ հարցը. Ձեր վերաբերմունքը այսպես կոչված «Հայոց ցեղասպանության» նկատմամբ, թեեւ հայտնի է, որ այն տարիներին զոհվել է ընդամենը 600 հազար հայ, իսկ հայերի ձեռքով զոհվել են երկուսուկես միլիոնից ավելի մահմեդականներ եւ հրեաներ: Երախտապարտ կլինեմ, եթե պատասխանեք այս հարցերին, բայց, անկեղծ ասած, չեմ հավատում, թե շատ եք հեռացել Ձեր ցեղակիցներից: (Ռիչարդ, ԱՄՆ)

- ԱՄՆ-ում բնակվող պարոն ադրբեջանցի, դուք երկու հարց տվեցիք եւ ինքներդ էլ դրանց պատասխանեցիք: Այնպես որ ասելիք չունեմ մեկին, որը հարց է տալիս եւ ինքն էլ կտրականապես պատասխանում է: Միակ բանը, ինչում իրավացի եք, այն է, որ ես իմ ցեղակիցներից չեմ հեռացել եւ չեմ հեռանա, իսկ Դուք, ինչպես երեւում է, հեռացել եք, նույնիսկ հատել եք օվկիանոսը:

- Ինչպե՞ս եք վերաբերվում ձեր կուսակցության անվերջանալի վերափոխումներին: (Նիկողոսյան Արամ, Մոսկվա)

- Մեզ հայտնի չեն 1921 թ. կազմավորումից հետո մեր կուսակցության լուրջ վերափոխումներ: Մենք եղել եւ մնում ենք ռամկավար-ազատական գաղափարախոսության կողմնակիցներ, հայերի 1915 թ. ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, ազգային կարեւորագույն խնդիրների արդարացի լուծման ջատագովներ:

- Թե՚ ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, եւ թե՚ արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավար Վարդան Օսկանյանը քանիցս հայտարարել են, որ հարկավոր է փոխզիջում գտնել Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման համար: Կոնկրետ ի՞նչ զիջումների է պատրաստ դիմելու Հայաստանը: (Ռովշան Մամեդով, Բաքու)

- Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը գիտակցում է Ղարաբաղի հարցի կարգավորման մեջ փոխզիջումների անհրաժեշտությունը: Դրա հետ մեկտեղ գոյություն ունեն երեք կարեւորագույն սկզբունքներ, որոնց կատարումը կստեղծի բանակցություններում արդյունքների հասնելու հնարավորություն. 1. ԼՂՀ կարգավիճակը ըստ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության ինքնորոշման սկզբունքի եւ ներկա իրողությունների, 2. Հայաստանը եւ ԼՂՀ-ն միացնող միջանցքի գոյությունը, 3. Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության պահպանումը:

- Չնայած Եվրախորհրդի հայտարարությանը, ինքնահռչակ ԼՂՀ-ի իշխանությունները անցկացնում են ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններ, իսկ Վարդան Օսկանյանը հայտարարում է, թե դրանք որեւէ կապ չունեն Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հետ: Չե՞ք գտնում արդյոք, որ դա պարզապես Եվրախորհրդի կարծիքի անտեսում է: (Ռովշան Մամեդով, Բաքու)

- Հայաստանի Հանրապետության արտգործնախարարի կարծիքը համընկնում է համաշխարհային հասարակայնության կարծիքին: Դրա փայլուն օրինակն այս առումով պաշտոնական Վաշինգտոնի արտահայտած տեսակետն է (նույն ընտրությունների վերաբերյալ):

- Ինչպե՞ս եք վերաբերվում վերջերս ստեղծված «Հաշտեցման» հանձնաժողովին եւ դրա կազմին: (Արմեն, Երեւան)

- Այսպես կոչված Հայ-թուրքական հաշտեցման հանձնաժողովը չի արտահայտում Հայաստանի Հանրապետության հասարակության եւ սփյուռքի կարեւորագույն հասարակական-քաղաքական կազմակերպությունների կարծիքը: Հետեւաբար, հայության համար այդ հանձնաժողովը հեղինակավոր եւ հեռանկարային չէ:

- Դուք մեզ չե՞ք սպասում Երեւանում: Դա ձեր վրա թանկ կնստի: Ոչ միայն Ղարաբաղում, այլեւ Երեւանում: (Չավանշիր, Բաքու)

- ... Առանց մեկնաբանության:

- Ասացեք խնդրեմ, այսօր Ձեր կարծիքով ի՞նչն է առաջնահերթ հայ ժողովրդի նպատակների իրականացման եւ բարեկեցության ապահովման համար. հայերի համախմբո՞ւմը, թե՞ մյուս երկրների (Ռուսաստան, ԱՄՆ, Իրան, Թուրքիա եւ այլն) օգնությունն ու աջակցությունը: Կարո՞ղ է երեք միլիոնանոց (իրականում կիսով չափ պակաս) եւ 150-ից ավելի անհաշտ «կուսակցություններ» ունեցող երկիրը հասնել տնտեսական եւ միջազգային քաղաքական հաջողությունների: (Լեւոն Գրիգորյան, Մոսկվա)

- Նախՙ Հայաստանում իրականում գործունյա է 12-13 կուսակցություն: Դա եւս փոքր թիվ չէ երեք միլիոնանոց երկրի համար (կարծում եմ, այժմ բնակչությունը զգալիորեն պակաս է): Բայց, մեր կարծիքով, հայ ժողովրդի խնդիրներն այս փաստով չեն բացատրվում: Մեր կարծիքով, իշխանության արդյունավետ ինստիտուտով քաղաքակիրթ քաղաքական համակարգի ստեղծումը եւ գործունակ քաղաքական միավորների առկայությունը անպայման կնպաստեն տնտեսական խնդիրների լուծմանը: Բայց նման քաղաքական համակարգի գոյությունը, որպես կանոն, տնտեսական փոխակերպումների արդյունքն է եւ ոչ թե հակառակը:

- Ինչպե՞ս եք վերաբերվում վարչապետի անձին: Ժամանակը չէ՞, որ նա հրաժարական տա: Մեր ժողովուրդն ունի բազմաթիվ լավ տնտեսագետ-ֆինանսիստներ, որոնք աշխատում են արտասահմանում: Ձեզ չի՞ թվում, որ նրանք կկարողանան երկրի տնտեսությունը բարձրացնել պատշաճ մակարդակի: (Արթուր, Մոսկվա)

- Ներկայիս վարչապետը եւ նրա կաբինետը արտացոլում են խորհրդարանական մեծամասնությունը: Ի դեպ, այդպես էլ պետք է լինի: Իսկ թե ինչու ունենք նման խորհրդարանական մեծամասնություն, կարծում եմ, առավել լուրջ եւ կարեւոր հարց է: Այնպես որ վարչապետին վերաբերող խոսակցությունը կապ ունի հետեւանքների հետ, մինչդեռ պատճառն ուրիշ տեղ է:

- Ո՞րն է Ղարաբաղի խնդրի լուծման Ձեր ընկալումը: Որքանո՞վ է հնարավոր ռազմական ուղին: Պատասխանելիս խնդրում եմ հաշվի առնել, որ ես Ադրբեջանից եմ: (Նաիր, Ադրբեջան)

- Տվյալ հարցում մենք պաշտպանում ենք պաշտոնական Երեւանի տեսակետը:

- Ինչպիսի՞ տնտեսական վնաս պատճառվեց Հայաստանին, նա ի՞նչ ձեռք բերեց եւ ինչի՞ց զրկվեց պատերազմ սանձազերծելով Ադրբեջանի դեմ (տնտեսական տեսակետից): (Ֆարիդ, Բաքու)

- Ամեն մի պատերազմ մասնակից երկրներին տնտեսական վնաս է պատճառում: Կարծում եմ, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ռազմական հակամարտությունը բացառություն չէ: Բայց վերջին հաշվով տվյալ հարցը օգուտների եւ վնասների տեսակետից դիտարկելը համարում եմ ոչ պատշաճ: Չէ որ առճակատման հետեւանքով երկու կողմերն էլ ունեն մարդկային բազմաթիվ զոհեր եւ մեծ թվով գաղթականներ:

- Ինչպե՞ս եք գնահատում Թուրքիայի եւ Հայաստանի երկխոսությունը: Վերջ ի վերջո, Հայաստանը դատապարտված է Թուրքիայի հետ երկխոսության: Ի՞նչ զիջումների կարող է դիմել Հայաստանը: Ուզո՞ւմ եք Թուրքիայի հետ հաստատել բարեկամական հարաբերություններ: Հարգանքներովՙ Էնվեր (Թուրքիա)

- Մեր կուսակցության ղեկավարության պաշտոնական հայտարարության մեջ, որը հրապարակվել է նաեւ «Ազգ» թերթում, միանշանակ ասված է, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի երկխոսությունը ժամանակի պահանջն է: Դրա հետ մեկտեղ, վերջերս ստեղծված այսպես կոչված Հայ-թուրքական խաղաղ երկխոսության հասարակական հանձնաժողովը, մեր կարծիքով, չի կարող արդյունավետ լինել: Հայկական պետությունը ներկայացնում են երկու հհշականներ, որոնք բնավ չեն արտահայտում Հայաստանի հասարակայնության կարծիքը: Նրանց անդամությունը, ինչպես նաեւ սփյուռքի ոչ լիարժեք մասնակցությունը անհեռանկար են դարձնում տվյալ հանձնաժողովի որոշումներն ու հանձնարարականները:

- Ի՞նչ փոխզիջումների է պատրաստ հայկական կողմը Ղարաբաղի խնդրի կարգավորման խաղաղ բանակցություններում: Եվ երկրորդՙ Հայաստանը հրաժարվում է խոստովանել Ադրբեջանի տարածքի օկուպացումը, մինչդեռ օկուպացված Ղարաբաղի հայերը հայկական անձնագրեր ունեն: Ո՞ր փուլում «Հայաստանին միանալու» խնդիրը վերածվեց «անկախության հռչակման» խնդրի: (Խալիջա Իսմայլովա, Բաքու)

- Կարծում եմ, խաղաղ կարգավորման հարցը պետք է դիտարկվի համալիր կերպով եւ ոչ թե առանձին կողմերով: Ինչ վերաբերում է հարցի վերջնամասին, մեր կարծիքով, փոխակերպումը տեղի է ունեցել այն ժամանակահատվածում, երբ երկկողմ հակամարտության մեջ ներքաշվեցին ուրիշ երկրներ:

- Կարգավորումը պետք է բացառապես խաղաղ լինի: Բայց կա էական տարբերություն: Մենքՙ ադրբեջանցիներս, ղեկավարվում ենք սահմանների անխախտելիության սկզբունքով: Ինչ վերաբերում է ինքնորոշման իրավունքին, Ադրբեջանի քաղաքացիությունը մերժող հայերին ոչ ոք չի խանգարում մեկնել Հայաստան: Եվ եթե հայերն ուզեն օգտվել այդ իրավունքից, ապա ինչո՞ւ ինքնորոշման նույն իրավունքից (տվյալ դեպքում Ադրբեջանի քաղաքացի մնալու իրավունքից) չեն կարող օգտվել պատերազմից առաջ Լեռնային Ղարաբաղում ապրած եւ այսօր փախստական դարձած ադրբեջանցիները: (Խ. Իսմայլովա, Բաքու)

- Մենք կարծում ենք, որ տարրական ժողովրդավարական նորմերը ոտնահարող, վերից վար կաշառակերության մեջ թաղված երկիրը, որը չունի եւ առաջիկա տասնամյակներում չի ունենա մարտունակ բանակ, պետք է զգալիորեն համեստ հավակնություններ ունենա եւ բարոյախոսական քարոզներ չկարդա ուրիշներին: Հաշտության բանակցությունները հնարավոր են միայն այսօրվա իրողությունների լիակատար գիտակցման դեպքում: Իսկ այդ իրողությունները սրանք են. 1. ԼՂՀ-ն պետական կազմավորում էՙ իշխանության ձեւավորված ժողովրդավարական կառույցներով, որոնք Ադրբեջանն առ այսօր չունի: Այդ են վկայում սեպտեմբերի 5-ին ԼՂՀ-ում անցկացված տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունները: 2. ԼՂՀ-ի բանակը ագրեսիվ ինչ-ինչ դրսեւորումների զսպման շրջանային գործոն է:

- Հարգելի պարոն Միրզախանյան, խնդրում եմ պարզաբանել ձեր կուսակցության հարաբերությունների մակարդակը Լիբանանի գործընկերների եւ կուսակցության համաշխարհային բյուրոյի հետ: Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը, ձեր կուսակցության վերաբերմունքը ՀՅԴ-ի հանդեպ: (Լեոնիդ Բակունց, Բեյրութ)

- Մենք գտնում ենք, որ ս. թ. ապրիլին Աթենքում կայացած ՌԱԿ համագումարը աշխարհի տարբեր երկրներում մեր կազմակերպության առավել արգասավոր գործունեության հնարավորություն ստեղծեց: Ինչպես հայտնի է, այդ համագումարում ՌԱԿ-ը միասնական դարձրեց իր գործունեությունը: Այդ համաժողովում նաեւ սահմանվեց ՌԱԿ-ի եւ ՀՌԱԿ-ի փոխհարաբերությունների սկզբունքը: ՀՌԱԿ Հանրապետական վարչությունը սփյուռքի կազմակերպությունների հետ փոխհարաբերությունների հարցերը համաձայնեցնում է կենտրոնական վարչության հետ: Իսկ ՌԱԿ Կենտրոնական վարչությունը Հայաստանին առնչվող հարցերը կարգավորում է Հանրապետական վարչության հետ:

- Ինչպե՞ս եք վերաբերվում բուրժուականությանը: Հայաստանում հայտնվե՞լ է արդյոք դասական հայ ազգային բուրժուա եւ ինչպիսի՞ն է նա: (Կոլյա Օստենբակեն, Երեւան)

- Մեր բուրժուան կազմավորման փուլում է: Արտաքուստ նա գուցե երբեմն ծիծաղելի է, ոչ այնքան դուրեկան, որքան կուզենայինք: Հավատացեք, դա ժամանակի հարց է: Մեր երկրի ապագան շուկայական հարաբերությունների իրական արմատավորումն է: Ժամանակակից բուրժուաների խավը, հուսով ենք, նույնպես դրական փոխակերպումների կենթարկվի:

- www. genocide. ru էլեկտրոնային էջը ձեր հերթական քարոզչական աշխատա՞նքն է: (Այդին, Մոսկվա)

- www. genocide. ru-ն մեր հերթական քարոզչական աշխատանքը չէ:

- Մի՞թե Հայաստանն ու Թուրքիան դատապարտված են մշտապես թշնամիներ լինելու: Իմ կարծիքով, մենք պետք է նայենք ապագային, ելքեր փնտրենք մեր հարաբերությունների բարելավման համար եւ չլինենք մեծ տերությունների քաղաքական խաղերի առարկաներ: (Էնվերչան, Թուրքիա)

- Հուսով եմ, դատապարտվածություն չկա: Կարծում եմ, ներկա հարյուրամյակը Թուրքիային կդարձնի այնքան ուժեղ եւ անկախ երկիր, որ նա կկարողանա իրատեսորեն գնահատել սեփական անցյալը եւ ընդունել Հայոց ցեղասպանությունը:

- Ինչքա՞ն է ձեր ամսական եկամուտը դրամով: (Կիրակոս, ԱՄՆ)

- Որքան գիտեմ, ձեր երկրում նման հարցը պարկեշտ չի համարվում, եթե հարցնողը հարկային տեսուչ չէ: Սակայն կպատասխանեմ, որ իմ վաստակն ինձ եւ ընտանիքիս թույլ է տալիս Հայաստանի պայմաններում համարվել միջին խավ:

- Պարոն Միրզախանյան, հիշում եմ, թե ձեր կուսակցությունն ինչպիսի մեծ խանդավառությամբ էր պաշտպանում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի վարչակարգը: Իշխանությունների հանդեպ իր վերաբերմունքով ձեր կուսակցությունը նույնիսկ ավելի օրինապահ էր թվում, քան կառավարող ՀՀՇ-ն: Չե՞ք գտնում արդյոք, որ այդ վարչակարգը պաշտպանած բոլոր կուսակցություններն ու խմբերը քրիստոնեության ընդունման 1700-ամյակի առթիվ պետք է ապաշխարեն ոչ միայն հայ ժողովրդի, այլեւ Տեր Աստծո առջեւ: (Կոլյա Օստենբակեն, աշխարհաքաղաքացի)

- Առավել անհեթեթ պնդում դժվար է պատկերացնել: Մի՞թե այդ պաշտպանության արտահայտությունն էին 1996 թ. Տեր-Պետրոսյանի վարչակարգի կողմից «Ազգ» թերթի փակումը կամ 1993 թ. ապրիլի 2-ին իմ ձերբակալությունը, կամ բռնության քայլերը «Ազգ» թերթի գլխավոր խմբագրի նկատմամբ եւ մեր կուսակցության ներկայացուցիչների պաշտոնանկությունը: Գուցե ընթերցողը գտնում է, թե ՀՌԱԿ-ի եւ պետության նախկին ղեկավարի հիանալի փոխհարաբերությունների վկայությունը կուսակցության պառակտման բազմաթիվ փորձե՞րն էին, որոնք նույնպես իրականացվում էին Տեր-Պետրոսյանի եւ իր շրջապատի կողմից: Խորհուրդ ենք տալիս նման պնդումներ անելուց առաջ գոնե ընթերցել 1990-1996 թթ. մամուլը:

- Դուք մասոնական շարժման անդա՞մ եք: (Պետրոս Օհանյան, Ամերիկա)

- Ոչ:

- Ուշադիր ծանոթացա հայ-թուրքական հարաբերությունների ձեր ընկալմանը: Եթե (Աստված մի արասցե) ձեր հարեւանը սպանի ձեր որդուն, կհաստատե՞ք նրա հետ որեւէ կարգի հարաբերություններ, բացի դատականից: Լիովին համամիտ եմ հարգարժան պրոֆեսոր Էդուարդ Հովհաննիսյանի հետ. քանի դեռ Թուրքիան պաշտոնապես չի ճանաչել հայերի նկատմամբ իրականացված ցեղասպանությունը, ներողություն չի խնդրել եւ փոխհատուցման պարտավորություն չի ստանձնել, Թուրքիայի հետ քաղաքական, տնտեսական, մշակութային հարաբերությունները միանգամայն վնասակար կլինեն Հայաստանի համար: (Արամազդ, Ամերիկա)

- Շարունակեք հիանալ պրոֆեսոր Հովհաննիսյանով: