Ստորեւ լույս տեսնող հոդվածի հեղինակը հալեպահայ է, ավելի ճիշտՙ էր: Արդեն 3-4 ամիս է, որ ընտանիքով հայրենադարձվել է, ապրում է Երեւանում, ունի աշխատանք: Հալեպահայ մշակութային կյանքում եղել է հայտնի անուն: Հիմնադիր դերասաններից է տեղի ՀԲԸ Միության «Ադամյան» թատերախմբի, միաժամանակ աշխատակցել է տարբեր թերթերի, հատկապես Բեյրութի «Զարթօնք» օրաթերթին, որտեղ լույս տեսած նրա հոդվածները, ռեպլիկներն ու երգիծական ակնարկները, հաճախ «Փինոքիո» կեղծանվան տակ, միշտ էլ մեծ հետաքրքրությամբ են ընթերցվել:
Խմբագրությանս հրավերով այսուհետեւ նա հանդես կգա մեր թերթի էջերում:
Շա՞տ զգայացունց կ՜ըլլայ, եթէ այսպիսի հարցում մը մէջտեղ նետեմՙ «Արդեօք Երեւա՞նն է դառնալու հայերէնի գերեզմանը», թէ այդքան ալ անակնկալ հարցում մը չէ, որ զգայացունց ըլլայ:
Շատ շատեր քննադատած են Երեւանի մէջ օգտագործուած հայերէն (աննման) լեզուն, անոր անմաքրութիւնը, գունաթափումն ու աղաւաղումը: Շատ փորձ-արշաւներ եղած են լեզուն մաքրելու ի խնդիր, ու դեռ յամառօրէն շարունակողներ ալ կան, սակայն ի՞նչ է փոխուած իրականութենէն:
Ահա՚ երրրորդ ամիսն է, որ կ՜ապրիմ Երեւանի մէջ եւ օրըստօրէ աւելի կ՜ամրապնդուի մէջս այն վախը, թէ մեր լեզուն իր իսկ հայրենիքին մէջ հոգեվարքի մէջ է:
Չափազանցութիւ՞ն է: Կը վախնամՙ ո՚չ:
Մէյ մը ականջ տուէք օգտագործուած լեզուին: Պատանիներն ու երիտասարդները այնպիսի փողոցային ժառկոն մը ստեղծած են ու կ՜օգտագործեն, որ լեզունիս սկսած է նմանիլ կարկատանաւոր այն ծածկոցներուն, որուն հիմնական կերպասէն գրեթէ բան չ՜երեւիր գունագեղ ու խայտաբղէտ կարկատաններու քանակին պատճառաւ:
Զարգացած տա՞րրը: Այստեղ աւելի վտանգաւոր է տեղի ունեցածը: Համալսարանաւարտներուն մօտ ընթացիկ խօսակցական լեզուն ռուսերէնն է, որը երբեք ալ չի «համեմուիր» հայերէն բառերով:
Հին սերունդը, այսպէս ըսածՙ հին սերունդի «ազնուական» խաւը արդէն ռուսերէնէ զատ բան չէր օգտագործեր ու այդպէս ալ կը շարունակէ: Է՞, ո՞ւր մնացին հայերէն խօսողները, ո՞ւր է հայերէնը:
Հայերէնը մնացեր է մամուլի էջերուն գլխաւորաբար ու բեմերուն վրայՙ երբեմն: Սակայն, տասնամեակ մը առաջ սկսուած լեզուամաքրութեան արշաւը այսօր արդէն ժամանակավրէպ կը թուի ըլլալ, քանի որ ոչ միայն ռուսերէնէ փոխառնուած բառերը վերադարձած են լրագիրներու էջերուն, այլեւ, «շնորհիւ» բաց քաղաքականութեան ու խօսքի ազատութեան, ամերիկա-անգլերէն բառեր սկսած են առատօրէն օգտագործուիլ, ինչպէսՙ «իմպիչմենտ», «լեգիտիմ», «բրիֆինգ» եւն:
Ազատ ու անկախ Հայաստանի մէջ, մարդիկ ամենայն ազատութեամբ կը փետրատեն մեր լեզուն:
Հեռատեսիլի նախընտրելի ծրագիրները ռուսականներն են:
Տեղական FM ռատիոկայաններու հաղորդած երգերուն ջախջախիչ մեծամասնութիւնը ռուսերէն է:
Կը տխրիմ, շատ կը տխրիմ:
Յո՞ երթաս մեր Ոսկեղէնիկ:
Լաւ որ կան մեր դպրոցները, ուր մեր մատղաշ սերունդի լեզուին ու գրչին տակ դեռ չէ աղարտուած հայերէնը: Իսկ յետո՞յ:
ՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԵԼԵԱՆ