Վրաստանի ծայրագույն հարավ-արեւմուտքում գտնվող Սամցխե-Ջավախեթիա ռեգիոնը երկրի ամենախոշոր տարածաշրջաններից մեկն է, որի կազմում վեց շրջան կաՙ Ադիգենի, Ասպինձայի, Բորժոմի, Ախալցխայի, Ախալքալաքի եւ Նինոծմինդայի (նախկինումՙ Բոգդանովկա): Հայոց Ջավախք աշխարհը տեղավորվում է այս տարածքում:
«Իոսիֆ Ստալինի իշխանության տարիներին այս տարածաշրջանը համարվեց սահմանային փակ գոտի, անկախ այն բանից, թե այս կամ այն բնակավայրն ինչ հեռավորության վրա էր գտնվում Թուրքիայի հետ պետական սահմանից, ասում է Ախալքալաքի շրջանի վարչության նախագահ Արթուր Երեմյանը: Ջավախեթիի ամեն մի բնակիչ, ով ուսման կամ աշխատանքի նպատակով մեկնում էր եւ գրանցվում Ջավախեթիայի սահմաններից դուրս, ավտոմատ կերպով զրկվում էր հարազատ օջախ անարգել վերադառնալու իրավունքից: Ամեն անգամ նա պետք է իր բնակության նոր վայրում ետ դառնալու դիմում տար, ներկայացներ Ախալքալաք կամ Բոգդանովկա վերադառնալու թույլտվությունը (վիզան) եւ ամիսներով սպասեր հայրենի բնակավայր մուտք գործելու իրավունքի ձեռքբերմանը»:
Տարիների ընթացքում, հատկապես Վրաստանի անկախացումից հետո Ջավախքում իրավիճակը փոխվել է: Տարածաշրջանի խնդիրներին ծանոթանալու նպատակով «Ազգի» ընթերցողներին ենք ներկայացնում մեր այս հրապարակումը:
ՍԵՐԳԵՅ ԳԱԼՈՅԱՆ