Լոնդոնի ֆիրմային բորսայում գրանցված «Վեդանտա ռեսուրսես» ընկերությունը ցինկի, արծաթի, պղնձի, կապարի եւ ալյումինի համաշխարհային ամենամեծ արտադրողներից է, որի տարեկան շրջանառությունը եւ ակտիվների շուկայական կապիտալիզացումը համապատասխանաբար կազմում են 4 եւ 8 մլրդ դրամ: Երեկ Արարատի ոսկու արդյունահանման ձեռնարկությունը (ԱՈԱՁ) հայտարարեց «Վեդանտա» ընկերության մաս դառնալու մասին:
Հունիսի 13-ին Sterlite Gold LTD ընկերությունը, որին ամբողջությամբ պատկանում է «Արարատի ոսկու արդյունահանման ձեռնարկություն» ՍՊԸ-ն, բաժնեմասի փոխանցման միջոցով ներգրավվել է «Վեդանտայի» կազմում: Նախատեսվում է, որ «Վեդանտայի» միջոցով ԱՈԱՁ-ն կիրականացնի ընդլայնման ծրագիր` ներդնելով 85 ԱՄՆ դոլար: վերջին 5-6 տարիներին ԱՈԱՁ-ում ներդրվել է ավելի քան 45 մլն դոլար: Նոր ներդրվելիք գումարները կծախսվեն հետախուզական, հանքերի ընդլայնման եւ օպտիմալացման նպատակներով:
«ԱՈԱՁ-ն դիմել է ՀՀ կառավարությանը, որպեսզի քննարկումների միջոցով լուծումներ գտնեն նոր գործարանի կառուցման վայրի վերաբերյալ», նաեւ այսպիսի տողեր կան երեկ հրապարակված հայտարարության վերջում: Հիշեցնենք, որ նախկին նախագծի համաձայն, հնդիկները նախատեսում էին այդ գործարանը կառուցել Սեւանի ավազանում, լճից 30-35 կմ հեռավորության վրա: Հենց այս մտադրության պատճառով ձեռնարկությունը երկար ժամանակ արժանանում է հասարակական կազմակերպությունների եւ բնապահպանության նախարարության ճնշումներին ու քննադատությանը, որոնք համարում են, որ Սեւանի ավազանում այդպիսի գործարան կառուցելը բնապահպանական տեսակետից անթույլատրելի է: Երեկվա ասուլիսում ձեռնարկության նախագահ Բ. Շարման հաստատեց, որ իրենց առաջարկած նախկին նախագծի մերժումից հետո իրենք դիմել են կառավարությանը, խնդրելով աջակցել նոր տեղի ընտրության հարցում: «Մենք ուզում ենք նոր ձեռնարկությունը կառուցել այն վայրում, որտեղ որ կառավարությունը խորհուրդ կտա»: Հիշեցնենք, որ հնդիկների ասուլիսին նախորդած օրը բնապահպանության նախարարը հայտարարեց, որ կառավարությունը պարտավոր չէ նրանց նման խորհուրդներ տալ:
Ինչ վերաբերում է խախտումների մասին նախարարի դիտողություններին, ապա, Շարմայի հավաստմամբ, իրենց «հաշվապահական փաստաթղթերը բոլորի համար բաց են, իսկ այն կազմակերպությունները, որոնց սուրբ պարտքն է դրանք ստուգել, արդեն արել են»: Իրենք որեւէ օրենք չենք խախտում եւ աշխատում են ՀՀ օրենսդրության սահմաններում:
Հարցի շուրջը պարզաբանումներ տվեց նաեւ ձեռնարկության իրավաբան Արմեն Տեր-Տաճատյանը: Նա հայտարարեց, որ իրենց կողմից ոսկի թաքցնելու հավանականությունը (ինչի մասին եւս ասել էր նախարարը) բացառված եւ անտրամաբանական է, քանի որ, օրինակ, 1 տոննա ոսկի ստանալու համար մի քանի մլն տոննա հող պիտի քանդվի: Այսինքն, չի կարող թաքցվել մի քանի մլն տոննա հող, հետեւաբար չի կարող թաքցվել մեկ տոննա ոսկի: Եվ ընդհանրապես, իրենք կարծում են, որ ներդրումները ստուգելու իրավասություն ունի ոչ թե այս նախարարությունը, այլ առեւտրի եւ տնտեսական զարգացման նախարարությունը: Իսկ կառավարությունը պարտավոր է օժանդակել այն կազմակերպություններին, որոնք նրան հարկ են վճարում. այսինքն, պիտի օգնի նաեւ տեղի ընտրության հարցում: Որովհետեւ չեն ուզում մեծ գումարներ ծախսել հետազոտությունների վրա եւ կրկին մերժվել: Իրենք կառավարությունից նամակ են ստացել, որ հարցը քննարկվում է, եւ շուտով իրենց կպատասխանեն: Մի խոսքով, սպասողական վիճակում են:
Եվ վերջապես առաջարկում են հրավիրել աշխարհի լավագույն ընկերությունների փորձագետներին, ի դեպ` իրենց հաշվին, որպեսզի վերջիններս ուսումնասիրություններ ու վերլուծություններ կատարեն բոլոր վիճահարույց հարցերի վերաբերյալ եւ պարզաբանեն նախարարության եւ իրենց միջեւ ծագած հակասությունները:
ԿԱՐԻՆԵ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ