Օրերս «Սփիւռք» գիտաուսումնական կենտրոնը լոյս ընծայեց ականաւոր արձակագիր, թատերագիր, Ստամբուլի «Մարմարա» օրաթերթի խմբագրապետ Ռոպէր Հատտէճեանի «Առաստաղ» երկհատոր վէպըՙ մէկ գրքով: Գրքի գլխաւոր խմբագիրը եւ առաջաբանի հեղինակը կենտրոնի տնօրէն Սուրէն Դանիէլեանն է, խմբագիրըՙ կենտրոնի աշխատակից Քնարիկ Աբրահամեանը:
Մինչ այդՙ 1998-ին, Ս. Էջմիածինը հրատարակել էր գրողի հրապարակագրական եւ փիլիսոփայական խոհերի ամփոփ «Յուշատետր» ընտրանինՙ դարձեալ Ս. Դանիէլեանի խմբագրութեամբ:
«Առաստաղ» վէպըՙ մասնագէտների վկայութեամբՙ Ռ. Հատտէճեանի լաւագոյն ստեղծագործութիւնը, Հայաստանում նրա գեղարուեստական հարուստ ժառանգութեան առաջին մուտքն է, առաջին տպագրութիւնը, ընդգծենքՙ աններելի յապաղումով:
Վէպը ներկայացնում է մեր ժողովրդի տարագիր ուղինՙ բնաշխարհից դէպի Պոլիս, այնուհետեւՙ հեռաւոր մայրցամաքներ: Ֆիզիկական տարածքների ընդլայնումը բերում է ազգային հոգեկան տարածքի փլուզում: Փլուզւում է հայոց կանթեղազարդ առաստաղը, փլուզւում է արեւմտահայութեան ճակատագիրը: Սա՞ է մեր պատմական ուղին: Այդ դէպքում ի՞նչ է մեզ սպասում վաղըՙ հայրերի եւ որդիների անդարձ խզո՞ւմ... Ո՞րն է եղել մեր սխալը: Սա աւելի մեծ ողբերգութիւն է, քան անհատի կեանքի ողբերգական այս կամ այն ընթացքները: Զաւակները հեռանում են ազգայինի աւազանից:
Գոյապաշտ փիլիսոփայութեան հարցադրումները կազմում են գրքի բովանդակութեան առանցքը: Գուցէ խտացնո՞ւմ է հեղինակը գոյները: Լինելով իրատեսՙ Ռ. Հատտէճեանն այնուհանդերձ եզրայանգում էՙ «Տա՛ Աստուած, որ չփլուզուի մեր գրական առաստաղը, տա՛ Աստուած, որ այս վէպին մարդիկը չնային որպէս իսթանպուլահայ գրականութեան վերջաբանը: Աւանդութիւնը պիտի շարունակուի, որովհետեւ արժանի է, որ շարունակուի»:
Մեզ մնում է հաւատալ գրողիՙ կասկածների միջից վերածնուած այս փոքրիկ լաւատեսութեանը:
Վերջում նշենք, որ գրքի հրատարակութիւնը հովանաւորել է գրասէր - բարերար Արմէն եւ Միմի Յարութիւնեան ամոլը (Պէյրութ):
Այս շքեղ գիրքը լաւագոյն նուէրն է գոյապաշտ փիլիսոփայ գրողի 80-¬ամեակին:
ԳԱՅԻԱՆԷ ՂԱԶԱՐԵԱՆ