Նոյեմբերի 23-ը հիշարժան օր էր իտալահայերի համար: Հռոմի Սբ. Նիկողայոս հայկական եկեղեցուն հարող հրապարակում տեղադրվեց Մեծ եղեռնի նահատակների հիշատակը հավերժացնող խաչքարՙ մասնակցությամբ Իտալիայում Հայաստանի դեսպան Ռուբեն Շուգարյանի, Լեւոնյան հայ դպրեվանքի մեծավոր Միքայել վրդ. Մուրադյանի, Անարատ Հղության հայ քույրերի ընդհանուր մեծավորուհի մայր Եվթոքսիա Քեշիշյանի, Հռոմի քաղաքապետի եւ Հռոմի մշակութային հարցերի հանձնախմբի ներկայացուցիչ Սավերիո Կալեոթթայի, իտալական թերթերի եւ լրատվական գործակալությունների, Վատիկանի ռադիոկայանի ներկայացուցիչների:
Սան Նիկոլա հրապարակումՙ Հայաստանի եւ Իտալիայի պետական օրհներգերով սկիզբ առած հանդիսության բացումը կատարեց Իտալիայում Հայ դատի ներկայացուցիչ Ալեքո Պեզիքյանըՙ երախտագիտություն հղելով Հռոմի քաղաքապետարանին եւ քաղաքապետ Վալտեր Վելթռոնիին, նկատելով, որ հռոմեացիները եւս մեկ անգամ արտահայտեցին իրենց զորակցությունը հալածված փոքրամասնության հանդեպՙ ճանաչելով Հայոց ցեղասպանության փաստը. «Կխոնարհվենք 1915 թ.-ի մեր նահատակներու հիշատակին առջեւ եւ մինչեւ վերջ խաղաղ եւ քաղաքակիրթ պայքար կխոստանանքՙ երկխոսությամբ եւ համբերությամբՙ վստահ, որ կպայքարինք քաղաքակրթական այն արժեքներուն համար, որոնք Եվրոպայի արժեքներն են»:
Պրն Սավերիո Կալեոթթան բարձր գնահատեց հայ համայնքի ներդրումն Իտալիայի հասարակական կյանքում, իսկ հայ գաղութի խորհրդի բանբեր Ռոբերտ Աթարյանը հիշեց 2000 թ.-ին Իտալիայի խորհրդարանի ընդունած Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւը եւ նույն տարին Հռոմի քաղաքապետական խորհրդի ընդունած հայտարարագիրը: Նմանապես դեսպան Ռ. Շուգարյանը շնորհակալություն հայտնեց Հռոմի քաղաքապետարանինՙ սույն նախաձեռնության համար եւ նշեց, որ 15-ամյա անկախ Հայաստանի համար օրինակելի է իտալական ժողովրդավարությունը:
Ս. Կալեոթթան եւ Ռ. Շուգարյանը կատարեցին հուշաքարի բացումը, ապա Միքայել վրդ. Մուրադյանը Էռնեսթ Մանտարայի հետ կատարեց հուշաքարի օրհնության արարողությունը, որն ավարտվեց «Տերունական աղոթքով»:
Մ. Բ.