Հանրային հեռուստատեսության այս տարվա ամանորյա ծրագիրը դրականորեն տարբերվում էր նախորդներից ոչ միայն արտասահմանյան «մրցանակակիր ֆիլմերի հրավառությամբ», այլեւ Արեւմտյան Հայաստանի մասին պատմող «Կորուսյալ հայրենիք» տեսաֆիլմի ցուցադրությամբ: Հենց Ամանորին այնքան մոտ ու իրական դարձավ «Անին տեսնելու ու նոր մեռնելու» ամենքիս տարիներով փայփայած երազանքը, ասես Արարատը, Կարսը, Անին, Վանը, կորուսյալ հայրենիքի ամբողջ տարածքը վերստին մերը դաձավ, մերը` ֆիզիկապես, որովհետեւ ֆիլմի բոլոր կադրերում հայոց հոգին էր, շունչը, ձեռարվեստը, ճարտարապետական մտքի սլացքը...
Իրական տիրոջ բացակայությունն ակնառու էր տեսաֆիլմի բոլոր կադրերում, թուրքական շքեղաշուք պալատներն ու մզկիթներն անկարող էին այն քողարկելու:
Ֆիլմի հեղինակները` պրոդյուսեր եւ ռեժիսոր Հայկ Հարությունյանը, սցենարիստ Արմինե Հարությունյանը, օպերատոր Հակոբ Կարանֆիլյանը Արեւմտյան Հայաստան են մեկնել «Անի տուր» տուրիստական կազմակերպության միջոցով: Վերջինս նրանց ապահովել է նկարահանումների համար այնքան անհրաժեշտ անվտանգությամբ, թեպետ առանձնակի դժվարություններ չեն եղել: «Հիմնական խնդիրը առաջացավ թուրքական ռազմական բազան նկարահանելու ժամանակ, որովհետեւ սկզբում թույլտվություն ստացանք, հետո պարզվեց, որ իրավունք չունենք: Նկարահանումների համար մենք շատ տեղերում եղանք, որ դուրս էին «Անի տուրի» տուրիստական ծրագրից: Դրա համար մեր այցելությունը տեւեց մոտ 14 օր: Ջանում էինք նկարահանել թե՛ մեզ, թե՛ հեռուստադիտողին հետաքրքրող ու հուզող կադրեր», ասաց Արմինե Հարությունյանը «Ազգի» հետ զրույցում:
Տեսաֆիլմը Հանրային հեռուստատեսությամբ ցուցադրելու պայմանավորվածությունը ձեռք էր բերվել մեկնելուց առաջ: Ցուցադրված տեսաֆիլմում իրենց այցն ավելի մանրամասն է ներկայացված, քան առաջիկայում թողարկվելիք DVD-ում: Վերջինում տեղ են գտել հանդիսատեսի համար բոլորովին նոր, անսպասելի կադրեր:
Դեռ որոշակիորեն պարզ չէ, թե ո՞վ է ընթերցելու տեքստը, ո՞ւմ ձայնն է հնչելու կադրից դուրս, որովհետեւ տարբեր կարծիքներ են հնչել Մեսրոպ Առաքելյանի ձայնի վերաբերյալ: Մեր կողմից ավելացնենք, որ Հանրային հեռուստատեսության եթերից ամեն օր հնչող ու ամենքին քաջ ծանոթ նրա հնչեղ ձայնը փոքր-ինչ համահունչ չէր ֆիլմին: Խոսքը բնավ առոգանության մասին չէ, այլ սոսկ հանդիսատեսին ծանոթ լինելու մասին: Եթե նույնիսկ ընդունենք, որ տեսաֆիլմն ու գրված տեքստը թելադրում էին պաթետիկ ոճ, ապա ոչ գովազդային տեքստերից ունկնդրին ծանոթ ձայնով:
«Տարբեր կարծիքներ են եղել, ոմանք ասել են, թե տեքստը շատ հուզական է, սակայն ձայնը խանգարում է տեքստը լսելուն: Եղել են նաեւ դրական կարծիքներ, որ ձայնի հզորությունն արտահայտում է կադրերին բնորոշ ուժը: Ամենայն հավանականությամբ DVD-ում ուրիշ ձայն կհնչի», ասաց Արմինե Հարությունյանը:
ՌՈՒԶԱՆ ՊՈՂՈՍՅԱՆ