«Ազգի» կայքէջի անցած շաբաթվա հյուրը «Ազգային վերածնունդ» կուսակցության նախագահ Ալբերտ Բազեյանն էր: Առանց ավելորդ համեստության արձանագրում ենք, որ նախընտրական իրողությունների շրջանում մեր կայքէջն անմիջական հաղորդակցման բացառիկ հնարավորություն է ընձեռում ընտրող հասարակության եւ պառլամենտ ճանապարհված մեր թեկնածուների միջեւ: Եվ, ի դեպ, բացահայտում է իրողություններ, որ ոչ վիրտուալ պարագայում փակ կմնային: Համառոտ ներկայացնում ենք մի քանի հատված Ալբերտ Բազեյանի հետ ինտերնետային հարցազրույցից:
Սուսաննա, Երեւան, ինժեներ.- Ես չեմ հասկանում կուսակցությունից կուսակցություն տեղափոխումների իմաստը: Եթե պատճառը գաղափարախոսության փոփոխությունը չէ, ուրեմն մենք անընդհատ ականատես ենք սովորական «ռազբիրատների» ու գզվռտոցների:
- Մեր երկրի քաղաքական դաշտն այսօր ենթարկվում է իրավիճակային ազդեցությունների: Հաճախ գործող կուսակցություններն ու նրանց առաջնորդները, առօրյա քաղաքական հարաբերություններում հետեւում են ոչ թե իրենց որդեգրած գաղափարներին ու ծրագրային դրույթներին, այլ իրադրության թելադրանքին: Քաղաքական ուժերի սահմանազատման հիմքում էլ երբեմն ոչ այնքան գաղափարական հատկանիշներն են, որքան իշխանությունների նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքը: Այդպիսի մի իրավիճակում էլ, առանց միասնական գաղափարական հենքի, «Ռոբերտ, հեռացիր» կարգախոսով հիմնադրվեց «Հանրապետություն» կուսակցությունը: Ժամանակի ընթացքում առկա տարաձայնությունները խորացան, եւ կուսակցության պառակտումը միանգամայն տրամաբանական էր: «Ազգային վերածնունդ» կուսակցությունը հիմնադրած գործիչները մնացին իրենց համոզմունքներին, «Հանրապետություն» կուսակցության մեր նախկին գործիչները` իրենց: Տվյալ դեպքում տարանջատումը գաղափարական դրդապատճառներ ուներ եւ քաղաքական դաշտի կայացման ու հստակեցման բնականոն գործընթացի արդյունք էր:
Սերգեյ. - «Հանրապետություն» կուսակցությունից, դրանից առաջ էլ Հանրապետականից դուք դուրս եկաք: Այդպես էլ ընդդիմադիր մյուս կուսակցություններն ու անհատները կտոր-կտոր եղան ու շարունակում են ջլատվել:
- Ակնհայտ է, որ Հանրապետական կուսակցությունը գործող իշխանությունների գլխավոր հիմնասյուներից մեկն է, պատասխանատու է երկրում տիրող իրավիճակի համար եւ ի զորու չէ Հայաստանը դուրս բերել համատարած աղքատության, անարդարության, անվստահության եւ անօրինականության դաշտից: Ուստի վեց տարի առաջ իմ դուրս գալը իշխանության մեջ գտնվող Հանրապետական կուսակցությունից միանգամայն տրամաբանական էր:
Ինչ վերաբերում է «Հանրապետություն» կուսակցությունից մեր դուրս գալուն, ապա դա պայմանավորված էր իմ նախկին գործընկերների հետ առաջացած եւ տարեցտարի խորացող գաղափարական տարաձայնություններով:
Մարիետա Գրիգորյան, Հայաստան. - Բազեյանի օրոք «Անի» հյուրանոցի բակում սնկի պես ծլեցին տնակները, կտրվեցին ծառերը, երեխաներից խլվեցին կանաչապատ բակն ու խաղատեղը: Այս բոլորից հետո Բազեյանն ի՞նչ խոստումներով է պատգամավոր ընտրվելու:
- Դուք դիտավորյալ խեղաթյուրում եք իրականությունը կամ շփոթում եք ժամանակն ու պատասխանատուներին: Իմ հակասությունները երկրի ղեկավարության հետ պայմանավորված են եղել նաեւ մայրաքաղաքի կանաչ տարածքներում` այգիներում, խաղահրապարակներում շինարարության թույլտվություններ չտալու դիրքորոշումներով: Ուշադիր նայեք, ի՞նչ է կատարվում այսօր Երեւանի կենտրոնում, ինչ հսկա շինություն է կառուցվելու նույն «Անի» հյուրանոցի հարակից տարածքում, «էլիտար» շենքեր կառուցելու համար ինչպե՞ս են մարդկանց տներից վտարում, այն ժամանակ գուցե կհասկանաք, թե ինչու ես այդքան կարճ ժամանակ աշխատեցի քաղաքապետի պաշտոնում: Փորձեք պարզել նաեւ, թե Երեւանի ներկա ու նախկին քաղաքապետներից ով որտեղ եւ ինչ պայմաններում է ապրում, այն ժամանակ գուցե էլի ինչ-որ բաներ կհասկանաք եւ մարդկանց անտեղի չեք վիրավորի ու հանիրավի պիտակներ չեք կպցնի:
Վաչիկ, Երեւան, Աղայան 19.- Հարգելի պարոն Բազեյան, գրում եմ տատիկիս կողմից, որը Ձեզ միայն վատ բաներ է ասում ծառերը կտրելու համար: Այդ շենքը, որը դուք թույլատրել եք սարքել Նուշիկյան ասոցիացիային, փակելու է հիվանդ տատիկիս անկողնի լույսը: Տատիկս հարցնում է` ինչո՞ւ այդպես վարվեցիք: Մի՞թե չտեսաք, որ մեր խաղահրապարակն եք Նուշիկյանին տալիս:
- Ինչ-որ մարդիկ Ձեր տատիկին հավանաբար թյուրիմացության մեջ են գցել: Ես ոչ ծառ եմ կտրել, ոչ էլ ծառ կտրելու թույլտվության որոշում եմ կայացրել: Ծառերը կտրել են վերջերս, գաղտագողի, իսկ ես արդեն ավելի քան վեց տարի ազատված եմ քաղաքապետի պաշտոնից: Տարածքը, որի մասին գրում եք, Նուշիկյաններին վաճառվել է աշխատանքից իմ ազատվելուց մի քանի տարի անց: Նախատեսվող շինության (որն ըստ Ձեզ, փակելու է Ձեր տատիկի լույսը) ճարտարապետահատակագծային նախագիծը եւս հաստատվել է աշխատանքից իմ դուրս գալուց տարիներ անց: Առողջությում եմ մաղթում Ձեր տատիկին, ու թող իր անեծքներն ուղղի ճիշտ հասցեով:
Ռ. Քոչարյան, Արցախ.- Չե՞ք գտնում, որ լավ կլիներ Դուք ֆիզկուլտուրայի մանկավարժությամբ զբաղվեք: Պատգամավոր կամ քաղաքական գործիչ լինելու համար ավելի լուրջ գիտելիքներ են պետք: Իհարկե, եթե Ձեզ համեմատենք «Լֆիկ Սամվելի» կամ էլի այսպիսի մականունավորների հետ, տեղ կունենաք խոսելու, բայց արդյոք դո՞ւք եք հայազգի այսօրվա արժանավորներից մեկը: Թասիբ ունեցեք, քյավառցիներին դա է յուրահատուկ: Ի՞նչ փոխվեց, որ Ձեր քաղաքապետ լինելու ժամանակ «Բարեկամություն» մետրոյի անցումի վաճառատեղերն էիք փակում: Մեկի ձեռքից վերցրիք, տվիք մյուսին: Հիմա էլ նույն խաղերը քաղաքականության մեջ եք ուզում տանել: Մի՞թե հավատում եք, որ մի ամբողջ ժողովրդի անընդհատ ու անվերջ հնարավոր է խաբել:
- Հարգելի պարոն Ռ. Քոչարյան, թասիբ (արժանապատվություն) ունեմ, թե ոչՙ փորձեք պարզել անձամբ ինձ ճանաչողներից (Արցախում այդպիսիք շատ ենՙ հատկապես զոհված ազատամարտիկների հարազատները): Իսկ թե ինչ գործունեությամբ պիտի զբաղվեմ, դա իմ որոշելիքն է եւ իմ իրավունքը: Պատգամավոր կլինեմ, թե ոչ, որոշելու է մեր հասարակությունը, իսկ Դուք Ձեր վերաբերմունքը կարող եք արտահայտել իմ դեմ հակաքարոզչությամբ եւ քվեարկությամբ, եթե ընտրելու իրավունք ունեք:
Քաղաքապետի իմ գործունեությանը տված Ձեր գնահատականները (մասնավորապես մետրոյի «Բարեկամություն» կայարանի գետնանցումի հետ կապված) բացարձակ կեղծիք են եւ հերյուրանք, կամ առնվազն Դուք մոլորության մեջ եք: Նույն կերպ Ժամանակին մոլորության մեջ էր նաեւ իսկական Ռ. Քոչարյանը, ով իր ենթակա կառույցների` վերահսկողական ծառայության, դատախազության իրականացրած ստուգումների ու վերստուգումների միջոցով փորձեց անօրինական ինչ-որ բան գտնել իմ գործունեության մեջ ու այդպես էլ արդյունքի չհասավ:
Եվ վերջինը. հեռվից չարախոսելն ու զրպարտելը տղամարդուն վայել պահվածք չէ, պարոն Ռ. Քոչարյան... Զգույշ եղեք Ձեր որակումներում, քանզի քարեր նետելուց հետո, գալիս են նաեւ քարեր հավաքելու ժամանակները...
Էմմա Ներսիսյան, ԱՄՆ, Կալիֆոռնիա, Գլենդեյլ.- Պարոն Բազեյան, մենքՙ «Ժամանակ Լոս Անջելես» թերթի ստեղծման օրից այդ թերթի հավատարիմ ընթերցողներս, թերթի հիմնադիր եւ գլխավոր խմբագիր Արման Բաբաջանյանի բանտարկությունը համարում ենք քաղաքական հաշվեհարդար ազատ խոսքի նկատմամբ: Մենք ակնկալում ենք Ձեր անմիջական մասնակցությունը Արման Բաբաջանյանին ազատելու եւ արդարությունը վերականգնելու ուղղությամբ:
Պարոն Բազեյան, ես ինքս մասնակցել եմ 2003 թվականի նախագահական ընտրություններից հետո կազմակերպված միտինգներին: Ի՞նչը ստիպեց ձեզ Ստեփան Դեմիրճյանի հետ ժողովրդին հետ տանել Բաղրամյան պողոտայից: Չէ՞ որ մենք արդեն գիտեինք, որ քոչարյանական վարչակազմը խուճապի է մատնվել ժողովրդի այդպիսի մեծ քանակից: Մենք հասկանում ենք, որ Վազգեն Սարգսյանը լավ խաբվեց ղարաբաղյան կլանից եւ մեծ, սխալ քայլ կատարեց Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի նկատմամբ, որը եւ շատ վատ անդրադարձ ունեցավ հենց Սարգսյան ընտանիքի համար: Մի՞թե դուք, վետերաններդ, մի քիչ թասիբ չունեցաք ձեր սպարապետի պատիվը պահելու համար:
- Արման Բաբաջանյանի ազատազրկումը հավանաբար ունի քաղաքական դրդապատճառներ: Սակայն, ինձ համար, որպես նախկին ազատամարտիկի, անընդունելի է հայկական բանակում ծառայությունից խուսափելուն ուղղված ցանկացած պատրվակ, մեթոդ կամ միջոց: Գուցե դատավճիռն անարդար է, պատիժը խիստ է, բայց անկեղծորեն խոստովանում եմ, որ այդպիսի հարցերում ես ունեմ հոգեբանական արգելանք եւ չեմ կարող ակտիվորեն հանդես գալ ի պաշտպանություն Արման Բաբաջանյանի իրավունքների:
2003 թ.-ի նախագահական ընտրություններից հետո կազմակերպված հանրահավաքները նպատակ չեն հետապնդել գրավելու նախագահի նստավայրը: Բաղրամյան պողոտայից ցուցարարներին հետ տանելը ոչ իմ եւ ոչ էլ Ստեփան Դեմիրճյանի անձնական որոշումն է եղել: Մինչ հանրահավաքները այդ հարցերը քննարկել են միասնական շտաբում եւ բոլոր ընդդիմադիր լիդերների մասնակցությամբ որոշում է կայացվելՙ հանրահավաքի, հետո բողոքի երթի, եւ եթե երթՙ ապա ո՞ր ուղղությամբ: Եթե ոմանք փորձում են հետին թվով մեղադրանքներ հասցեագրել այս կամ այն գործչին, իբր անվճռական է եղել, ապա խեղաթյուրում են իրականությունը: Եթե սխալվել ենքՙ բոլորս միասին ենք սխալվել, եթե ճիշտ ենք եղել, որ ժողովրդին անկանխատեսելի հետեւանքներով հղի բախումների եւ արյունահեղության չենք տարել, ուրեմն բոլորս ենք ճիշտ եղել:
Ինչ վերաբերում է Սպարապետի պատիվը պահելուն, նայած. թե ով ինչպես է հասկանում պատիվ պահելը: Ինձ համար Վազգեն Սարգսյանն առաջին հերթին եղել է զինակից ու գաղափարակից ընկեր, հետո նորՙ ղեկավար: Բոլոր այն ծրագրերն ու գաղափարները, որոնցով առաջնորդվել ենք ու միասին աշխատել, ես պահպանում եմ:
Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի արտահայտած տեսակետները Արցախի հարցի կարգավորման վերաբերյալ այն ժամանակ մենք չենք կիսել ու հիմա էլ ես չեմ կիսում:
Վազգեն Սարգսյանը դեմ էրՙ ազգը հայաստանցի, ղարաբաղցի տարանջատելուն եւ ես հիմա էլ եմ դեմ դրան ու երբեք «ղարաբաղյան կլան» արտահայտությունը չեմ արտաբերել: Ինձ համար Արցախը նույնպիսի հայրենիք է, ինչպես Երեւանը, արցախցիներն էլ նույնքան հոգեհարազատ են, ինչքան իմ ծննդավայրի գավառցիները: Եթե արցախցի մի երկու պաշտոնյա բռնազավթել են Հայաստանի իշխանությունը, դա չի նշանակում, որ մեր մեջ կուտակված ողջ բացասական լիցքերը պետք է ուղղենք արցախցի մեր բոլոր հայրենակիցների դեմ: Ոմանք փորձում են ինձ մեղադրել Սպարապետի հիշատակը ուրանալու կամ ինչ-որ մարդկանց դավաճանելու մեջ: Վազգեն Սարգսյանի հիշատակը վառ պահելը չի նշանակում միշտ լինել իր եղբոր կողքին ու կուրորեն հետեւել Արամ Սարգսյանին: Կամ «Հանրապետություն» կուսակցությունից դուրս գալը բնութագրվում է որպես դավաճանություն: Արամ Սարգսյանը դեռ Վազգեն Սարգսյան չէ, «Հանրապետություն» կուսակցությունն էլ Հայաստանի Հանրապետությունը չէ: Այո, «Հանրապետություն» կուսակցության եւ Արամ Սարգսյանի հետ մենք ունենք գաղափարախոսական տարաձայնություններ: Ես չեմ կիսում Արամի համոզմունքներն ու արտահայտած տեսակետները եւ չեմ կարող իր հետ լինել նույն կուսակցության մեջ:
Պատրաստեց ԿԱՐԻՆԵ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԸ