Օրերս հրատարակվեց պատմական գիտությունների թեկնածու, մշակութաբան Ռուբեն Միրզախանյանի «Մշակութային կյանքը Հայաստանում 1956-66 թթ.» աշխատությունը: Խորհրդային 10-ամյա այդ ժամանակաշրջանի մշակույթը գրքում հանգամանորեն մատուցված է պատմաքննական տեսանկյունից, որում անկողմնակալ կերպով դիտարկված են այդ տարիների մշակութային համընդհանուր ոլորտներում տեղի ունեցող երեւույթներն ու զարգացման միտումները:
Հեղինակն անդրադառնալով այդ ժամանակաշրջանի մշակութային կյանքի բոլոր մանրամասներին եւ շրջադարձային երեւույթներին, նկատելի զսպվածությամբ գնահատելով խորհրդային մշակույթ կոչվող գաղափարախոսության ներքո ստեղծվող գեղարվեստական արժեքները, միաժամանակ հստակորեն զատում եւ արժեւորում է բազմազգ պետության մեջ հայ ազգային ինքնագիտակցությունը սնող եւ պահպանող ստեղծագործություններն ու ներազգային հոգեւոր զարգացումները: Այն, որ խորհրդային հասարակարգում այդ շրջանը որպես վերազարթոնքի շրջան է դիտարկվում եւ քննության ենթարկվում իր հասարակական-բարոյագիտական պատճառահետեւանքային կոնկրետ իրեղեն փաստերով, ուստի չափազանց նպատակային եւ օրապահանջ է դառնում Ռ. Միրզախանյանի աշխատությունը հատկապես մերօրյա տնտեսական նոր հարաբերությունների ժամանակ տեղի ունեցող այլընտրանքային որոնումների դաշտում:
Քննության առնելով 1956-66 թվականների խորհրդային մշակութային ոլորտների պլանավորված զարգացումները որպես սոցիալիստական հասարակության ձեւավորմանը նպաստող գաղափարական գործընթաց, հեղինակը աղբյուրագիտական մանրամասնությամբ ներկայացնում է նաեւ այդ ասպարեզում սաղմնավորվող գեղագիտական ընկալումների ազգային առանձնահատկությունները:
Իրապես չի կարելի չհամաձայնել հեղինակի պատմաքննական այն դիրքորոշման հետ, ըստ որի անհնար է բացառել ուսումնասիրվող հետստալինյան շրջանի մշակույթի ունեցած բարոյագիտական եւ հոգեբանական ազդեցությունը մասնավորապես հայ հասարակության ինքնագիտակցության եւ արժեհամակարգի վրա:
Գրքի գործնական-կիրառական նշանակությունը նաեւ այն է, որ քննության ենթարկելով շրջադարձային այդ տարիների մշակութային ոլորտների զարգացումները, հեղինակը նրբանկատորեն սահմանագիծ է անցկացնում մշակութային կյանքի քաղաքականության պլանաչափ եւ համաչափ զարգացումների միջեւ, որն, ըստ էության, այսօր արդեն տարիների հեռավորությունից հնարավորություն է ընձեռում հստակորեն իրագործել պետական մշակութային քաղաքականություն` ունենալով համազգային հեռագնա նպատակներ:
ԳԱՐԵԳԻՆ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ