Երեկ կլոր սեղանի շուրջն էին հավաքվել ցմահ դատապարտվածների պաշտպանությամբ զբաղվող հասարակական դիտորդների խմբի անդամներ, իրավաբաններ, արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հաստատության ներկայացուցիչներ եւ միջազգային բանտային բարեփոխումներ (PRI) տարածաշրջանային գրասենյակի ներկայացուցիչներ: Չնայած օրակարգում նշված էր, որ մասնակիցները խոսելու են ցմահ դատապարտյալների սոցիալ-տնտեսական խնդիրների մասին, քննարկումն ընթացավ ցմահ ազատազրկումը մահապատժի փոխարինված օրինականության եւ դրա մանրամասների շրջանակներում: ՀԿ-ների ներկայացուցիչները եւ ԱՆ ՔԿՀ հասարակական դիտորդների խմբի նախագահ Միքայել Բաղդասարյանը պնդում էին, որ «մահապատիժը ավտոմատ կերպով է դարձել 76 դատապարտյալների համար ցմահ բանտարկություն»: Իսկ արդարադատության փոխնախարար Նիկոլայ Առուստամյանը պարզաբանեց, որ «մահապատիժը փոխարինվել է ցմահ ազատազրկմանՙ պատիժ ներման կարգով 2003-ի օգոստոսի 1-ին, երբ գործողության մեջ է մտել քրեական օրենսգիրքը եւ ամեն մի ազատազրկվածի գործ նորից ուսումնասիրվել է...»:
ՀՀ-ում այժմ կան 76 ցմահ ազատազրկման պատիժ կրողներ «Նուբարաշենի» ՔԿՀ-ում, ու նրանց վիճակը բավական լավ է, բուժման խնդիրներ չկան: ՔԿՀ վարչության պետ Վահան Հակոբյանը տեղեկացրեց. «Ազատազրկված դատապարտյալների թվում կան ասպիրանտներ, մագիստրատուրայում սովորողներ, օտար լեզու սովորողներ: Նրանց համար կա կարճաժամկետ տեսակցության սրահ, իսկ երկարաժամկետի հարցը դեռ լուծված չէ: Ազատազրկվածները օգտվում են հեռախոսակապից ու ամեն ինչ արվում է նրանց կյանքից հետ չպահելու համար»:
Իսկ թե ի՞նչ կտա այդ կլոր սեղանի քննարկումը, դժվար է եզրակացնել, քանի որ հակասությունները բացահայտ էին: Եվ կրկին խախտվել էր լեզվի օրենքըՙ ելույթները ընթանում էին նաեւ օտար լեզուներով, տրամադրված փաստաթղթերըՙ ռուսերենով: Պարզ է, որ նման կերպ էլ պատկերացնում էին ազատազրկվածների վիճակըՙ օրենքին տեղյակ չլինելով:
Հիշեցնենք, որ «Ազգը» սեպտեմբերի 23-ի համարում զետեղել էր 40 անձանց (մահապատժի դատապարտված) նամակըՙ «Օրենքներով» հաստատված անօրինականություններ» վերնագրով, որում մանրամասն ներկայացված են վերոհիշյալ խնդիրները...
ՄԱՐԻԵՏԱ ՄԱԿԱՐՅԱՆ