Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի առնչությամբ ավելի հաճախ ոչ թե նորություններ են լինում, այլ տարբեր մեկնաբանություններ, որոնք ոչ միայն նոր չեն, այլեւ ժամանակի առումով էլ հաճախ թարմություն չեն բերում:
Արդեն գրեթե մեկ տարի ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցություններում միջնորդական առաքելություն իրականացնող ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն այնպիսի համառությամբ ու ակտիվությամբ է հանդիպումներ կազմակերպում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների մակարդակով, որ տպավորությունը հարցը հնարավորինս շուտ լուծելուն է տանում:
Սակայն ուր էլ տանեն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ջանքերը, նրանք որոշակի արձակուրդային դադար վերցրեցին, օգոստոսը կարծես պիտի անցներ լռության ու հանգստի վիճակում: Բայց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Մեթյու Բրայզան միայն, Ադրբեջանում դեսպան նշանակավելու առումով, բավարար էր` թեման «թեժ» պահելու համար:
Այնուամենայնիվ, բանակցությունների մասնակից կողմերն էլ կարծես հանգստի վիճակին չեն ուզում սովորել: Մասնավորապես, ադրբեջանական կողմն, ի դեմս երկրի նախագահի գրասենյակի արտաքին կապերի վարչության ղեկավար Նովրուզ Մամեդովի, կողմերի համար հայտարարությունների նորացված թեմա է առաջարկում` հակամարտության գոտում խաղաղապահ ուժերի բնույթի մասին:
Ադրբեջանական «Թուրան» գործակալությանը տված հարցազրույցում Մամեդովը վերջերս հայտարարել է, թե հայկական եւ ադրբեջանական կողմերի միջեւ հակամարտության կարգավորման հայեցակարգերում որոշակի տարբերությունները պահպանվում են: Թե ինչպիսին են այդ դիրքորոշումները, նշվել ու հրապարակվել է բազմիցս, ուստի անհրաժեշտություն չկա կրկնելու Ադրբեջանի «լրիվ մերն է» ու Հայաստանի «անկախությանն այլընտրանք չկա» մոտեցումները:
Մամեդովը «հողերի վերադարձման, Լաչինի ու Քելբաջարի վերադարձման ու Հայաստանի հետ միջանցքի հարցի լուծման եւ այլ հարցերի համար» նախատեսում է 5-10 տարի ժամկետ: Մի 10 տարի էլ, ըստ Մամեդովի, կտեւեն փախստականների վերադարձն ու խաղաղապահ ուժերի տեղակայումը, այդուհետեւ դեռ նոր միայն կորոշվի Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը` «Ադրբեջանի կազմում» հոգնեցրած հավելմամբ:
Առավել հետաքրքրական է, որ, Մամեդովի մեկնաբանությամբ, մադրիդյան նորացված սկզբունքները «վերաբերում են ԼՂ կարգավիճակի մշակմանը, թե երբ եւ ով պետք է որոշի ու ինչպես»: Ըստ Մամեդովի, այդ նորացված սկզբունքներում կան հարցեր նաեւ, որ վերաբերում են խաղաղապահ ուժերի տեղակայմանը, դրանց կազմին ու ժամանակային սահմաններին, միջանցքի խնդրին եւ այլն:
«Խաղաղապահների կազմում չեն կարող լինեն հարեւան երկրների զինվորականները: Ադրբեջանի մոտեցմամբ, լավ կլիներ, եթե խաղաղապահ ուժերը կազմակերպվեին եվորպական երկրների ու Միացյալ Նահանգների զինված ուժերից», նշել է Մամեդովը: Վերջինս խաղաղապահների տեղակայման վայրի առումով առավել քան ագրեսիվ է, այսինքն` ԼՂ եւ հարակից շրջանների շփման գծում:
ԱՂԱՎՆԻ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ