Փարիզի «Էդիպոլ» հրատարակչությունը լույս է ընծայել Հրայր Հրաչյանի «Հայ մշակույթի 101 կարկառուն դեմքեր» աշխատությունը: Հեղինակը Սեւրի Սամուել-Մուրադ վարժարանի նախկին սան է, արեւելյան լեզուների, ինչպես նաեւ վավերագրերի մասնագետ: Նա երեք տասնամյակ աշխատել է Ֆրանսիայի տեղեկագիտության եւ ավտոմատիկայի ազգային հետազոտական ինստիտուտում, զբաղվելով վավերագրերով եւ արխիվներով: Երկար ժամանակ թղթակցել է Փարիզի «Աշխարհ» թերթին եւ «Նոր սերունդ» կազմակերպության «Հայաստան» ֆրանսերեն պարբերականին: Փարիզի արվարձան Շավիլի եկեղեցու ատենապետն է:
Ֆրանսերեն լույս տեսած գրքի գլխավոր նպատակն է հայ համայնքին, ինչպես նաեւ ֆրանսիացիներին ծանոթացնել հայ մշակույթի մեջ ակնառու դեր խաղացած գործիչների հետ: Ինչո՞ւ հենց 101 ակնառու դեմք: Հեղինակն ասում է, որ դա ընդունված թիվ է եւ «լավ է հնչում»: Այդ գործիչները ճարտարապետության ու քանդակագործության, կինոյի, գրականության, երաժշտության, կրոնի ու եկեղեցու, թատրոնի ոլորտների ներկայացուցիչներ են. չկան զինվորականներ եւ գիտնականներ:
Գրքում ներկայացվում են 4-րդ դարից մինչեւ մեր օրերը հասնող ժամանակաշրջանների մշակութային ականավոր դեմքեր, յուրաքանչյուրին հատկացված է 1-3 էջ: Կան նաեւ ֆրանսերեն եւ հայերեն աղբյուրների մատենագիտություն եւ անվանացանկ: Գործիչները ներկայացվում են ըստ ֆրանսերեն այբուբենի տառերի հերթականության: Անուն-ազգանունները այբբենական կարգով, հակիրճ տեղեկություններ պատմաբանների մասին (Ալպագո-Նովելլո, Վալերի Բրյուսով, Լիդիա Դուռնովո, Ֆրեդերիկ Ֆեյդի, Վիկտոր Լանգլուա, Ֆրեդերիկ Մակլեր, Նիկոլայ Մառ, Անտուան Մեյե, Ժակ դը Մորգան, Նիկոլայե Յորգա եւ ուրիշներ):
Գիրքը պատկերազարդված է, նկարիչները, կինոբեմադրիչները, դերասանները, ճարտարապետները ներկայացված են 1-2 ստեղծագործությամբ, թարգմանությամբ: Նախաբանը գրել է Վենետիկի «Կա Ֆոսկարի» համալսարանի դասախոս Պողոս Լեւոն Զեքիյանը: Կազմի առաջին էջում Արշիլ Գորկու նկարներից մեկի վերատպությունն է, վերջին էջումՙ Արիել Աճեմյանի «Հայկական պանթեոն» նկարի վերատպությունը: Գիրքը լույս է տեսել 1000 օրինակ տպաքանակով:
Հրայր Հրաչյանը մտադիր է եկող տարի վերահրատարակել իր գիրքը, կատարելով բովանդակային փոքր փոփոխություններ: Նա համագործակցում է «Շեն» հասարակական կազմակերպության հետ, որը զանազան միջոցառումների հասույթն օգտագործում է Հայաստանի սահմանամերձ բնակավայրերի մշակութային զարգացմանն օժանդակելու նպատակով: Կազմակերպության մասնակցությամբ ամեն տարվա դեկտեմբերին Ֆրանսիայում անցկացվում է բարեգործական տոնավաճառ: Հրայր Հրաչյանի գիրքը հնարավոր կլինի ձեռք բերել այս տարվա տոնավաճառում:
Պ. ՔԵՇԻՇՅԱՆ