«ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ

ՏԱՐՎԱ ՍԿԶԲԻՆ ՈՒ ՎԵՐՋԻՆ

Տարին միստիկ խորհուրդ ուներ իր մեջ` վիշապի տարին աշխարհի վերջի լեգենդները հրապարակ նետած բիզնես-պլանում ռեպտիլոիդների բացասական էներգիայի կրողն էր: Սակայն, փառք Աստծո, հերթական լեգենդը հաղթահարեցինք, ու ողջ մնացինք, տարոսը հաջորդ լեգենդը վերապրողներին: Ու վիշապի անկանխատեսելիությունից հանձնվում ենք օձի հանգիստ, հավասարակշռված, իմաստնության նշանի ներքո վարքագծին, հուսով ենք` խիստ պայմանական-նշանային մտածողության այս իներցիան, այնուամենայնիվ, կաբստրահվի իրական կյանքում, որպես անհատ մարդկանց պատկերացումների հավաքական մտքի նյութականացում :

Քաղաքական տարին սկսվեց «Ժառանգության» եւ ՀՅԴ-ի` խորհրդարանական կարգը վերացնելու նախաձեռնությամբ` խորհրդարական ընտրությունների նախաշեմին, ավարտվեց համարյա նույն նախաձեռնությամբ` ԲՀԿ-ի, ՀՅԴ-ի եւ մյուս ընդդիմադիր ուժերի նախաձեռնությամբ: Երկու դեպքում էլ ՀՀԿ-ն իշխանություն էր:

«Ազատ դեմոկրատների», Վարդան Օսանյանի հայտնություն, խորհրդարանական ընտրությունների աժիոտաժ. այն ժամանակ ԲՀԿ-ն խաբս տվեց այնպես, որ ընդդիմությանը թողեց շփոթմունքի մեջ, վերջիններս այդպես էլ դաշինք չկազմեցին, ընտրողի քվեն մանրատվեց, եւ այսօր ունենք այս խորհրդարանը, որտեղ ՀՀԿ-ն եւ ՕԵԿ-ը միասին կարողանում են անցկացնել բոլոր օրենքները, որոնք իրենց պետք են: Ընդհանրապես` տարվա առաջին կեսի խորհրդարանական ընտրությունները կանխորոշեցին շատ բան` եւ քաղաքական դաշտի հետագա աղավաղումը, եւ ԲՀԿ-ի ներկա ճակատագիրը, եւ ՀԱԿ-ի տարեվերջյան անհետացումը քաղաքական դաշտից: Չնայած ԲՀԿ-ն, տարվա առաջին կեսին խորհրդարանական ընտրությունների վստահ հայտի համեմատ, տարեվերջին նախագահական ընտրություններում թեկնածու չառաջադրելով եւ ոչ մեկին չպաշտպանելով` սպառնալիք ստեղծեց իր ապագայի հանդեպ, սակայն այս ուժի հետ կապված ինտրիգի ինչ-որ մաս, այնուամենայնիվ, մնում է չպարպված` նախագահական ընտրութունների առումով:

Սակայն այս անգամ լուրջ-լուրջ վերլուծությունների փոխարեն` այս տարեվերջին առաջարկում ենք սոսկ պարզ համեմատություն, ինչն առավել ակնառու կցուցանի տարվա իրադարձահոսի պատկերը:

Եվ այսպես`

Տարվա սկզբին իշխանական կոալիցիան եռակողմ էր, տարեվերջին` երկկողմ:

Տարվա սկզբին «Ժառանգությունն» ու ՀՅԴ-ն էին խոսում խորհրդարանական համակարգին անցնելու անհրաժեշտությունից, տարեվերջին` ԲՀԿ-ն ու մյուսները, «խորհրդարանական համակարգ» բառերը, կարելի է ասել, տարվա հերոսներն էին:

Տարվա սկզբին Օսկանյանը կողմնորոշվում էր` ո՞ւմ հետ քաղաքականություն վերադառնա, կողմնորոշվեց դեպի ԲՀԿ, տարվա վերջին զղջացել է դեպի ԲՀԿ կողմնորոշվելու եւ այդ պատճառով քրեական գործ շալակելու համար:

Տարվա սկզբին ՀԱԿ-ը դեռ հույս ուներ գեներացնել ընդդիմադիր զանգվածներին, տարվա վերջին ՀԱԿ-ը մահացավ (կներեք փոխաբերության համար):

Տարվա սկզզբին ոնց ուրվագծվում էր Քոչարյանի ուրվականը, տարվա վերջին նույն կերպ շարունակում է ուրվագծվել:

Տարվա սկզբին խորհրդարանն էթիկայի հանձնաժողով չուներ, տարվա վերջին ունի` եւս մի թամաշաշատ սուբյեկտ:

Տարվա սկզբին ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն ախպեր էին, տարվա վերջին իսկի հեռու ազգական էլ չեն, տարվա սկզբին ԲՀԿ-ն իշխանական էր, տարվա վերջին` ընդդիմադիր, տարվա սկզբին դեռ դիմում էին գրում ԲՀԿ մտնելու համար, հիմա դիմում են գրում ԲՀԿ-ից դուրս գալու համար:

Տարվա սկզբին ԲՀԿ-ն էր օրենք տապալում խորհրդարանում («Կանխիկ գործառնությունների սահմանափակման մասին»), տարեվերջին ՀՀԿ-ն է ընդդիմության, այդ թվում ԲՀԿ-ի նախաձեռնած նիստը տապալում:

Տարվա սկզբին Սամվել Նիկոյանն էր ԱԺ նախագահ, տարվա վերջին` Հովիկ Աբրահամյանը:

Տարվա սկզբից քաղաքական դաշտի ֆավորիտ էին Տեր-Պետրոսյանն ու Ծառուկյանը, հիմա ոչ մի բանի ֆավորիտ չեն:

Տարվա առաջին հատվածում երկրի նախագահն ասում էր` «Էս երկիրը երկիր է», տարվա վերջում` «Սա Հայաստանն է, ու վերջ»:

Տարվա սկզբին Մաշտոցի պուրակն էր երկրի գլխավոր հասարակական հարթակը, տարվա վերջում` ֆեյսբուքը:

Տարվա սկզբում Վարդան Ղուկասյանն էր Գյումրիի քաղաքապետը, տարվա վերջում` Սամվել Բալասանյանը:

Այս օրերին մոդա է զանազան թոփ տասնյակների հորինումը, նախապես մենք էլ ուզում էինք կազմել 2012-ի մեր ընկալած քաղաքական թոփ տասնյակը, սակայն ավելի խոր մտածելով` մեր քաղաքական գործիչներից ամենից տարբեր առիթներով ու պատճառներով աչքի ընկածների համար մոգոնեցինք մեր անվանակարգերը: Ահա դրանք, արեք դրանց հետ` ինչ ուզում եք.

Ամենից շատ լուսաբանվածը` Գագիկ Ծառուկյան:

Ամենից անհաջողակը` Վարդան Օսկանյան:

Ամենից շատ հումոր անողըՙ Գալուստ Սահակյան:

Ամենից բարկացածը` Նաիրա Զոհրաբյան (բոլոր քննադատողներին իրենց տեղը դնելու պատճառով):

Ամենահավասարակշիռը` Սերժ Սարգսյան:

Ամենաերկար լռողը. այս անվանակարգում կարող են մրցակցել Տեր-Պետրոսյանն ու Ծառուկյանը (հատկապես վերջինը):

Ամենից ուրբաթախոսը կամ ուրբաթագիրը` Ռոբերտ Քոչարյան:

Ամենից շատ արձագանքողը` Էդուարդ Շարմազանով:

ԱԺ-ում ամենից շատ խոսողը` Արծվիկ Մինասյան:

Սարերն ամենից հաջող շարժածը` Րաֆֆի Հովհաննիսյան:

Ամենաընդդիմախոսը` Նիկոլ Փաշինյան:

Ամենաուրախը` Դավիթ Հակոբյան:

Ամենադասախոսողը` Տիգրան Սարգսյան:

Ամենահոռետեսը. այս անվանակարգերի նախնական մրցույթում հաղթողները շատ էին, առաջին տեղ ոչ մեկին չտվեցինք:

Ամենամոռացվածը` Ստեփան Դեմիրճյան (առողջություն նրան)

Ամենախաբվածը` կրկին Վարդան Օսկանյան:

Ամենասկանդալայինը` Վարդան Ղուկասյան եւ Ռուբեն Հայրապետյան:

Ամենաարեւմտյանը` Ալիկ Արզումանյան:

Ամենառուսամետը` Արտաշես Գեղամյան:

Ամենաբողոքավորը` Սուրեն Զոլյան:

Ամենավերահսկվածը` Վազգեն Խաչիկյան:

Ամենաէպոսայինը` Վարդան Սեդրակյան

Ամենագաղտնալսվածը` Լեւոն Զուրաբյան:

Ամենագենդերացվածը` Անուշ Սեդրակյան:

Ամենագցվածը` Հմայակ Հովհաննիսյանը (չնայած` մազ մնաց Րաֆֆի Հովհաննիսյանին էլ այստեղ տեղադրեինք):

Ամենատանջվածը` հայ ընտրողը (նա եւս հայոց քաղաքական համակարգի մաս է):

Անենաուրախ, չաղ ու բախտավորը` Սամվել Ալեքսանյանը (վայ, նա քաղաքական գործիչ չէ, մոռացանք):

Ամենացավալի դեպքի մասնակիցը, ով փոխեց հասարակությանը` Վահե Ավետյան (հետմահու եւ այն պատճառով, որ կյանքի գնով ավելի շատ բան արեց մեր հասարակության համար, քան մեր քաղաքական գործիչները):

Տարվա հակահերոսի տիտղոսին հավակնում է միանգամից մի քանի մարդ, վանդակը լրացրեք ինքներդ:

Վերը թվարկված գործիչները տարբեր մոտիվացիաներով շատ են երեւացել հասարակությանը` ըստ մեր այս դասդասման:

Շարքը շարունակեք ինքնուրույն:

Իսկ ընդհանուր առմամբ` ընթերցողի ներողամտությունն ենք հայցում, որ «Ազգի» նախաամանորյա վերջին համարում փոխանակ խոսեինք հասարակ հայ մարդու իղձերի ու ցանկությունների մասին, նրան կրկին տարանք մեր ծանծաղացած ու ձանձրալի դարձած քաղաքական դաշտի լաբիրինթներով: Երեւի թե պիտի խոսեինք լուսավոր մարդկանց ու լուսավոր կերպարների մասին, ազգ ու հայրենիք պահող սովորական հայ մարդկանց հոգսի, ապագա ուղղված նրանց հայացքի, նրանց դժվար ապրուստի ու դեռեւս չկորցրած հույսի մասին:

Կվերադառնանք 2013-ին ու այդ մասին կպատմենք: Շնորհավոր Ամանոր: Մի կորցրեք հույսը, որ մարդկային կյանքի շարժիչ ուժն է, թող նոր եկողը հուսառատ եւ խոտորն ուղղող տարի լինի բոլորիս համար, մեր երկրին էլ` խաղաղություն եւ զարգացում:

ՄԱՐԻԵՏԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ