ԻՏԱԼԱՑԻ ՔԱՆԴԱԿԱԳՈՐԾԻ ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՏԿԵՐԱՍՐԱՀՈՒՄ ԳԱՐԻԿ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ Հայաստանի մշակույթի նախարարության, Իտալիայի դեսպանատան եւ Ազգային պատկերասրահի ջանքերով վերջերս վերաբացվեց իտալացի քանդակագործ Անսելմո Ֆրանչեսկոնիի ցուցահանդեսը, որը նվիրված է Հայոց մեծ եղեռնին: Անսելմոն ծնվել է 1921թ. Ռավեննա քաղաքի մոտակայքում: Բացի Իտալիայից աշխատել է մի շարք երկրներում` Իրան, Ֆրանսիա եւ այլն: Մի շարք թե տեղի, թե արտերկրի լրագրողներ իրենց հոդվածներն են նվիրել Անսելմոյի Ժնեւի արվեստի թանգարանում թողած ցուցահանդեսին, որը կրում էր «Հայկական կոտորածները» խորագիրը: Նկարչական առումով ջարդը քիչ մշակված թեմաներից է: Ասելմոն, ով ծանոթ է իր զգայուն հնարամիտ քանդակներով, ցանկացավ ջարդը մեկնաբանել արվեստի հնագույն միջոցներով եւ հաջողությամբ ընդհանրացրեց հայ ժողովրդի ապրած ողբերգությունը, այն դարձնելով 20-րդ դարի տառապանք տեսած ժողովուրդների ողբերգությունը: «Դեր Էզ Զոր»-ը Անսելմոյի երկու կտավների վերնագիրն է, «Ջարդ»-ը շարքից, սկսված 1965թ ցեղասպանությունից ուղիղ 50 տարի անց: Առաջին կտավում Դեր էզ Զորի ծանոթ կերպարներն են, որոնց շարքը ձգվում է տառապագին շարժման մեջ, անորոշ, բացված, ինչպես հովհար, երկրի եւ երկնքի, կարմիր եւ սպիտակ ճեղքերի մեջ: «Ժնեւ Լա Սուիս» թերթում Վանի Հանները հետեւյալ տողերով է բնորոշել Անսելմոյի արվեստը. «Անսելմոն մեծ քաջություն ցուցաբերեց Եղեռնին մասնակից դառնալով»: Եվ չնայած այդ եղերական դեպքից բավական ժամանակ է անցել, բայց նա կարողացավ իր ստեղծագործություններով ցույց տալ, որ ողբերգությունը ցավալիորեն առկա է նաեւ այժմ: Նա հայ ժողովրդի տառապանքին համամարդկային հնչողություն տվեց: Տաղանդավոր իտալացի քանդակագործի ցուցահանդեսը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել Շվեյցարիայում եւ նրա սահմաններից դուրս: Այսպիսով, հուսանք, որ ցուցահանդեսների, սեմինար քննարկումների եւ այլ պահանջատիրական միջոցառումների շնորհիվ մեր երկրի իշխանությունները կփորձեն բոլորին, այդ թվում նաեւ թուրքերին փոխանցել իրագործած Մեծ եղեռնի փաստը: | 
