«ՔՐՈՆԻՄԵՏ». ԲԱՐԵԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ, ՈՐԻ ԹԻՐԱԽՈՒՄ ԵՐԵԽԱՆ Է Երբ բարեգործության թիրախը երեխաներն են, կարեւորը շարունակականության սկզբունքն է: Հատկապես խոցելի խմբերի երեխաների համար աջակցությունը չի կարող լինեն միանգամյա կամ ինքնանպատակ: Այս տիպի բարեգործությունը պետք է լինի մտածված, ծրագրված եւ օգնի երեխային ստանալ այնպիսի հմտություններ եւ կարողություններ, որոնք նա ինքը կարող է օգտագործել հետագայում: Երեխաների` հատկապես մարզերում բնակվողների, համար այսպիսի պայմաններ փորձում է ապահովել «Քրոնիմետ» բարեգործական հիմնադրամը: Հիմնադրամի տնօրեն Աննա Սեդրակյանը գրասենյակում պահում է մարզերից ու Երեւանից իրենց աջակցությամբ բազում խնդիրներ ու դժվարություններ հաղթահարած երեխաների նվերները: Ասում է` անպայման անկյուն է ստեղծելու` հատուկ դրանք պահելու համար, սակայն դրա համար դեռ ժամանակ չեն կարողանում հատկացնել: Ամբողջ հիմնադրամում աշխատում են չորս հոգով` փորձելով նվազագույնի հասցնել վարչական ծախսերը. Տիկին Սեդրակյանը համոզված է` երեխաներին ուղղված բարեգործական գումարը պետք է խնայվի ու հասցվի ճիշտ նպատակին` մինչեւ վերջին դրամը: «Քրոնիմետը» ստեղծվել է 2011 թվականին, բայց գործունեության երկու տարիների ընթացքում հասցրել է լինել հանրապետության գրեթե բոլոր մարզերում, սահմանի վրա: Ֆինանսավորվում է հիմնադիր «Քրոնիմետ Մայնինգ» գերմանական ընկերությունից, ինչպես նաեւ` հայաստանյան գործընկերներից` Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային գործարանից, «Մաքուր երկաթի» գործարանից եւ այլն: Հիմնադրամն ունի նաեւ բազմաթիվ գործընկերներ, որոնք օգնում են իրականացնել բարեգործական ծրագրերը: Aysor.am-ի հետ զրույցում Աննա Սեդրակյանը փորձեց ամփոփել անցնող տարին եւ ընդհանրապես հիմնադրամի գործունեությունը: Որքան էլ զարմանալի է, տիկին Սեդրակյանը հիշում էր ամեն մարզ ու ամեն կառույց, որտեղ եղել են, օգնել կամ կփորձեն աջակցել հետագայում: Խնդիրները, որոնց ականատես են լինում հիմնադրամի աշխատակիցները, շատ են, սակայն, ըստ Ա. Սեդրակյանի, դրանք լուծելի են, եթե կան կամք ու պատրաստամակություն: Ըստ Ա. Սեդրակյանի` հիմնադրամի գործունեության ուղղությունները մի քանիսն են. Առաջինը` օժանդակություն կարիքավոր երեխաներին` հատուկ դպրոցներին, գիշերօթիկներին եւ առողջական ու մտավոր խնդիրներ ունեցող երեխաների հետ աշխատող մյուս կառույցներին: Երկրորդ ուղղությունը խոցելի խմբերի երեխաներին առողջապահական ու բժշկական ծառայությունների հասանելության ապահովումն է, երրորդը` կրթությունը: Այս համատեքստում հիմնադրամում առավել կարեւորում են կրթության շարունակականությունն ու ինովացիոն ծրագրերի իրականացումը: Բացի սրանիցՙ հիմնադրամը փորձում է լուծել ինստիտուցիոնալ խնդիրներ, որոնք կնպաստեն երեխաների առօրյա հոգսերի թեթեւացմանը` հանրակրթական եւ հատուկ դպրոցների վերանորոգում, նախադպրոցական հաստատությունների հիմնում եւ վերանորոգում եւ այլն: Տիկին Սեդրակյանը պատմում է` անցած 2.5 տարիների ընթացքում հիմնադրամի շահառու երեխաների թիվն անցել է 3 000-ից: Բացատրելով շահառուների ընտրության մեխանիզմըՙ տնօրենը պատմեց, որ նախ կազմվում է հաստատությունների ցանկ, հիմնադրամի ներկայացուցիչներն այցելում են դրանք, եւ յուրաքանչյուր դեպքում հաստատության տնօրենության հետ որոշվում է աջակցության ձեւաչափը: Խնդիրները շատ տարբեր են. Մի դեպքում հաստատությունը վերանորոգման կարիք ունի, մեկ այլ դեպքում, օրինակ, տեխնիկական ապահովվածության, ջեռուցման կամ կահավորման: Անդրադառնալով խոշոր ծրագրերին` Ա. Սեդրակյանն առանձնացրեց Կապանի թիվ 3 հատուկ կրթահամալիրում իրականացվածը: Կրթահամալիրն ամբողջությամբ վերանորոգվել է, տրամադրվել են սարքավորումներ, ձեռնարկներ եւ անհրաժեշտ այլ պարագաներ: Այս ծրագրի համար հիմնադրամը ներդրել է շուրջ 50 մլն դրամ: Կապանի թիվ 3 կրթահամալիրի հետ, սակայն, համագործակցությունն այսքանով չի ավարտվել: Հիմա արդեն հիմնադրամը փորձելու է կենտրոնանալ հատուկ խնամքի կարիք ունեցող այս երեխաների հետագա ինտեգրմանը նպաստող ծրագրերի վրա: Նման ծրագիր իրականացվել է նաեւ Դիլիջանի գիշերօթիկ դպրոցում, որտեղ վերանորոգման, անհրաժեշտ սարքավորումների ու գրքերի ձեռքբերման համար ծախսվել է ավելի քան 30 մլն դրամ: Այս գիշերօթիկում, ի դեպ, գործում է թատերական խմբակ, որը, Ա. Սեդրակյանի հավաստմամբ, շատ հետաքրքրական ծրագրեր է իրականացնում: Մասնակիորեն վերանորոգվել է նաեւ Վանաձորի գիշերօթիկ դպրոցը: Խոսելով հիմնադրամի գործունեության մարզային կոմպոնենտի մասին` տիկին Սեդրակյանը հիշեց իրենց գործունեության ամենահետաքրքրական դեպքերից մեկը: Սահմանի վրա` Ադրբեջանից ընդամենը 200 մետր հեռավորության վրա, կա Կայան ավան կոչվող փոքրիկ բնակավայր: Փոքրիկ` բառի բուն իմաստով: Այս ավանում ապրում է 306 մարդ, իսկ ավանի դպրոց հաճախում է 120 փոքրիկ: Կայանի դպրոց են գալիս նաեւ շրջակա համայնքների երեխաները, քանի որ դպրոցը, տիկին Սեդրակյանի բնորոշմամբ, բավականին լավ տնօրեն ունի, ով այդ երեխաներին իսկապես փորձում է կրթել: Դպրոցի սաները մասնակցում են գրեթե բոլոր կրթական ու մարզական միջոցառումներին, երկու անգամ նույնիսկ «Հայ ասպետ» խաղին են մասնակցել ու շահել: Այստեղ հիմնական դպրոցին կից «Քրոնիմետի» ջանքերով ու շուրջ 40 մլն դրամ ներդրմամբ` կառուցվեց նաեւ նախակրթարան, ուր արդեն հաճախում է 50 երեխա: Աննա Սեդրակյանը համոզված է` նրանց թիվն ամեն տարի ավելանալու է: Շարունակելով սահմանամերձ բնակավայրերում իրականացված ծրագրերի թեման` Ա. Սեդրակյանը ներկայացրեց Արմավիրի մարզի Շահումյան գյուղում սեպտեմբերին շահագործման հանձնված վերանորոգված դպրոցը, որի ընդհանուր արժեքն էր 50 մլն դրամ, իսկ հիմա ընթացքի մեջ է մանկապարտեզի կառուցումը, քանի որ Շահումյանն ու շրջակա երեք համայնքները ոչ մի մանկապարտեզ չունեն: Այս ծրագրի մոտավոր արժեքը 100 մլն դրամ է: Այս տարի առաջին անգամ հիմնադրամը եղավ նաեւ Արցախում: «Ծրագիր ենք իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղում, աշխատել ենք Նոր Շահումյան շրջանի Խարխափութ դպրոցի հետ... չնայած դժվար է դա դպրոց անվանել` երկու տան մեջ է տեղակայված, ունի ընդամենը 22 աշակերտ: Մինչ օրս օժանդակել ենք գույքով` համակարգչային տեխնիկա, գրենական պիտույքներ եւ այլն, իսկ 2014 թ-ին նախատեսում ենք ավելի լայնածավալ աշխատանք իրականացնել այդ դպրոցի հետ: Բացի սրանիցՙ մասնակցություն ենք ունեցել ԼՂ-ում անցկացվող մարզական միջոցառումներին»,- պատմում է Աննա Սեդրակյանը: Միակ մարզը, որտեղ «Քրոնիմետը» դեռ չի հասցրել լինել, Շիրակն է, սակայն հույս ունեն, որ այս տարի «այդ մարզն էլ կհաղթահարվի»: Անդրադառնալով հիմնադրամի գործունեության երկրորդ բաղադրիչին` առողջապահական ծրագրերի իրականացմանը, տնօրենը պատմեց, որ Երեւանում այս պահին իրականացվում է երկփուլ ծրագիր` ուղղված աուտիզմով երեխաների աջակցությանը. «Ծրագիրն իրականացնում ենք հիմնադրամի գործընկեր «Արաբկիր» բժշկական կենտրոնի եւ «Արաբկիր» միացյալ բարեգործական հիմնադրամի հետ: Առաջին անգամ հանրապետությունում Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանում գտնվող թիվ 9 պոլիկլինիկայում ներդրվել է նոր ծառայություն` աուտիզմ, մանկական ցերեբրալ կաթված եւ այլ խնդիրներ ունեցող երեխաների վաղ ախտորոշում, եւ ըստ այդմ` որոշակի վորականգնողական ծառայությունների մատուցում: Մինչ այս` նման ծառայությունները մատուցվել են միայն «Արաբկիր» ԲԿ-ում. եւ առաջին անգամ է, որ պոլիկլինիկայի մակարդակում է արվում սա: Սա պիլոտային ծրագիր է, որը, հուսով ենք, ներդրվելու է նաեւ բոլոր պոլիկլինիկաներում: Սա իսկապես շատ կարեւոր ծրագիր է. մեր կողմից իրականացվեց հաստատության որոշակի վերանորոգում, «Արաբկիր» ԲԿ-ն ապահովեց մասնագետների վերապատրաստումը, իսկ առողջապահության նախարարությունը տրամադրեց լրացուցիչ աշխատակազմ: Վերջին հանգամանքը հատկապես ողջունելի է, քանի որ պետության մասնակցությունը կարեւոր է նման ծրագրերի շարունակակության եւ դրանց համար հետագա պատասխանատվության համար»,- պատմեց նա: Ըստ Սեդրակյանի` այս պահին ծրագիրն արդեն ունի 200 հաշվառված մասնակից: Ծրագրի երկրորդ փուլով նախատեսվում է նույն վարչական շրջանում վերանորոգել մանկապարտեզ, որն ամբողջությամբ կհամապատասխանի ներառական հաստատության չափանիշներին ու կապահովի հաստատության մատչելիությունը անգամ անվասայլակով երեխաների համար: Մանկապարտեզն արդեն ընտրված է, առաջիկայում կսկսվի վերանորոգման փուլը, որի ավարտին մանկապարտեզում կտեղակայվի նաեւ ցերեկային խնամքի կենտրոն, որտեղ մասնագետների հսկողության տակ կլինեն ծանր առողջական խնդիրներ ունեցող երեխաներ: «Միայն մեր հիմնադրամի կողմից նախատեսված է շուրջ 120 մլն դրամի ներդրում, իսկ գործընկերները` Երեւանի քաղաքապետարանը եւ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունը կտրամադրեն անհրաժեշտ աշխատակազմը»,- ասաց Ա. Սեդրակյանը: Խոսելով 2014 թվականի ծրագրերի մասին` հիմնադրամի տնօրենը շեշտեց` թիրախն ու գործունեության ուղղություններն անփոփոխ են մնալու: Ըստ նրա` հնարավոր է, որ կրճատվեն վերանորոգումների համար հատկացված գումարները եւ դրանք ուղղվեն կրթական ծրագրերին. «Կփորձենք շեշտը դնել ավելի ինովացիոն, կրթական ծրագրերի վրա: Մասնավորապես, Երեւանի պետական ճարտարագիտական համալսարանի հետ համատեղ Կապանում իրականացվում է «Մոբայլ լուծումների լաբորատորիա» ծրագիրը` Կապանի ճարտարագիտական համալսարանին կից կստեղծվի մի լաբորատորիա, որտեղ ուսանողները համապատասխան ուսում ու վերապատրաստում կստանան եւ ի վիճակի կլինեն ժամանակակից տեխնոլոգիաներով եւ ծրագրավորմամբ զբաղվել: Կշարունակենք նաեւ հովանավորել «ԱրմՌոբոտիքսը», որին հովանավորել ենք երկու փուլով: Առաջին փուլում նախագծվել է ուսումնական ռոբոտը, որը տրվելու է դպրոցներին, իսկ երկրորդ փուլով գնվել են սարքավորումներ ու իրականացվել են 55 դպրոցներում այդ խմբակների ստեղծման, նաեւ ուսուցիչների վերապատրաստման աշխատանքներ»,- բացատրեց Աննա Սեդրակյանը: |