ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ՓՈԽՎԱՐՉԱՊԵՏՆ ՈՒԶՈՒՄ Է ԻՍԼԱՄԱՑՆԵԼ ԱՅԱ ՍՈՖԻԱՆ Ստամբուլի Սուլթանահմեդ պատմական թաղամասում շաբաթ օրը Գորգի թանգարանի բացման արարողությունից օգտվելովՙ Թուրքիայի փոխվարչապետ Բյուլենթ Առընչը ցանկություն է արտահայտել թանգարանի կողքին գտնվող Այա Սոֆիա տաճարը դարձնելու մահմեդական սրբավայր: «Սուրբ Սոֆիա մզկիթը շուտով նորից կժպտա», հույս է հայտնել փոխվարչապետը: Տվյալ հայտարարությունն արվել է լարված իրավիճակում, երբ կառավարող Արդարության եւ զարգացման կուսակցությունը (AKP) մեղադրվում է կրոնական որոշ նկատառումներով բարեփոխումներ իրականացնելով Թուրքիայի հասարակությունն իսլամացնելու մեջ, գրում է Le Figaro թերթը: Սեփական նախաձեռնությունն արդարացնելու նպատակով փոխվարչապետը քննադատել է կրոնական շինության ներկայիս կարգավիճակը. 1934 թ. հրամանագրով այն վերածվել է թանգարանի: Առընչի խոսքերովՙ «պաշտամունքի վայրը չի կարող կատարել այլ դեր, բացի նախնականից»: Փոխվարչապետը, որպես իր ասածը հաստատող փաստարկ, վկայակոչել է դարձյալ Այա Սոֆիա կոչվող երկու եկեղեցի-թանգարաններ, մեկըՙ Տրապիզոնում, մյուսըՙ Իզնիկում (Թուրքիայի արեւմուտք), որոնք վերջին ամիսներին գրանցվել են իբրեւ մզկիթներ: Ստամբուլի (նախկին Կոստանդնուպոլիս) զբոսաշրջային գլխավոր դիտարժանությունը հանդիսացող Այա Սոֆիան ճարտարապետական գոհար է իր գմբեթով (տրամագիծը 30 մետր է) եւ ոսկեպատ խճանկարներով: 6-րդ դարում Բյուզանդիայի Հուստինիանոս կայսեր օրոք կառուցված հսկայական տաճարը Կոստանդնուպոլսի հույն ուղղափառ պատրիարքի նստավայրն էր, որը կողոպտվեց 4-րդ խաչակրաց արշավանքի ժամանակ, իսկ 1453 թ. օսմանցիների կողմից քաղաքի գրավումից հետո վերածվեց մզկիթի: | 
