ՅԻՇԱՏԱԿՆ ԱՐԴԱՐՈՅՆ... Յակոբ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ Անցեալ շաբաթ հալէպահայ թատրոնը կորսնցուց իր երէց բեմադրիչըՙ Գրիգոր Քելեշեանը , որուն յիսնամեայ վաստակը կը հաշուէր հայերէն եւ արաբերէն 130 բեմադրութիւն: Հալէպահայ թատրոնը հարիւրամեայ պատմութիւն ունի, որուն ընթացքին հալէպահայ, թէ հիւր ինքնուս դերասանապետներ խումբեր ղեկավարած են ու թատերգութիւններ ներկայացուցած գրեթէ ամէն տարի, որոնց մէջ ծանօթ անուն մը եղած է Պետրոս Քելեշեանը, որուն Օթելլոյի մէջ Եակոյի դերակատարման մասին դրուատանքով կը խօսէին: Եւ բնական պիտի ըլլար, որ անոր որդին, Գրիգորն ալ վարակուած ըլլար թատրոնի «հիւանդութեամբ»: Իմ ծանօթութիւնս Գր. Քելեշեանին հետ 60 տարուան անցեալ մը ունի- երբ առաջին անգամ դպրոցական թատերախումբով «Մեծապատիւ մուրացկանները» ներկայացուցինք. ինքՙ Մանուկ Աղա, եսՙ բանաստեղծ: Միասին քանի մը թատերգութիւններու մասնակցելէ ետք, ան 1962-ին Հայաստան մեկնեցաւ ուսանելու եւ 1969-ին վերադարձաւ Գեղարուեստաթատերական հիմնարկէն զոյգ վկայականներով, որպէս դերասան եւ բեմադրիչ, դառնալով հալէպահայ առաջին վկայեալ բեմադրիչը, եւ անմիջապէս ընդգրկուեցաւ ՀԵԸ-ի «Ադամեան» թատերախումբին մէջ ու զայն ղեկավարեց ամբողջ 15 տարի, բեմ բարձրացնելով հայ եւ օտար հեղինակներու 25 թատերգութիւններ: Իր գալուստով հալէպահայ բեմը նոր թափ ստացաւ, թէ՛ որակով եւ թէ՛ քանակով: Ժամանակին երբ սիրողական խումբերով բեմ կը բարձրանային, ընդհանրապէս մէկ կամ երկու ելոյթը բաւարար կը համարուէր, իսկ խաղացանկն ալ շատ բազմազան ու բազմաբնոյթ չէր: Քելեշեանի գալէն ետք թատերգութեանց ցանկը ճոխացաւ եւ թատերասէր հանդիսատեսներուն թիւը բազմապատկուեցաւ: Գր. Քելեշեան իր բնածին տաղանդն ու մասնագիտական հմտութիւնը ի սպաս դրաւ հալէպահայ թատրոնին: Չափազանց բծախնդիր էր, մանրամասնութիւններ աչքաթող չէր ըներ բնաւ: Դերակատարները շատ բան սորվեցան իրմէ, յատկապէս կարգապահութիւն, որուն մէջ աւանդական «հայկական ժամադրութիւն» ըսուածին դէմ պայքարեցաւ, մինչեւ որ կրցաւ հանդիսատեսին սորվեցնել ժամանակին թատերասրահ գալ եւ ճիշդ ժամուն վարագոյր բանալ: Քելեշեանը նաեւ անհագ ընթերցող էր, լաւ կը տիրապետէր ֆրանսերէնին եւ իր հարուստ գրադարանը լեցուն էր նաեւ օտար գրականութեամբ: Քելեշեան մաս կազմեց նաեւ Հալէպի տեղական Ազգային թատրոնին եւ արաբերէնով շարք մը գործեր բեմադրեց, ինչպէս նաեւ իր մասնակցութիւնը բերաւ սուրիական շարժապատկերինՙ կարգ մը ֆիլմերու մէջ դերեր վերցնելով: Սուրիական արաբական թատրոնին իր ներդրումներուն համար սիրուեցաւ եւ յարգուեցաւ Սուրիոյ Մշակոյթի նախարարութեան եւ Արուէստագէտներու արհմիութեան կողմէ: 1970-ին, երբ «Եզովբոսը» բեմ պիտի բարձրացնէինք, յատուկ յայտագիր-գրքոյկ մը պատրաստուեցաւ այդ առիթով, որուն առաջին էջին վրայ իր առաջարկով տպուեցաւ Պետրոս Ադամեանի մէկ բանաստեղծութիւնը, ուր մեր թատրոնի հսկան ցաւով կ՛ըսէր. «Նկարչին մնայ գէթ յիշատակն ի կտաւ, Փիթիասայն ի կճի, Կ՛անհետանան քեզ հետ հանճար եւ ըզդիմակ, Կ՛ուտէ հողու սեւ ճըճի. Պատանք կեանքիդ լինի թատեր վարագոյր, Մարին լոյսեր, դադրին խաղք, Պատմութիւն, նա գուցէ զքեզ օր մի յիշի, Յետագայում թէ հաճի»: Տխուր իրականութիւն մը, յատկապէս, երբ այն օրերուն ոչ մէկ միջոց կար դերասանին խաղը տեսագրելու, պահելու: Սակայն Պետրոս Ադամեանը պէտք չունէր կասկածելու, իր նման մեծերը չեն մոռցուիր: Քելեշեանն ալ անոր շառաւիղներէն մէկն էր. հալէպահայութիւնը չի մոռնար զինք. յարգանք իր վաստակին: Յիշատակն արդարոյն օրհնութեամբ եղիցի: |