«ԱՌԵՎՏՐԻՑ ԱՐԲԵՑՈՂՆԵՐԸ» ՍՈՆՅԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ, ԵՊՀ ժուռ. ֆակ.-ի 3-րդ կուրս Երբ նայում եք խանութի ցուցափեղկերին եւ ձեզ աշխարհի ամենաերջանիկն եք համարում, պարզ էՙ դուք շոպոհոլիկ եք կամ առեւտրամոլ: «Շոպոհոլիզմը զարգանում է հիմնականում կանանց մոտՙ ուշադրության պակասից, դատարկության զգացումից, սիրված լինելու ցանկությունից»,- մեկնաբանում է հոգեբան Նառա Հովսեփյանը: Առեւտրամոլությունը Հայաստանում նոր ձեւավորվող հիվանդություն է, որը տարածվել է սուպերմարկետների եւ զեղչերի առաջացման հետեւանքով: «Անտարբեր չեմ կարողանում անցնել ոչ մի խանութի կողքով: Պետք է մտնեմ, շրջեմ, հիանամ եւ ինչ որ կարող եմՙ գնեմ»,- անկեղծանում է 30-ամյա տնային տնտեսուհի Հերմինեն: Առեւտրամոլությունը նման է ալկոհոլիզմին, ինչը նշանակում է «քամուն տալ» ընտանեկան բյուջեն: Երեւանի խանութներից մեկի վաճառողուհի Նարինեն ընկերներին պատմում է 40-ամյա մի կնոջ մասին, որ «ամեն շաբաթ գալիս է մեր խանութ եւ գնում նույնանման վերնաշապիկ: Այդպեսՙ մոտ 2-3 ամիս: Մի անգամ դստեր հետ էր եկել, ով մեզ ասաց, թե իր մայրը ընդամենը հաճույք է ստանում այդ վերնաշապիկները գնելուց, որոնք, ի դեպ, բավական թանկարժեք են»: «Ապացուցված է, որ առեւտրամոլ դառնում են այն մարդիկ, ովքեր տառապում են ադրենալինի, սերոնոինի (օրգանիզմում լավ տրամադրության «պատասխանատու» հորմոն) պակասից: Գնումները հանգստացնում են նյարդերը, բարձրացնում են ինքնագնահատականը, եւ մարդն իրեն լիակատար ազատ է զգում»,- ասում է ապագա հոգեբան Արփինե Գալստյանը: «Երբ մտնում եմ խանութ, հատկապես մթերային, աշխարհը կարծես սկսում է պտտվել շուրջս: Նայում եմ տեսակ-տեսակ հրապուրիչ տուփերին եւ լիքը զամբյուղով դուրս եմ գալիս այդտեղից»,- պատմում է 27-ամյա լեզվաբան Լիլիթը: Հոգեբանները առանձնացնում են շոպոհոլիկների տեսակներՙ գիտակից, իրական, կոլեկցիոներներ: Առեւտրամոլուհիների մեծաքանակ լինելը բացատրվում է նրանով, որ կանացի օրգանիզմը ավելի զգայուն է սերոնոինի նկատմամբ: Բայց դա չի նշանակում, որ տղամարդը չի դառնում շոպոհոլիկ: Կինը ձգվում է դեպի հագուստը, կոշիկը, սնունդը, զարդարանքները, իսկ տղամարդիկ «հիվանդանում են» ավտոմեքենաների, համակարգչային, բջջային սարքերի եւ աքսեսուարների գնումներով: «Առեւտրամոլության դեմ պայքարելու համար առաջին հերթին հիվանդը պետք է ընդունի, որ ինքը շոպոհոլիկ է: Փորձեք 2-3 շաբաթ խանութ դուրս չգալ, ձեզ դուր եկած ապրանքը միանգամից մի գնեք, այլ մի փոքր մտածեք, գուցե այն ձեզ պետք չէ: Կազմեք անհրաժեշտ գնումների ցուցակներ: Ու մի շատ կարեւոր հանգամանք. առեւտրի դուրս եկեք կուշտ, քանի որ քաղցած մարդը կարող է ավելի շատ անպետք իրեր գնել: Հիշեք, շոպոհոլիզմը բուժվում է, իսկ շոպոհոլիկը կարող է օգնել ինքն իրենՙ սովորելով տարբերել ցանկալին օգտակարից»,- խորհուրդ է տալիս հոգեբանը: |
