Ի՞ՆՉ ՍՈՎՈՐԵՑ ԿՈԼՅԱ ԼՈՒԿԱՇԵՆԿՈՆ ՄԱԿ-Ի 70-ՐԴ ԳԱԳԱԹԱԺՈՂՈՎԻՑ ՀՈՎԻԿ ԱՖՅԱՆ Եթե ՄԱԿ-ը մարդկության գոյության եւ հետագա զարգացման կարեւորագույն քաղաքական միավորումն է, ապա պետք է ընդունենք, որ դատելով նրանից, թե ինչպես է անցել ՄԱԿ-ի հոբելյանական 70-րդ գագաթաժողովը, մարդկության գոյությունն ամուր է, իսկ նրա հետագա զարգացումը` հուսալի: Ընդ որում այս եզրակացությունն ամենեւին էլ ռոմանտիզմի դրսեւորում չէ: Դատեք ինքներդ. գագաթաժողովից ազատ ժամանակ, երբ ՄԱԿ-ի գլխավոր գրասենյակի միջանցքներով քայլելիս են եղել աշխարհի երկրների նախագահները, Ուկրաինայի նախագահին է մոտեցել ԱՄՆ նախագահը, սեղմել է ձեռքը, ապա քանի որ շտապելիս է եղել, բացականչել է. «Ես անհամբեր սպասում եմ, թե ե՞րբ պետք է դուք ինձ հրավիրեք հանգստանալու Ղրիմում»: Ականատեսները, այդ թվում` Օբաման եւ Պորոշենկոն լիաթոք ծիծաղել են, ինչը նշանակում է, որ Օբաման կատակ է արել: Բայց հումորը ՄԱԿ-ի գագաթաժողովում այսքանով չի սպառվել. բանն այն է, որ Բելառուսի պատվիրակությունը, որը գլխավորել է այդ երկրի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն, համալրված է եղել մի ներկայացուցչով, ով, ասում են,լուրջ ազդեցություն ունի առնվազն Բելառուսում քաղաքական-հասարական-տնտեսական, անգամ ռազմական գործընթացների վրա: Խոսքը գնում է Կոլյա Ալեքսանդրովիչ Լուկաշենկոյի մասին, ով ասում են, հաջորդ շաբաթ դպրոց գնալիս տնօրինությանը ներկայացնելու է իր մեկ շաբաթյա բացակայությունները հարգելի համարելու թուղթ. մարդը մասնակցել է ՄԱԿ-ի 70-րդ գագաթաժողովին, կատակ բան չէ: Եւ, վերջապես, Ադրբեջանը ՄԱԿ-ի հիշյալ գագաթաժողովում ներկայացրել է ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը: Ինքը Իլհամ Ալիեւը, ասում են, նեղացել է Ալեքսանդր Լուկաշենկոյից, քանի որ վերջինս չի ասել, որ երեխաներին եւս թողնում են, հակառակ պարագայում Ալիեւն իր փոխարեն կուղարկեր որդուն` կրտսեր Հեյդար Ալիեւին, ով, չնայած արդեն երեխա չէ եւ լավ-լավ ոտանավորներ է գրում` խաղաղության, սիրո, գարնան եւ այն աղջկա մասին: Մյուս կողմից, չնայած բացակայությանը, ՄԱԿ-ը «Հազարամյակների մարտահրավեր» իր ծրագրում, կոնկրետ գյուղատնտեսական ոլորտում ցուցաբերած աշխատանքների համար հատուկ պարգեւատրել է Իլհամ Ալիեւին: Սա եւս համարենք 70-րդ գագաթաժողովի կատակ եւ ավելի լուրջ խոսենք: Օբամա եւ ամաբՕ Բայց դա այնքան էլ հեշտ չէ, նկատի ունենք` լուրջ խոսելը ՄԱԿ-ի 70-րդ գագաթաժողովի մասին: Օրինակՙ ԱՄՆ նախագահի ելույթը ՄԱԿ-ի բարձր ամբիոնից: Կարդում ենք. «ԱՄՆ-ն աշխարհի ամենահզոր երկիրն է, շնորհիվ իր ժողովրդավարության»: Ճիշտ է, ԱՄՆ նախագահը նաեւ նշել է, որ իր երկրում ժողովրդավարությունը թերի է, ինչը նշանակում է, որ կարելի է ամենահզոր երկիրը լինել շնորհիվ թերի ժողովրդավարության, բայց սա կատակային մասը չէ: Նույն ելույթում Օբաման ասել է. «Երկրների հզորությունը որոշվում է բնակչության բարեկեցությամբ»: Այլ հարց է, որ փաստորեն ԱՄՆ նախագահի կարծիքով ենթադրենք Նորվեգիան ավելի հզոր երկիր է, քան նույն ԱՄՆ-ը, որից, ի դեպ, ըստ այս տրամաբանության, ավելի հզոր երկիր էր նաեւ գնդապետ Քադաֆիի Լիբիան: Կարեւորն այն է, որ մենք այդպես էլ չհասկացանք, հիմա ժողովրդավարությանը հուպ տանք, թե բնակչության բարեկեցությունը բարձրացնենք: Մյուս կողմից, ԱՄՆ նախագահը հայտարարել է, որ Վաշինգտոնը երբեք չի հաշտվի «Ղրիմի անեքսիայի» եւ Ուկրաինայի արեւելքում ՌԴ-ի ագրեսիայի հետ: Նույն ելույթում Օբաման հայտարարել է. «Մեզ պետք է ուժեղ Ռուսաստան»: Շատ լավ, պարզապես Ղրիմը հետ տալով եւ Ուկրաինայի արեւելքում ամենաթողություն թույլ տալով, Ռուսաստանը չի ուժեղանա, համենայն դեպս ոչ ժողովրդավարությունը կավելանա, ոչ էլ բնակչության բարեկեցությունը: Եւ վերջապես, ԱՄՆ նախագահը հայտարարել է.«ԱՄՆ-ի համար հավանական մարտահրավերներ են Ռուսաստանը եւ Չինաստանը»: Ավելի ուշ, Օբաման ասել է. «Մենք կարեւորում ենք Ռուսաստանի եւ Չինաստանի դերը` Իրանի միջուկային հարցի եւ սիրիական ճգնաժամի հաղթահարման գործում»: Չմոռանանք նաեւ ասել, որ ԱՄՆ նախագահը Սիրիայի նախագահ Ասադին անվանել է «բռնակալ» եւ «մարդասպան», ապա կոչ է արել միջազգային հանրությանը` «համատեղ պայքարել Իսլամական պետության դեմ, վերացնելով այդ պետության ապոկալիպտիկ պաշտամունքը»: Կարճ ասած, նախագահ Օբամա,կամ հակառակը` ամաբՕ, տարբերություն չկա: Սթափ Պուտինը Ռուսաստանցիների որոշ հայտնի առանձնահատկությունները ուսումնասիրողների համար թերեւս անակնկալ կլինի այն, որ եթե կար մեկը, ով սթափ էր ՄԱԿ-ի 70-րդ գագաթաժողովում, ապա նա ՌԴ նախագահ Պուտինն էր: Ավելին, Պուտինի` թեւավոր դարձող խոսքերը` «Դուք գոնե հասկացա՞ք, թե ի՞նչ եք արել»` ուղղված Մերձավոր Արեւելքում սրացումներ հրահրած արեւմտյան երկրներին, ավելի շատ նման էր լավ խնճույքից հետո, երբ բոլորը աստիճանաբար սթափվում են, միակ սթափ մնացածի խոսքերին: Դժվար է ասել, թե հասկացել են արդյոք Պուտինի խոսքի հասցեատերերը: Հազիվ թե, քանի որ ՌԴ նախագահի ելույթին շատ քչերն են կենդանի հետեւել, իսկ օրինակ ուկրաինական պատվիրակությունը` հրապարակավ լքել է դահլիճը, մինչ այդ պարզելով Ուկրաինայի պատառոտված դրոշը, կարծես ասելով Պուտինին` «Իսկ դու տեսնո՞ւմ ես, թե ինչ ես արել»: Իր ելույթում Պուտինը խոսել է այն մասին, թե այլեւս հնարավոր չէ համակերպվել միաբեւեռ աշխարհակարգին, թե անհրաժեշտ է մարդկության առջեւ ծառացած մարտահրավերներին համախմբված, միասնական դիմակայել, եւ որ Ռուսաստանը պատրաստ է այդ համախմբմանը: Ճիշտ է, ՌԴ նախագահը չի մանրամասնել, թե ինչպես է ինքը պատկերացնում այդ համախմբումը, կամ արդյոք պատկերացնում է համախմբում, որի կենտրոնը Ռուսաստանը չէ, հենց այդ պատճառով էլ Պուտինին ելույթի համար շատ չեն ծափահարել: Ասում են, որ Կուբայի պատվիրակությունը, ավանդույթի համաձայն ցանկացել է ծափահարել, սակայն կողքին նստած ամերիկացիները աչքով են տվել, ասելովՙ հո չեք մոռացել, որ մենք ձեր վրայից բոլոր պատժամիջոցները հանում ենք... Այդուհանդերձ, ՌԴ նախագահին ծափահարողներ եղել են, նրանցից մեկն էլ եղել է պատանի Կոլյա Լուկաշենկոն: «Համախմբվածները» Կոլյա Լուկաշենկոն, սինքրոն թարգմանության սարքը ականջին ուշադիր լսել է նաեւ Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինպինի ելույթը: ԱՄՆ «հավանական մարտահրավեր» երկրներից մեկի առաջնորդը եւս կոչ է արել մարդկության առջեւ ծառացած բոլոր տեսակի մարտահրավերներին` միջազգային ահաբեկչությանն, օրինակ, համախմբված դիմակայել: Ի դեպ, չի բացառվում, որ ՌԴ նախագահը խորապես ազդված է եղել նախագահ Ցզինպինի ելույթից, քանի որ Պուտինը ՄԱԿ-ի դահլիճում էր եղել ավելի վաղ, քան իր ելույթն էր, որպեսզի լսի Չինաստանի նախագահին: Սակայն, օրինակ Ֆրանսիայի նախագահ Օլանդին ոչ Պուտինը, ոչ Կոլյա Լուկաշենկոն, ոչ էլ վերջինիս հայրը չեն լսել, այնինչ մարդը եւս կոչ է արել համախմբման: Տրամաբանում ենք, որ համախմբան մեջ կարեւորը ոչ թե բուն համախմբումն է, այլ այն, թե ո՞ւմ շուրջ պետք է լինի այդ համախմբումը: Կրկին տրամաբանում ենք, որ համախմբում չի լինի: Չնայած, անգամ Իրանի նախագահ Ռոհանին է դրան կողմ: Վերջինս, սակայն, մեկ այլ, ոչ պակաս հետաքրքրական հայտարարություն է արել. Իրանի նախագահը նշել է, որ Արեւմուտքի ներխուժումը Իրաք, իրավասություն տվեց ահաբեկիչներին գործելու: Պուտինի ասած` «Հիմա դուք գոնե հասկանում եք, թե ինչ եք արել»: Դեմ առ դեմ ՄԱԿ-ի այս գագաթաժողովի հիմնական ինտրիգներից մեկը Օբամա-Պուտին հանդիպումն էր, կկայանա՞ր արդյոք այն: Կայացավ, ինչպես գիտենք, Օբամայի նախաձեռնությամբ եւ խնդրանքով: Սակայն հանդիպումից հետո լրագրողների հարցերին պատասխանեց միայն նախագահ Պուտինը: ՌԴ նախագահը հանդիպման մասին ասաց, որ իր համար զարմանալի կերպով իրենք ունեցան «անկեղծ զրույց » եւ նախատեսվածից կրկնակի երկար (ժամ ու կես): Հանդիպման առաջին մասում խոսել են Սիրիայից, երկրորդ մասում` Ուկրաինայից: Ամերիկյան կողմը Օբամա-Պուտին հանդիպումից հետո պետքարտուղար Քերրիի մակարդակով հայտարարեց, որ իրենք շարունակում են պահանջել Ասադի հրաժարականը, բայց «դրան պետք է հասնել ոչ թե կտրուկ, այլ աստիճանաբար»: Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ նույն Քերրին հայտարարել էր, թե Ասադը պետք է անհապաղ հրաժարակ տա եւ հեռացվի իշխանությունից: Երկուսից մեկը Հայտնի է, որ աշխարհում շուրջ 5000 ժողովուրդ է ապրում, որոնցից միայն 250-ը ունեն իրենց պետությունը: Վերջիններիս թվում մենք ենք, մենք անգամ երկու պետություն ունենք, որոնցից մեկի նախագահը եւս մասնակցում էր ՄԱԿ-ի 70-րդ գագաթաժողովին: Սերժ Սարգսյանը եւս համախմբման կոչ է արել եւ Հայաստանի Հանրապետության անունից վստահեցրել է, որ մենք պատրաստ ենք միջազգային ահաբեկչության եւ մարդկության այլ մարտահրավերների դեմ համընդհանուր պայքարի մի մասնիկը դառնալ: Բայց Սերժ Սարգսյանը նաեւ այլ համախմբան կոչ է արել. նա հորդորել է միջազգային հանրությանը` համատեղ զսպել ադրբեջանական ագրեսիան, մյուս կողմից շեշտելով, որ Ադրբեջանի նման պահվածքի շարունակման պարագայում Հայաստանը կձեռնարկի պատասխան իրավական եւ ռազմաքաղաքական քայլեր: Բայց Հայաստանի նախագահը ՄԱԿ-ում ունեցել է եւս մի ելույթ` ՄԱԿ-ի Խաղաղապահության գագաթաժողովում: Ու անկեղծ ասած, ՀՀ նախագահի երկու ելույթներից մեզ հատկապես հետաքրքրեց այս վերջինը: Բանն այն է, որ Խաղաղապահության գագաթաժողովում Սերժ Սարգսյանի հիմնական լսարանը ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների ներկայացուցիչներից էր բաղկացած, այսինքն Հայաստանի նախագահը կոնկրետ ադրբեջանական ագրեսիայի զսպման անհրաժեշտությունից խոսել է հենց ՆԱՏՕ-ականների ներկայությամբ, ինչը նշանակում է, որ նրա` այս հարցում համախմբան անհրաժեշտության հորդորը ուղղված է հենց ՆԱՏՕ-ին: Եթե հիշում եք, օրեր առաջ, ստանձնելով ՀԱՊԿ-ում նախագահությունը, Սերժ Սարգսյանը ՀԱՊԿ-ի Դուշանբեում կայացած գագաթաժողովում նման հորդոր հնչեցրեց ՀԱՊԿ գործընկերների առջեւ, եւ այն փաստը, որ հիմա նույն հորդորը հնչեցնելու կարիք կա նաեւ ՆԱՏՕ-ի առջեւ, նշանակում է, որ կա՛մ ՀԱՊԿ-ի արձագանքը չի գոհացրել Հայաստանին, կա՛մ միայն ՀԱՊԿ-ի արձագանքով բավարարվել չի կարելի: Ի դեպ, Նյու Յորքում նախագահներ Սարգսյանն եւ Պուտինը չեն հանդիպել, անգամ կարճատեւ բարեկամական զրույց չեն ունեցել, սա այն պարագայում, երբ Սերժ Սարգսյանը կարճատեւ զրույց է ունեցել Բարաք Օբամայի հետ, անգամ լուսանկարվել է վերջինիս եւ տիկին Օբամայի հետ: Իսկ նախագահներ Օբաման եւ Սարգսյանը, որքան էլ տարօրինակ հնչի, ըստ պաշտոնական հաղորդագրության, զրուցել են` «համահայկական հարցերի շուրջ»: Սերժ Սարգսյանը Նյու Յորքում հանդիպել է նաեւ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Պան Գի Մունին, Իտալիայի եւ Շվեդիայի վարչապետներին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին: Նա անգամ չի մոտեցել եւ չի սեղմել Կոլյա Լուկաշենկոյի ձեռքը: Վերջինս, ի դեպ, ըստ որոշ տվյալների, գալիք երկուշաբթի օրվանից իրենց դպրոցում պատրաստվում է համախմբված աշխատանք սկսել` դպրոցի շրջակա միջավայրը բարելավելու ուղղությամբ: |
