ՏՈՒՆ ՎԵՐԱԴԱՐՁԻ ՃԱՄՓԱՆ ԱՆՈՐՈՇ Է ՀԱՍՄԻԿ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ, ՀՊՄՀ լրագրության բաժին, 3-րդ կուրս - Արխային կաց, լավ ա լինելու: 85-ամյա Լուսիկ տատին հուսադրում էր Ռուբեն պապը իր այս խոսքերով,ու ջերմ գրկելով: Լուսիկ տատն ամուսնու հետ կնստի Ստեփանակերտ տանող ավտոբուսն ու կգնա տուն: Եվ գուցե ճանապարհին պատուհանից նայելովՙ վերհիշի քաղաքը, որ թողեց կիսաքանդ եւ գուցե իրենց ձեռքերով կառուցած տունն էլ այլեւս առաջվանը չլինի: Առավոտյան, երբ դեռ լույսը չի էլ բացվել, Երեւանի կենտրոնական ավտոկայանն արցախյան բարբառով է լցվում: Արդեն մոտ մեկ շաբաթ էՙ Հայաստանում ժամանակավորապես ապաստանած արցախցիներն ամեն առավոտ այստեղից Ստեփանակերտ են մեկնում: Բոլորի աչքերում անհանգստություն ու անհամբերություն է: Արցախցիները տուն են վերադառնում, իսկ այլեւս տուն չունեցողներըՙ բարի ճանապարհ մաղթում նրանց: «Վեշը տուր, մաշինը դնեմ»,-ասում է տիկին Էլիզան,ու պատմում. «Շուշիի մեր տան համար փայտ էինք գնել, որ վառարան վառենք, բայց հիմա թուրքերը մտել են մեր տուն ու վայելում են, նկարներն էլ գցել են ինտերնետ: Թեպետ Շուշի չեմ կարող այլեւս վերադառնալ եւ մեր տան իրերն էլ այլեւս հետ ստանալ չեմ կարող, բայց գնում եմ Արցախ: Ստեփանակերտում վարձով տուն են տալու, իսկ 1-2 տարուց էլՙ բնակարան»: Այն, որ թշնամին մոտ է, վախեցնում է, բայց չգնալու տարբերակը չեն քննարկում: Լավատեսությունն աչքերում ասում ենՙ դե նորից տուն ենք դնելու, շատ բան է քանդվել, բայց կարեւորն այն է, որ էլ կռիվ չլինի: «Անպայման գնալու ենք Ստեփանակերտ, մտածում ենք, որ կարող ա կռիվը նորից սկսվի, բայց ինչ անենք, պետք ա գնանք, մեր տունը պահպանենք: Գնում ենք էնտեղ ապրենք, այդքան տղաներ զոհվեցին, բա ինչի՞ համար են զոհվել, որպեսզի շարունակենք ապրել, որպեսզի բարգավաճի մեր քաղաքը»,-մեզ հետ զրույցում ասաց Իրինան: «Ցավ ենք զգում: Մտածում ենք, որ տուն-տեղ ենք թողել, բայց մարդիկ էլ մինուճար են թողել, ընտանիքից երկու մարդ են դրել հողի մեջ ու եկել, իրենք ի՞նչ անեն: Ո՞նց մտածեն, որ ճիշտ լինի,- ասում է զրուցակիցս, ապա ավելացնում,- լաց ենք լինում, հանգստանում ենք, բայց լացով բան չի փոխվի, պիտի շարունակենք ապրել, թե ո՞նց կլինի ապագան, էդ հետո կիմանանք»: 76-ամյա Ամալյա տատն Ասկերանի շրջանի Այգեստան գյուղից է: Ասում էՙ պիտի գնան Արցախ, իսկ ապագայում գուցե Ռուսաստան տեղափոխվեն,նրա համար ապագան անորոշ է: «Մի լույս կբացվի»,- ոչ մի րոպե ժպիտը դեմքից չկորցնելովՙ ասում է նա:Հիշում է խորհրդային տարիները. ասում էՙ ադրբեջանցիների հետ հարեւանություն անում էին, առաջին հայացքից ամեն ինչ շատ լավ էր,բայց նրանցից շատերը հայերին վատություն անելու առիթը ձեռքից բաց չէին թողնում: Մեզ հետ զրուցելու ընթացքում Ամալյա տատն աչքը ավտոբուսից չէր կտրում. «Մատաղ էլիմ քեզ, քինամ չուշանամ»,- ասաց նա, դե իսկ հրաժեշտից առաջ փոխադարձ մաղթանքն էլ մեկն էՙ խաղաղություն: Կարոտի ու հայրենիքի արանքում եղած դատարկությունը շուտով լցվելու է արցախցիներով, չէ՞ որ Արցախը այնտեղ ապրող մարդկանցով է Արցախ: |
