ԻՍԿ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԸ ԿՆԵՐԵ՞Ր Ա. ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Կարո՞ղ էր Հայաստանի նախագահն այլ որոշում կայացներ անցած տարվա սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում: Այս հարցն առաջին հայացքից ժամանակավրեպ է թվում, քանի որ որոշումն արդեն կայացված է, բուռն քննարկումների փուլը` անցած: Մեր պատմության ընթացքում, դարեր շարունակ, Հայաստանը կանգնած է եղել ընտրության առջեւ` լինել ա՞յս հզորագույն հարեւանի կամ գերտերության հետ, թե՞ մյուսի: Հիմա, երբ նորից ունենք հայկական անկախ պետություն եւ նորից պարտադրված ենք «ում հետ» լինելու հարցին պատասխանել, հարկ է առավելագույնս սթափ մոտեցում ցուցաբերել` չվտանգելու համար մեր երկրի անվտանգությունն ու գոյությունն ընդհանրապես: Այս առումով, անկախ Հայաստանը 23 տարի առաջ կատարեց իր ընտրությունը` ռազմավարական գործընկեր ընտրելով Ռուսաստանին եւ ընդունելով վերջինիս առաջարկած անվտանգության համակարգը: Այլ ընտրություն, անկախ նրանից, թե ո՞վ է իշխանության գլուխ, մեր երկիրն ունենալ չի կարող, քանի որ փոքր պետությունները գտնվում են մեծ պետությունների ստեղծած անվտանգության համակարգերում: Հիմա, ի՞նչ կլիներ, եթե սեպտեմբերի 3-ին Սերժ Սարգսյանը մերժեր Վլադիմիր Պուտինի առաջարկը, որն ավելի շուտ պահանջ էր` Հայաստանի Մաքսային միության միանալու մասին: Մի կողմ թողնելով այն հանգամանքը, որ դա կլիներ կատարյալ արկածախնդրություն եւ անպատասխանատվություն սեփական երկրի եւ ժողովրդի նկատմամբ, ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը դա չէր ների: Ինչպե՞ս դա կարտահայտվեր, այլ հարց է: Օրինակ` ի՞նչ եղավ Վրաստանի դեպքում, երբ վերջինիս նախագահ Միխայիլ Սաակաշվիլին բացահայտ մարտահրավեր նետեց Ռուսաստանին, հարձակվելով Հարավային Օսեթիայի վրա: Ռուսական զորքերը նախ մարտի մեջ մտան պաշտպանելով Հարավային Օսեթիայի բնակիչներին, ապա հասան մինչեւ մայրաքաղաք Թբիլիսի: Արդյունքում Վրաստանը կորցրեց Հարավային Օսեթիան եւ Աբխազիան: Թե Վրաստանի, թե Ղրիմի հետ կապված Ուկրաինայի դեպքերում Ռուսաստանը չհանդուրժեց իր շահերին հակասող գործողություններ: Ճիշտ այնպես, ինչպես անհրաժեշտության դեպքում դա չեն հանդուրժում ԱՄՆ-ն եւ Եվրոմիությունը: Ավելին, վերջին տարիներին Արեւմուտքն ավելի հաճախ եւ բացահայտ է դիմում նման քայլերի, քան Ռուսաստանը: Բավական է թվարկել ԱՄՆ-ի ու Եվրոմիության «համատեղ նախագծերը»` գունավոր հեղափոխություններ Վրաստանում, Ուկրաինայում, Ղրղզստանում, արաբական երկրներում, ռմբահարումներ եւ ներխուժում Իրաք, Աֆղանստան, Սերբիա, Լիբիա: Վերադառնալով Մաքսային միության մեջ մտնելուց հրաժարվելու հետեւանքներին, դժվար չէ ենթադրել դրանք: Սկսած տնտեսական գործողություններից` Ռուսաստան արտահանվող հայկական ապրանքների մեջ ստանդարտների անհամապատասխանություն գտնելուց եւ երկիր մուտք թույլ չտալուց, գազի արտոնյալ գնի վերանայումից, Ռուսատանում աշխատող հազարավոր հայաստանցիների «անօրինական» գտնվելու պատճառով արտաքսումից: Հայաստանին մատակարավող զինտեխնիկայի ցածր գնի վերանայման եւ դրանով Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ ռազմական հավասարակշռության խախտման տարբերակն էլ չի կարելի բացառել: Իսկ ի՞նչ կհաջորդեր այս ամենին: Այն, որ մեր հայկական «քիթը գետնին քսվելուց» հետո, դարձյալ ստիպված կլինեինք համաձայնվել Մաքսային միություն մտնելուն: Անվտանգության համակարգ, զինտեխնիկայի, էներգակիրների նվազագույն գներ, արդեն կատարված եւ կատարվելիք ներդրումներին համարժեք ներդրումներ մեզ ՈՉ ՈՔ չի առաջարկում` ոչ ԱՄՆ-ն, ոչ ԵՄ-ն: Ի վերջո, եթե ուրիշ ոչ ոք չի առաջարկում, ապա ինչո՞ւ վանել կամ թշնամանալ այդ ամենն առաջարկող ռազմավարական դաշնակցի հետ: |
