ՓՈԹՈՐԻԿԸ ԲԱԺԱԿՈՒՄ ՎԱԼԵՐԻ ՄԱՐԿԱՐՅԱՆ 2017 թվականի նոյեմբերի 17-ին «ԱԶԳ»ը հրապարակել էր («ԿԱՍԵՑՆԵԼ ԿԵՂԾ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆԸ» - http://www.archive.azg.am/AM/2017111708) մի խումբ գիտնականների բաց նամակը: Այդ նամակում գիտնականները չեն թաքցնում իրենց վրդովմունքը եւ գրում են` «Հորդորում ենք Կրթության եւ գիտության, Մշակույթի նախարարություններին կիրառել ամենախիստ միջոցները կեղծ-գիտական «հայրենասիրությունից» զերծ պահել դպրոցը, մշակույթը:»: Իսկ ի՞նչ է պատահել: Պատահել է հետեւյալը. 4-րդ դասարանի «Ես եւ շրջակա աշխարհը» դասագրքի հեղինակները միանշանակ պնդել են, որ Քարահունջում գոյություն ունի հնադարյան աստղադիտարան եւ նշել են, որ հայ գիտնական Պարիս Հերունին ստեղծել էր ռադիոաստղադիտակ: Այսքանը միայն: Իսկապես` հայկական գիտությունը առ այսօր չունի միանշանակ կարծիք Քարահունջի «աստղադիտարանի» մասին: Գիտնականների մի մասը պնդում է, որ նման բան չկա, իսկ մյուսը հակառակն է ասում: Նման պարագայում, անշուշտ, դասագրքի հեղինակներին անհրաժեշտ էր ավելի նրբանկատ լինել: Դա շատ ճիշտ կլիներ եւ չէր հավակնի «կեղծ-գիտական» գնահատականին: Կարծում եմ, որ հեղինակները պարտավոր են դա ընդունել եւ դասագրքի նոր հրատարակության ժամանակ կատարել անհրաժեշտ ուղղումը: Սակայն գիտնականների վերոհիշյալ նամակում շոշափվում է նաեւ Պարիս Հերունու կողմից դեռեւս 20-րդ դարի 60-ական թվականներին Արագածի լանջերին ստեղծված ռադիոաստղադիտակը: Այդ գիտնականները պնդում են, որ այսպես կոչված Հերունու «ռադիոաստղադիտակը» չունի որեւէ գիտական արժեք եւ դրա մասին գրելը համարում են եւս կեղծ-գիտություն: Եվ բերում են միայն մեկ փաստարկ` իբր գոյություն չունի ոչ մի գիտական հրապարակում այդ «ռադիոաստղադիտակ»-ի հետ կապված: Ցավալի է, որ նամակը ստորագրողներից առնվազն երեքը այդքան հեշտ հավատացել են այդ փաստարկին: Իհարկե, կան նման աշխատանքներ, բազմաթիվ աշխատանքներ: Բազմաթիվ երիտասարդ գիտնականներ են պաշտպանել իրենց գիտական թեզերը այդ թեմայով: Իհարկե՛, երեւի թե իսկապես չկան հրապարակումներ Արեւմուտքի գիտական մամուլում, քանի որ հայտնի է, որ Սովետական Միության գիտությունը զարգանում էր համաշխարհային գիտությունից կտրված, եւ ամեն ինչ գաղտնի էր: Առնվազն այն ոլորտում, որում աշխատում էր Պարիս Հերունին: Սակայն, անհրաժեշտ է հասկանալ, որ Պարիս Հերունու աստղադիտակի մասին անտեղի խոսքը չէր կարող լինել առանց դրդապատճառի: Եվ այդ պատճառը ուշադիր եւ այդ հարցից տեղյակ ընթերցողը իհարկե կտեսնի` եթե ցանկանա: Այդ դասագրքի հեղինակները, երեխաներին ներկայացնելով տեղեկություններ աստղադիտակների մասին եւ նշելով հայ արժանի գիտնական Պարիս Հերունուն, ուղղակի պարտավոր էին հատուկ նշել եւս մի այլ մեծ գիտնականի` Գրիգոր Գուրզադյանի անունը: Գրիգոր Գուրզադյանը անվանի, տաղանդավոր, վաստակաշատ, զարմանալի գիտնական էր: Եվ հեղինակները անպայման պիտի նշեին իրեն եւս, քանի որ Գրիգոր Գուրզադյանը առաջինն է ստեղծել աստղադիտարաններ տիեզերքում: Օրինակ` «Օրիոն-1» եւ «Օրիոն-2» աստղադիտարանները: Մեր երեխաներին, իհարկե, անհրաժեշտ է դաստիարակել Գրիգոր Գուրզադյանի, Պարիս Հերունու եւ այլ մեծ գիտնականների օրինակով: Եվ պետք չէ փնովել գիտնական Պարիս Հերունուն միայն նրա համար, որ դասագրքի հեղինակները արել են` ըստ էության, ցավալի եւ անթույլատրելի սխալ: | 
