ԹՐԱՄՓ-ԿԻՄ ՉԵՆ ԸՆ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄՆ ԱՎԱՐՏՎԵՑ ԲԵԿՈՒՄՆԱՅԻՆ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅԱՄԲ Պ.Ք. Պատժամիջոցների մեղմացում միջուկազերծման դիմաց Հունիսի 12-ին, պատմության մեջ առաջին անգամ, տեղի ունեցավ ԱՄՆ-ի եւ ԿԺԴՀ-ի նախագահների հանդիպում, որն անցկացվեց Սենտոս կղզում գտնվող «Կապելլա» հյուրանոցում: 1980-ականների կեսերին Թրամփը նախագահ Ռեյգանի վարչակազմին խորհուրդ էր տալիս կոշտ դիրք բռնել միջուկային զինաթափման շուրջ ԽՍՀՄ-ի հետ բանակցություններ վարելիս: Այժմ նա ստիպված է նույն թեմայով ինքը բանակցել հյուսիսկորեացի անկանխատեսելի ինքնակալի հետ, գրում է The New York Times-ը: Ինչպես տեղեկացնում է գերմանական Sueddeutsche Zeitung թերթը, նախագահ Դոնալդ Թրամփի եւ ԿԺԴՀ բռնապետ Կիմ Չեն Ընի պատմական ձեռքսեղմումը տեւել է տասներեք վայրկյան, եւ «այդ պահը կմտնի պատմության մեջ»: «Մարդիկ կմտածեն, թե տեսնում են ֆանտաստիկ ֆիլմի դրվագներ», մեջբերում են հոդվածագիրները Կիմ Չեն Ընի խոսքերըՙ ասված սինգապուրյան գագաթաժողովի նախօրեին: Դեռ վերջերս երկու ղեկավարները փոխանակում էին սպառնալիքներ եւ վիրավորանքներ: Դոնալդ Թրամփը Կիմ Չեն Ընին անվանել էր «մարդ-հրթիռ, որի առաքելությունը ինքնաոչնչացումն է»: Հյուսիսկորեացի ղեկավարն իր հերթին ԱՄՆ նախագահին անվանել էր «զառամյալ ծերուկ»: ԱՄՆ-ը եւ Հյուսիսային Կորեան պաշտոնապես պատերազմական վիճակում են, նշվում է հոդվածում: Սակայն Սինգապուրում Թրամփն ասաց, որ իր երկիրը ԿԺԴՀ-ի հետ կստեղծի հիանալի հարաբերություններ, իսկ Կիմ Չեն Ընը խոսեց հանդիպման նախօրեին հաղթահարված մի շարք խոչընդոտների մասին: Նախապես երկու ղեկավարները անցկացրին 45 րոպեանոց դռնփակ հանդիպում, իսկ հետո կայացավ մի նոր հանդիպումՙ արդեն խորհրդականների մասնակցությամբ: Հյուսիսկորեացի ղեկավարի կողքին էին նրա արտգործնախարարը եւ հատուկ ծառայությունների նախկին ղեկավարը: Վերջինս ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի հետ բառացիորեն փրկել էր հանդիպումը, երբ դրա անցկացումը հայտնվել էր վտանգի տակ: Թրամփի կողքին նստած էր Մայք Պոմպեոն: Քիչ հեռվում ազգային անվտանգության գծով խորհրդական Ջոն Բոլտոնն էր, որը սաստիկ զայրացրել էր Փենյանինՙ պահանջելով միջուկային զինաթափում Լիբիայի օրինակով: Լիբիայի ղեկավար Մուամմար Քադդաֆիի դաժան սպանության մանրամասնությունները լավ հայտնի են Կիմ Չեն Ընին: Թրամփը եւ Կիմ Չեն Ընը արդեն Սինգապուրի դպրոցների պատմության դասագրքերի մեջ են մտել որպես առաջինը դեմ առ դեմ հանդիպած երկու ղեկավարներ: Երկու ղեկավարների հանդիպումը շատ փորձագետներ համեմատում են 1972 թ. Պեկինում կայացած Ռիչարդ Նիքսոն-Մաո Ցզեդուն հանդիպման հետ, ինչը տասնամյակների թշնամանքից հետո հանգեցրեց չին-ամերիկյան հարաբերությունների ջերմացմանը: Սակայն պատմաբան Մարգարեթ Մաքմիլլանը նշում է, որ Նիքսոնի այցելությանը նախորդել էր երկարատեւ նախապատրաստություն, իսկ այցի նպատակներն անհամեմատ համեստ էին, մինչդեռ Թրամփի դեպքում գործ ունենք միջուկային զինաթափման հետ: ՄԱԿ-ում ԱՄՆ-ի նախկին մշտական ներկայացուցիչ Բիլ Ռիչարդսոնը կարծում է, որ սինգապուրյան հանդպումը հաղթանակ է Կիմ Չեն Ընի համար, որը համաշխարհային կարեւորություն ունեցող դեմք դարձավ: The Washington Post թերթի բնորոշմամբ, Թրամփը իր հերթին փորձեց ապացուցել, որ ինքը ի զորու է անել այն, ինչը չհաջողվեց իր նախորդ Բարաք Օբամային: Պետդեպարտամենտի նախկին աշխատակից Վենդի Շերմանը կարծում է, որ Կիմ Չեն Ընը հանդիպման արդյունքը կօգտագործի պաշտոնում ավելի երկար մնալու համար, իսկ Թրամփն ուզում է հասնել արտաքին քաղաքական խոշոր հաջողության, որը պետք կգա 2020 թ. նախագահական ընտրություններում: 34-ամյա Կիմը ավելի քան կրկնակի երիտասարդ է 72-ամյա Թրամփից եւ Ժնեւում ուսանած լինելու շնորհիվ ավելի կոսմոպոլիտ տեսք ունի, քան բացառապես նյույորքյան կերպար Թրամփը: Եթե ԱՄՆ նախագահը չկարողացավ ընկերական հարաբերությունների երեւութականությունն ապահովել Մեծ յոթնյակի գագաթաժողովում Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոյի հետ հանդիպման ժամանակ, ապա դժվար է պատկերացնել, թե նա ինչպես է կարողացել պատշաճ վարվելաձեւ դրսեւորել հյուսիսկորեացի ղեկավարի հետ Սինգապուրում բանակցելիս, գրում է The Times թերթը: ԱՄՆ-ի եւ ԿԺԴՀ-ի ղեկավարների երկար սպասված սինգապուրյան հանդիպման անցկացումը, որը ինչ-որ պահի հայտնվել էր ձախողման վտանգի տակ, ավարտվեց հայտարարության ստորագրմամբ: ԿԺԴՀ-ն խոստանում է ջանքեր գործադրել Կորեական թերակղզու միջուկազերծման ուղղությամբ, իսկ ԱՄՆ-ը դրա դիմաց հյուսիսկորեացիներն կտա անվտանգության երաշխիքներ: Բայց թե դա ինչպես կդրսեւորվի իրականում, մնում է անորոշ, արձանագրում են փորձագետները: ԱՄՆ-ի եւ ԿԺԴՀ-ի նախագահներ Դոնալդ Թրամփի եւ Կիմ Չեն Ընի ամփոփիչ հայտարարությունը հակիրճ բնույթ է կրում. այն ունի ընդամենը չորս կետ: Մասնավորապես, հաստատելով Փանմունջոնի ապրիլի 27-ի հայտարարությունը, ԿԺԴՀ-ն պարտավորություն է ստանձնում լիովին միջուկազերծելու Կորեական թերակղզին: Ապրիլին ԿԺԴՀ-ի եւ Հարավային Կորեայի նախագահներ Կիմ Չեն Ընը եւ Մուն Չժե Ընը Փանմունջոնում ստորագրել էին համատեղ հայտարարություն, որտեղ ԿԺԴՀ-ն խոստանում էր միջազգային ընկերակցության հետ համագործակցել Կորեական թերակղզու միջուկազերծման նպատակով: Ըստ որում, նոր փաստաթղթում ոչինչ չի ասվում միջուկային զենքից ԿԺԴՀ-ի լիակատար, անշրջելի եւ ստուգելի հրաժարման եւ միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռների ոչնչացման մասին: Իր հերթին նախագահ Դոնալդ Թրամփը պարտավորվում է անվտանգության երաշխիքներ տալ հյուսիսկորեացիներին: Նախագահ Դոնալդ Թրամփը եւ Կիմ Չեն Ընը կարծիքների խոր, հանգամանալի փոխանակություն կատարեցին ԱՄՆ-ի եւ ԿԺԴՀ-ի միջեւ նոր հարաբերությունների հաստատմանն առնչվող հարցերի եւ Կորեական թերակղզու տեւական խաղաղ ռեժիմի հաստատման շուրջ: Բացի դրանից, երկու երկրների նախագահները պայմանավորվեցին արտգործնախարարությունների ղեկավարների մակարդակով հանդիպումներ անցկացնելՙ գագաթաժողովում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կատարման ընթացքը քննարկելու համար: Հանդիպման արդյունքների հիման վրա նախագահ Թրամփը լրատվամիջոցներին հայտարարեց, որ Կորեական թերակղզու միջուկազերծումը սկսվելու է շատ շուտով: Իր հերթին, Կիմ Չեն Ընը կարեւոր փաստաթղթի ստորագրումն անվանեց երկու երկրների փոխհարաբերությունների նոր մեկնարկ եւ խոստացավ, որ ապագայում կլինեն մեծ փոփոխություններ: Իր մամլո ասուլիսում նախագահ Թրամփը որոշ պարզաբանումներ տվեց ստորագրված փաստաթղթի առնչությամբ: Նա հայտարարեց, որ Կորեական թերակղզում ամերիկացի զինծառայողների թիվը էապես չի կրճատվի որպես ԿԺԴՀ անվտանգության բաղկացուցիչ մաս: Բացի դրանից, նա խոստացավ, որ Հարավային Կորեայի հետ ԱՄՆ-ի զորավարժությունները կդադարեցվեն այնքան ժամանակ, քանի դեռ ԿԺԴՀ-ի հետ բանակցություններն ընթանում են ճիշտ ուղղությամբ: Միեւնույն ժամանակ, դա ԱՄՆ-ին հնարավորություն կտա տնտեսել զգալի գումարներ: Ամերիկացիների զիջումների թվում է նաեւ այն, որ ԱՄՆ-ը կասեցնում է ԿԺԴՀ-ի դեմ ուղղված պատժամիջոցների կիրառումը 300 կետերով: Նրա խոսքերով, ինքը որոշել է այդ նոր կետերը չգործադրել, քանի որ դա կլիներ անհարգալից վերաբերմունք, բայց պատժամիջոցների գործադրումը կշարունակվի: Սակայն խոսք չկա արդեն գործող պատժամիջոցների չեղարկման մասին: «Պատժամիջոցները կչեղարկվեն, երբ մենք համոզվենք, որ միջուկային զենքն այլեւս գործոն չէ», հայտարարեց Թրամփը իր մամլո ասուլիսի ժամանակ: «Դեռ չի եկել նաեւ դիվանագիտական հաաբերությունների հաստատման ժամանակը», նշեց ԱՄՆ նախագահը: Անցյալում ԿԺԴՀ-ն ԱՄՆ-ի հետ արդեն բանակցել էր հարաբերությունների հաստատման վերաբերյալ, եւ նույնիսկ տեղ էր նախատեսվել Փենյանում ԱՄՆ դեսպանատան համար: Սակայն ԱՄՆ-ում Ջորջ Բուշի նախագահ ընտրվելը ձախողել էր այդ բանակցությունները: ԿԺԴՀ-ի հարեւան երկրները ընդունված հայտարարության տեքստը ընկալեցին ավելի շուտ դրականորեն: Եթե տեղի ունենա Կորեական թերակղու միջուկազերծմանն ուղղված դրական նախադեպ, ապա մենք միայն կողջունենք դա, РИА Новости գործակալությանը հայտարարեց ՌԴ փոխարտգործնախարար Սերգեյ Րյաբկովը : Նա հույս հայտնեց, որ ԿԺԴՀ-ի դեմ ուղղված պատժամիջոցների մեղմացումը կնպաստի բնականոն տնտեսական համագործակցության հաստատմանը, այդ թվումՙ Ռուսաստանի Դաշնության հետ: Չինաստանը իր հերթին հույս ունի, որ ԱՄՆ-ը եւ ԿԺԴՀ-ն կկարողանան հասնել փոխադարձ վստահության մթնոլորտի հաստատմանը: ՉԺՀ-ն մտադիր է այսուհետեւ եւս կառուցողական դեր խաղալ Կորեական թերակղզում խաղաղության հաստատման գործում: ԱՄՆ-ի եւ ԿԺԴՀ-ի ղեկավարների ստորագրած ամփոփիչ փաստաթուղթը մեկնաբանելովՙ Ճապոնիայի կառավարության գլխավոր քարտուղարը ընդգծեց, որ Տոկիոն գնահատում է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի առաջնորդական ջանքերը, բայց ակնկալում է ամերիկյան կողմից ստանալ հավելյալ մանրամասնություններ: Ճապոնիայի արտգործնախարար Տարո Կոնոն կարծիք արտահայտեց, որ Կորեական թերակղզում միջուկային օբյեկտների իսպառ վերացումը կպահանջի տասնամյակներ, բայց միջուկային զենքի եւ համապատասխան օբյեկտների ոչնչացումը այնքան էլ շատ ժամանակ չի խլի: Ճապոնական «Նիկեյ» թերթին տված հարցազրույցում համանման կարծիք արտահայտեց Հարավային Կորեայի վերամիավորման հարցերի նախարար Մուն Չժոն Ընը : Միջուկային զենքի եւ օբյեկտների ոչնչացման ձգձգումների համատեքստում ԿԺԴՀ-ն պահանջում է երեք տեսակ երաշխիքներՙ տնտեսական, քաղաքական եւ ռազմական: Դոնալդ Թրամփի եւ Կիմ Չեն Ընի ստորագրած համատեղ հայտարարության տեքստը տարտամ է, բայց նկատի ունենալով, որ սա երկու ղեկավարների առաջին հանդիպումն էր, կարելի է ասել, որ դա հնարավոր առավելագույն արդյունքն է, կարծում է «Россия в глобальной политике» հանդեսի գլխավոր խմբագիր Ֆյոդր Լուկյանովը : Իրական արդյունքն առկա է. դեռ կես տարի առաջ Կորեական թերակղզին հայտնվել էր միջուկային պատերազմի շեմին: Այսօր ԿԺԴՀ-ի եւ ԱՄՆ-ի նախագահները հանդիպում են բարեկամական մթնոլորտում, իսկ պատերազմի մասին խոսք անգամ չկա: Դա ինքնըստինքյան վիթխարի հաջողություն է. հեռացել ենք անդունդի եզրից եւ սկսվել է երկխոսություն, գտնում է Վլադիվոստոկի Հեռավորարեւեյան դաշնային համալսարանի փոխտնօրեն Արտյոմ Լուկինը : Նրա խոսքերովՙ միամտություն է կարծելը, թե այդ փատաթղթում կլինին ինչ-որ կոնկրետ պարտավորություններ: Իրանի միջուկային ծրագրի հետ կապված 2015 թ. բազմակողմ համաձայնագիրը պահանջել էր մի քանի տարվա համառ ու հետեւողական աշխատանք, հիշեցնում է փորձագետը: Միեւնույն ժամանակ, երկու նախագահների ստորագրած փաստաթուղթը ենթադրում է, որ մոտ ժամանակներս սկսվելու են բարձր մակարդակի բանակցություններ: Հասկանալի է, որ բանակցությունները կլինեն դժվարին ու երկարատեւ, բայց հենց դրանց ընթացքում պետք է մշակվեն կոնկրետ պայմանավորվածություններ: | 
