ՉԵ՞Ս ԿԱՐՈՂ ԱՌԱՆՑ ԱՆԵԾՔԻ ՈՒ ՀԱՅՀՈՅԱՆՔԻ ԽՈՍԵԼ Հ. ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ Լիբանանահայ «լեզվաբան», հայոց լեզվին նվիրված մի քանի աշխատությունների հեղինակ, մասնագիտությամբ ատամնաբույժ Արմենակ Եղիայանը, որի գրքերց մեկը «Ազգ»ի էջերում ներկայացնելու պատեհություն ունեցել ենք ժամանակին, վերջին տարիներին սովորություն է դարձրել պարբերաբար էլեկտրոնային նամակներ հղել խմբագրությանըՙ բացառապես ուղղագրական ու քերականական դիտողություններով: Անշուշտ այդ նամակները պիտի ընդունեինք միայն շնորհակալական զգացումներով, ինչպես տարիներ առաջ ընդունում էինք հանգուցյալ գրականագետ ու թատերագետ, հայոց լեզվի մաքրության վավերական պաշտպան, մեր թերթի հեղինակներից Լեւոն Հախվերդյանի նկատողությունները, որոնք սովորաբար նշված էին լինում իր ծխած անհամար սիգարետների տուփերի վրա եւ խմբագրություն այցելելիս հնչում էին աշխատակիցներիՙ գլխավոր խմբագրից սկսած մինչեւ նորընծա լրագրողի ականջին, սակայն առանց վիրավորելու, բայց խիստ ու տեղին: Ոճական, ուղղագրական ու քերականական այդ դիտողությունները մեզ համար օգտակար էին, եւ մենք օգտվում էինք: Մինչդեռ պրն Եղիայանի նկատողությունները բացառապես հայհոյախառն եւ անեծքներով լի են: Հաճախ նաեւ սխալ: Ըստ երեւույթին այս ինքնուս լեզվաբանը իրեն դրել է հայր Արսեն Ղազիկյանի տեղը («Մի՛ գրէք... այլ գրեցէք»), եւ յաթաղանն ի ձեռին ճոճում է աջուահյակ: (Յաթաղան ասացի ու հիշեցիՙ պրն Եղիայանն իր նամակներից մեկում մեր աշխատակիցներից մեկին համարել էր «թրքացած»)... Վերջերս պրն Եղիայանը սեւեռված է թվում հատկապես Ստեփանակերտի մեր հեղինակներիցՙ հմուտ լրագրող-վերլուծաբան Վահրամ Աթանեսյանի վրա, որին միշտ կոչում է «Աթանասյան», իսկ մի ժամանակ նաեւՙ «Վահան Աթանասյան»... Նամակներից մեկում (սեպտ. 27) պրն Եղիայանը քննադատում է մեր թերթում ընդունված ներդնել-ներդնող ձեւերի գործածությունը, փոխարենը ճիշտ համարելով ներդրել-ներդրող-ներդրած ձեւերը, քանի որ, գրում է, «բայը ներդրել է, ոչ ներդնել», մոռանալով, որ այդ բայի բուն բաղադրիչի ուղիղ ձեւը դնելն է: Իսկ վերջին նամակում, դարձյալ Վ. Աթանեսյանին ուղղված, նա քննադատում է, որ «Ազգ»ի 14.11.13-ի համարում լույս տեսած նրա հոդվածում երկու անգամ գործածվել է տետ-ա-տետ արտահայտությունը, մինչդեռ ինքը, մե՜ծ գյուտ անելով, պահանջում է գրել գլուխ-գլխի: Երեւի իրեն թվում է, որ Վ. Աթանեսյանը կամ խմբագրությունը չգիտեն տետ-ա-տետ-ի նշանակությունը հայերեն: Բայց հաստա՛տ չգիտի պրն Եղիայանը, որ ֆրանսերեն te^te-Ո-te^te արտահայտությունը վաղուց դարձել է միջազգային բառ-արտահայտություն եւ հանգիստ օգտագործվում է, հատկապես քաղաքագիտական բառապաշարում, անգլերեն ու ռուսերեն, հավանաբար նաեւ եվրոպական այլ լեզուներով: Ինչ վերաբերում է հայերենի ուղղախոսությանը, ապա պրն Եղիայանը անտեսում է փաստը, որ մեր թերթում այդ արտահայտությունը վերցվել է չակերտների մեջՙ որպես օտարաբանություն: Անշուշտ կարելի էր անտեսել մեր նամակագրի գրած անհեթեթությունները, եթե նա իր նամակները չհամեմեր այսպիսի արտահայտություններովՙ խոսքն ուղղելով Վ. Աթանեսյանին. «Կոտրելիք գրիչդ չի՞ կրնար հայերեն գրել ու լեզուդ չի՞ պապանձիր», «Կամ թէ չե՞ս վախնար Մեսրոպի անէծքէն»... Ստիպված ենք մեր հերթին հարց տալ. պարոն, չե՞ս կրնար առանց անէծքի ու հայհոյանքի գրել: |
