ԷՐԴՈՂԱՆԸ ՀԵՏԶՀԵՏԵ ԽՐՎՈՒՄ Է ՄԵՐՁԱՎՈՐԱՐԵՎԵԼՅԱՆ ՃԱՀՃԻ ՄԵՋ Պ.Ք. Ո՞վ կվերածնի ԻՊ-ը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, թե Սիրիայում չեն մնացել «Իսլամական պետության» մարտունակ գրոհայիններ: Միեւնույն ժամանակ նա նշել է, որ ԱՄՆ-ը, «Իսլամական պետության» դեմ պայքարի պատրվակով աջակցում եւ սպառազինում է քրդերի Ժողովրդավարական միության եւ Ինքնապաշտպանական ջոկատների ուժերին: Անկարայում նրանց անվանում են ահաբեկիչներ, իսկ Վաշինգտոնում համարում են դաշնակիցներ «Իսլամական պետության» դեմ մղվող պայքարում: Այսպես, Էրդողանը կրկնել է թուրքական հայտնի ձեւակերպումը, ըստ որի ԱՄՆ-ը որոշ ահաբեկիչների ձեռքով ոչնչացնում է ուրիշ ահաբեկիչներիՙ «Իսլամական պետության» մարտիկներին: Որոշակի իմաստով նա իրավացի է, քանի որ ԻՊ-ը կորցրել է երբեմնի մարտունակությունը, թեեւ Վաշինգտոնը Անկարային հորդորում է կենտրոնանալ առավելապես այդ ահաբեկչական խմբավորման դեմ մղվող պայքարի վրա: Իսկ որտե՞ղ են ջիհադիստները: Աֆրինում նրանք չկան: Խնդիրն առկա է գլխավորապես Սիրիայի արեւելյան շրջաններումՙ Իրաքի սահմանի մոտակայքում: Այժմ Թուրքիան հայտարարում է «Ձիթենու ճյուղ» ռազմական գործողությունը դեպի Մամբիջՙ Իրաքի ուղղությամբ շարունակելու մտադրության մասին: Անվերջանալի պարադոքսներ: Եթե նկատի ունենանք, որ թուրքերը ներկայումս կռվում են ամերիկացինեի աջակցությունը վայելող սիրիացի քրդերի դեմ, ապա կարող ենք ասել, որ Թուրքիան եւ ԱՄՆ-ը անուղղակիորեն մարտական բախման մեջ են մտել: Բայց եթե Վաշինգտոնին հաջողվի Անկարային վերաուղղորդել դեպի «Իսլամական պետությունը», ապա թուրքերն աջակցություն կստանան ամերիկացիներից: Եվ այդ ժամանակ սկիզբ կառնի առավել դրամատիկական երեւույթը. թուրքերը ստիպված կլինեն հաշվի առնել Իրանի, Ռուսաստանի, Սիրիայի եւ Իրաքի շահերըՙ ավելի ու ավելի խրվելով մերձավորարեւելյան ճահճի մեջ: Անկարան որպես գլխավոր թիրախ նշում է սիրիացի քրդերինՙ հավատացնելով, թե նրանց դեմ կռվելով ինքը պաշտպանում է իր սահմանները: Այդ դեպքում ծագում է «Ձիթենու ճյուղ» գործողության մասշտաբների հարցը: Ամեն ինչ անչափ խճճված է: Թուրքերի պնդումների համաձայնՙ ամերիկացիները պետք է հրաժարվեն սիրիացի քրդերին աջակցելուց եւ Թուրքիայի հետ համատեղ գործեն որպես ՆԱՏՕ-ի գծով դաշնակիցներ: Այս կապակցությամբ հերթական անգամ ահա թե ինչ է հայտարարել Թուրքիայի վարչապետ Բինալի Յըլդրըմը . «Հսկայական ռեսուրսներ եւ հզոր բանակ ունեցող երկիրը մի՞թե կարող է ունենալ մի խումբ ահաբեկիչների կարիքը: Թուրքիայի սահմանը նաեւ ՆԱՏՕ-ի սահմանն է: Անհասկանալի է, թե ՆԱՏՕ-ի սահմանը ինչպե՞ս կարելի է դարձնել սպառնալիքի աղբյուր: Դա բացատրություն չունի: Դա թշնամանքի բացահայտ դրսեւորում է: Անկարան թույլ չի տա իրագործել նման ծրագիրՙ անկախ նրանից, թե ով եւ ինչ տերություն է կանգնած դրա հետեւում: Դա չի լինելու»: Իր հերթին Թուրքիայի արտգործնախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ի նախագահի ազգային անվտանգության գծով օգնական Հերբերտ Մակմաստերը Թուրքիայի պաշտոնական ներկայացուցիչ Իբրահիմ Կալինի հետ հեռախոսազրույցի ժամանակ ասել է, թե ԱՄՆ-ը այլեւս զենք չի մատակարարի սիրիացի քրդերին: Սակայն ինքըՙ ԱՄՆ-ը, այդ տեղեկությունը չի մեկնաբանում: Այսպիսով, ուրվագծվում է երկու նախագիծ: Առաջինը թուրքականն է: Դրա համաձայն Անկարան մտադիր է Սիրիայում ամրապնդվել այն տարածքներում, որտեղ հավանաբար կարող էր հռչակվել հերթական քրդական ինքնավարությունը: Այնուհետեւ Թուրքիան մտադիր է ակտիվորեն մասնակցել Սիրիայի «պետականաշինությանը»: Երկրորդն ամերիկյան նախագիծն է: ԱՄՆ-ը պահպանում է իր ռազմական ու քաղաքական ներկայութունը Սիրիայում, սիրիացի քրդերին մի կողմից իբրեւ հենակետ է օգտագործում Դամասկոսի վրա «ժողովրդավարական» ճնշում գործադրելու համար, իսկ մյուս կողմիցՙ Թուրքիայի վրա ճնշումներ բանեցնելու համարՙ կիրառելով նաեւ «Իսլամական պետության» գործոնը: ԱՄՆ Կենտրոնական հրամանատարությունը, պատասխանելով այն հարցին, թե կշարունակվի՞ արդյոք օգնության հատկացումը սիրիացի քրդերին, մինչ Թուրքիան «Ձիթենու ճյուղ» գործողություն է իրականացնում, ասել է. «Մենք կշարունակենք սիրիացի քրդերին օգնել Սիրիայում եւ Իրաքում «Իսլամական պետության» դեմ վերջնական հաղթանակի հասնելու համար»: Այսպիսով, ուրվագծվում է ամերիկյան եւս մեկ նախագիծ. Վաշինգտոնն ավարտված չի համարում «Իսլամական պետության» դեմ մղվող պատերազմը: Փոխարենը սիրիացի քրդերին Թուրքիայի կողմից հասցվող հարվածները որոշակի պայմաններում ու հանգամանքներում կգնահատվեն որպես խոչընդոտ ջիհադիստների դեմ ծավալվող պայքարում: Փենսիլվանիայի համալսարանի պրոֆեսոր Ջենիֆեր Լովենշտայնի պնդման համաձայնՙ ԱՄՆ-ը, ըստ էության, մտադիր է Սիրիայում կրկնել իր իրաքյան եւ աֆղանական փորձը: Ի դեպ, ԱՄՆ պետքարտուղար Ռեքս Թիլլերսոնը նույնպես հայտարարել է, որ իր երկիրը մտադիր է Սիրիայում մնալ, որպեսզի օգնի սիրիացի ժողովրդին եւ թույլ չտա «Իսլամական պետության» վերածնություն: Ավելին, Վաշինգտոնում չեն թաքցնում իրենց հետագա գործողությունների ծրագիրը: Ինչպես գրում է The Washington Post թերթը, Սպիտակ տունը մտադիր է ստեղծված իրավիճակում խաղաքարտերն օգտագործել որոշակի հերթականությամբ: Աֆղանստանից եւ Իրաքից հետո նախաձեռնվել է հերթական պատերազմը Սիրիայում , որի մեջ ներքաշվել են Իրանը, Ռուսաստանը եւ Թուրքիան: Հիմա սիրիական պլացդարմից կարելի է ակտիվ գործողություններ սկսել Իրանի դեմ, նշում է թերթը: Ըստ որում Վաշինգտոնը հանուն սեփական շահերի ակտիվորեն կխաղարկի տեղական խաղաքարտերը, մինչեւ որոշակի պահ ձեռնպահ կմնա տարածաշրջանում իր ռազմական ներկայության ուժեղացումիցՙ գործելով ուրիշների միջոցով, արձանագրում է Ռեգնում գործակալությունը: Այն լուրը, թե Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի ուժերը օրերս Իրանի արեւմուտքում ոչնչացրել են «Իսլամական պետության» մի խմբավորում, տվյալ համատեքստում ընկալվում է որպես նախապատրաստվող «պարսկական գարնան» առաջին ծիծեռնակ: Կարող է այնպես պատահել, որ սիրիական ավազուտներում խրված Թուրքիան ստիպված լինի բախվել նաեւ այդ գործողությանը: Կանխատեսումները լավատեսություն չեն ներշնչում: | 
