ԱՄՆ ՀԱՏՈՒԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ «ՍԵՎ ԲՅՈՒՋԵԻ» ՄԱՍԻՆ Պ. Ք. Հետախուզության ծախսերն այժմ ավելին են, քան «սառը պատերազմի» ժամանակ Ամերիկյան «Վաշինգտոն փոստ» թերթը առաջին անգամ հրապարակել է ԱՄՆ հատուկ ծառայությունների այսպես կոչված «սեւ բյուջեի» ծախսերի հոդվածներըՙ վկայակոչելով ԿՀՎ եւ ԱԱԳ նախկին աշխատակից Էդվարդ Սնոուդենից ստացած փաստաթղթի պատճենը: 178-էջանոց գաղտնի փաստաթուղթը պարունակում է ամերիկյան հատուկ ծառայությունների հաշվետվությունները առաջիկա եւ անցկացված գործողությունների մասին, որոնց համար նրանք ֆինանսավորում էին խնդրում Կոնգրեսից: Անցյալ տարի ԿՀՎ-ի, ԱԱԳ-ի եւ մյուս 14 գաղտնի ծառայությունների «սեւ», այսինքնՙ հանրության համար անտեսանելի բյուջեն կազմել է 55 մլրդ դոլար: Ընթացիկ ֆինանսական տարում կառավարությունը հետախուզական նպատակների համար Կոնգրեսից խնդրել է 52,6 միլիարդ: Առավել շատ ֆինանսավորվում է ԿՀՎ-նՙ 14,7 մլրդ դոլար: ԱԱԳ-ի եւ Օդատիեզերական հետախուզության ազգային վարչության բյուջեները կազմում են համապատասխանաբար 10,8 եւ 10,3 մլրդ դոլար: Սրան նաեւ 23 միլիարդ է գումարվում Պենտագոնի ռազմական հետախուզության համար: Հատուկ ծառայությունների նպատակային ծրագրերի մեջ առավել շատ ֆինանսավորվում է նախազգուշացումը զանազան կրիտիկական երեւույթների վերաբերյալ. տնտեսական կայունությանը սպառնացող վտանգ, սոցիալական լարվածության աճ կամ տարածաշրջանների ծայրահեղ իրավիճակներ: Նման կանխարգելիչ գործունեությունը 2013 թ. պետական գանձարանի վրա կնստի 20,1 մլրդ դոլար: Հակահետախուզությանը եւ օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների դեմ մղվող պայքարին հատկացված է ընդամենը 3,8 միլիարդ: Բացի դրանից, ինչպես գրում է թերթը, ԱԱԳ բյուջեում կա մի քանի հարյուր միլիոն դոլար, որն ամեն տարի ամերիկյան ընկերություններին է վճարվում գաղտնաբար նրանց հաղորդակցական ցանցեր թափանցելու համար: Փաստաթղթի համաձայն, ամերիկյան հատուկ ծառայությունների գլխավոր թիրախներից մեկը մնում է Ռուսաստանըՙ Չինաստանի, Իրանի, Կուբայի եւ Իսրայելի հետ մեկտեղ: «Փաստաթղթում Իսրայելի ներկայությունը բացատրվում է նրանով, որ Վաշինգտոնը հետաքրքրվում է ոչ միայն թշնամիների, այլեւ բարեկամների գաղտնիքներով», շարունակում է թերթը: Ամերիկյան հատուկ ծառայությունները ամենամեծ դժվարություններին բախվում են ԿԺԴՀ-ի վերաբերյալ տեղեկություններ հայթայթելիս: Այդ երկրի միջուկային ու հրթիռային ծրագիրը փորձում են ուսումնասիրել տեխնիկական բոլոր միջոցներով, նշում է ԻՏԱՌ-ՏԱՍՍ-ը: Փաստաթղթից երեւում է, որ 2001 թ. սեպտեմբերի 11-ից հետո ԱՄՆ հետախուզության բյուջեն կրկնապատկվել էՙ հասնելով ավելի քան 500 մլրդ դոլարի: Ներկայումս ԱՄՆ հետախուզության ծախսերն ավելի շատ են, քան «սառը պատերազմի» տարիներին: ԱՄՆ Ազգային հետախուզության տնօրեն Ջեյմս Կլեպպերն ասում է. «Արդի աշխարհն ավելի անկայուն է, քան երբեւէ վերջին կես դարում: Ըստ որում, ամերիկյան հետախուզական ընկերակցության ծախսերը չեն գերազանցում ԱՄՆ ՀՆԱ 1 տոկոսը»: Սպիտակ տան պաշտոնական ներկայացուցիչ Ջոշ Էռնեստը օգոստոսի 30-ին կազմակերպված մամլո ճեպասուլիսում հրաժարվել է մեկնաբանել հատուկ ծառայությունների բյուջեին վերաբերող հրապարակումը եւ միաժամանակ մտահոգություն է արտահայտել «գաղտնի տեղեկությունների վնասաբեր արտահոսքերի» կապակցությամբ: |