ԹՈՒՐՔԻԱՅԻՑ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՆԵՐՄՈՒԾՈՒՄՆ ԱՅՍ ՏԱՐԻ ՎԵՐՋԱՊԵՍ ՆՎԱԶԵԼ Է ԱՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Թուրքական ապրանքներով Հայաստանի առեւտրային օբյեկտների եւ մասնավորապես տոնավաճառների հեղեղվածության մասին բազմիցս ենք գրել, նշելով, որ այն մտահոգիչ եւ վտանգավոր է Հայաստանի համար թե՛ քաղաքական, թե՛ տնտեսական առումներով, չխոսելով արդեն բարոյական նկատառումների մասին: Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած 2015-ի հունվար-հուլիս ամիսներին Թուրքիայի հետ մեր արտաքին առեւտրի ցուցանիշներում արձանագրվել են նկատելի փոփոխություններ, որոնք, միանշանակ, դրական պետք է բնորոշել: Եթե անցյալ տարվա առաջին 7 ամիսներին Թուրքիայի հետ մեր արտաքին առեւտրի ծավալները կազմել էին 125,8 մլն դոլար, ապա այս տարվա նույն ժամանակահատվածում` մոտ 75 մլն դոլար: Արտաքին առեւտրի ընդհանուր ծավալում Թուրքիայի մասնաբաժինը 3,8 տոկոսից նվազել է, կազմելով 2,8 տոկոս: Արտաքին առեւտուր կոչվածը կարելի է պայմանական այդպես համարել, քանի որ խոսքը հիմնականում ներմուծման մասին է: Թուրքիան բարձր մաքսատուրքեր է սահմանել հայկական արտադրության ապրանքների համար, դրանց մուտքը իր երկիր թույլ չտալու նպատակով: Այսպիսով, այս տարվա հունվար-հուլիսին Հայաստանից Թուրքիա արտահանումը թեեւ ավելացել է, բայց կազմում է ընդամենը 1,1 մլն դոլար, իսկ ահա Թուրքիայից Հայաստան, ըստ ապրանքի ծագման երկրի, այսինքն` թուրքական արտադրության ապրանքների ներմուծումը կազմել է 74 մլն դոլար: Նախորդ տարվա 125 մլն դոլարի համեմատ այս ցուցանիշը նվազել է 40,7 տոկոսով կամ 51 մլն դոլարով: Տոկոսային առումով ներմուծման ընդհանուր ծավալներում թուրքական ապրանքների մասնաբաժինը նույնպես նվազել է 1 տոկոսով` 5,1 տոկոսից իջնելով 4,1 տոկոսի: Հայաստանի արտաքին առեւտրաշրջանառության ծավալների գրեթե 20 տոկոս եւ ներմուծման ծավալների մոտ 27 տոկոս նվազման մեջ թուրքական ապրանքների ներմուծման ավելի քան 40 տոկոս նվազումը իսկապես նկատելի ցուցանիշ է: Բնական է, որ թուրքական ապրանքների ներմուծման ծավալների վրա առաջին հերթին ազդել է արտաքին առեւտրաշրջանառության եւ ներքին մանրածախ առեւտրի ծավալների նվազումը: Մյուս կողմից, ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցը եւ թուրքական ապրանքները չգնելու կոչ-հորդորները նույնպես իրենց ազդեցությունն ունեցել են մեր բնակչության վրա, գումարածՙ Թուրքիայից ներկրվող ապրանքատեսակներից շատերի անորակությունը: Հուսանք, որ այս գործընթացը շարունակական կլինի եւ դրա ազդեցության տակ թուրքական ապրանքների ներմուծմամբ զբաղվող առեւտրականները կփոխեն իրենց գործընկեր երկիրը, նախընտրելով այլ երկրներից ապրանքներ ներմուծել: Քանի դեռ Թուրքիան շարունակում է նույն հակահայական քաղաքականությունը բոլոր ուղղություններով, հարկ է հետեւողականորեն շարունակել այդ երկրի արտադրության ապրանքներից հրաժարվելու արշավը, պարզաբանելով թուրքական տնտեսության զարգացմանը նպաստելու վտանգները մեր երկրի եւ մեր բոլորիս անվտանգության համար: |
