ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄՆԵՐ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԱՍՊԱՐԵԶՈՒՄ ԱԼՖՐԵԴ ԿԶԱՐԹՄՅԱՆ, ԱԱԾ պահեստի փոխգնդապետ Նախորդ 3 համարներում «Ազգ»ը լայն անդրադարձումներ ունեցավ ընդհանրապես «բժշկական տուրիզմի» ասպարեզում գոյություն ունեցող չարաշահումների եւ ի մասնավորի Հայաստանից Գերմանիա բուժման գործում միջնորդների գործունեության մասին: Նույն թեմայինՙ բոլորովին տարբեր փորձառությամբ, անդրադարձ է կատարել մեր ընթերցողներից Ալֆրեդ Կզարթմյանը, որի նամակը, ուղղված խմբագրությանը, հրատարակում ենք ստորեւ: Վերջերս Ձեր թերթի 3 համարներում («Ազգ», 27, 28, 29 նոյեմբերի 2013 թ.) կարդացի մի պատմություն, կապված մեր հայրենակիցներից մեկի Գերմանիայում կազմակերպված բուժման հետ: Ակամա հիշեցի մեր ընտանիքի հետ կապված մոտ 2 տարի առաջ տեղի ունեցած պատմությունը: Հակիրճ ներկայացնեմ տեղի ունեցածը: Երեխաներիս ծնվելուց հետո (32 տարի առաջ) կնոջս կրծքագեղձերից մեկում մնացել էր մաստոպատիա գոյացություն, որի մասին մենք վաղուց գիտեինք: 2012 թ. փետրվարին կինս իմացել էր, որ «Նաիրի» բժշկական կենտրոնում է գտնվում գերմանացի հայտնի վիրաբույժ Զոնը եւ այցելել էր նրան: Վերջինս մեկ օրվա ընթացքում կազմակերպեց բոլոր հետազոտությունները եւ հաջորդ օրվա համար նշանակեց վիրահատություն (դրա հաջորդ օրը նա պետք է մեկներ): Պարզվեց, որ կնոջս կրծքագեղձում առկա է 2,5-3 սմ չափսի գոյացություն, բայց ոչ չարորակ: Վիրահատությունից հետո Զոնը ինձ ասաց, որ ոչ մի լուրջ բան չկա, եւ կինս մի քանի օրից կարող է մեկնել Սանկտ Պետերբուրգՙ դստեր մոտ: Զոնի մեկնելուց 2-3 օր հետո մեր հայ բժիշկներից մեկն ասաց, որ կնոջս մոտ ինչ-որ բան էն չէ եւ պետք է սպասենք բիոպսիայի պատասխանին: Եվ այդպես սկսվեց իմ եւ կնոջս նկատմամբ հոգեբանական ճնշումը: Հիվանդանոցում 6 օր մնալուց եւ դրանից էլ 4 օր հետո ես այցելեցի Բժշկական համալսարանի տարածքում գտնվող հետազոտությունների կենտրոն (ղեկավարՙ դոկտոր, պրոֆեսոր Կանայան) եւ վերցրի բիոպիսայի պատասխանը: Այստեղ սկսվեց ինձ համար անհասկանալի եւ կասկածելի մի պատմություն: Երիտասարդ բժիշկ ամուսինները, որոնց ասելով իրենք անցել են համապատասխան պատրաստություն Զոնի գերմանական կլինիկայում, տվեցին իրենց եզրակացությունը, որի համաձայն վերցրած նյութի մեջ առկա են չարորակ ուռուցքին բնորոշ միկրոօրգանիզմներ: Հենց սկզբից նրանց պահվածքը ինձ կասկածելի թվաց: Այդ եզրակացության տակ չկար կենտրոնի ղեկավար պրն Կանայանի ստորագրությունը: Ես մտա նրա առանձնասենյակ եւ ասացի այդ մասին: Պրն Կանայանը պատասխանեց, թե այդ ամուսնական զույգի գործունեությանը ինքը չի խառնվում (երեւի թե չէին թողնում) եւ այդ եզրակացությանը ինքը ծանոթ չէ: Դրանից հետո «Նաիրի» կենտրոնի մի աշխատակցուհի, որը կոորդինացնում էր կապը գերմանական կլինիկայի հետ, սկսեց համոզել մեզ, որ շատ արագ, 10-15 օրվա ընթացքում, պետք է կազմակերպել կնոջս բուժումը Զոնի կլինիկայում, Գերմանիա: Ես նրան բացատրեցի, որ իմ մեջ հիմնավոր կասկածներ կան, որ բիոպսիայի պատասխանը «սարքված» է, եւ այդ ամենը տրվում է գերմանական կլինիկան «հիվանդներով» ապահովելու համար: Այդ տիկինը պատասխանեց, որ իմ ասածը հնարավոր է, բայց սա այդ դեպքը չէ: (Թեեւ, պետք է ասեմ, ոչ մի պատճառ կամ տվյալ չունեմ գերմանացի բժշկին կասկածելու նմանօրինակ գործարքների մասնակցելու մեջ): Նա անընդհատ շեշտում էր, որ եթե հիմա մենք չհամաձայնենք բուժումը Գերմանիայում կազմակերպել, ապա շուտով կլինեն անդառնալի հետեւանքներ: Դրանից հետո ես այցելեցի հանրապետությունում հայտնի երկու դոկտոր, պրոֆեսորների, որոնք, ուսումնասիրելով բոլոր փաստաթղթերը, եզրակացրին, որ ոչ մի վտանգավոր բան չկա: Անցել է արդեն մոտ 2 տարի, որի ընթացքում որեւէ բժշկական միջամտություն, որեւէ դեղահաբ կինս չի ընդունել եւ ապրում է հանգիստ կյանքով: Ժամանակին վերոհիշյալի մասին ես փորձեցի իմ մտահոգությունները կիսել երիտասարդ տարիների իմ ընկերոջ, այդ ժամանակվա առողջապահության նախարար Ա. Քուշկյանի հետ, սակայն վերջինս խուսափեց հանդիպել ինձ հետ: Միգուցե նա մտածում էր, որ այդ ձեւով ես փորձում եմ լուծել վիրահատության ինչ-ինչ ֆինանսական հարցեր: Ասեմ, որ վերեւում նշված վիրահատության բոլոր ծախսերը կազմել են 1.500.000 դրամ, սակայն դա կարելի էր անել ընդամենը 200-300 հազար դրամի սահմաններումՙ Երեւանի համապատասխան այլ կլինիկաներում: Նշեմ նաեւ, որ բոլոր վճարումների դիմաց որեւէ փաստաթուղթ չի տրամադրվել, հետեւաբար, այդ գումարներից որեւէ հարկ չի վճարվել: Կարծում եմ, որ այս ոլորտի վրա պետք է լուրջ ուշադրություն դարձնեն առողջապահության նախարարության պատասխանատուները եւ կարգավորեն կասկածելի բոլոր գործընթացները: Շատ միամիտ մարդիկ, ընկնելով հոգեբանական ճնշումների տակ, նույնիսկ վաճառում են իրենց բնակարանները եւ կատարում տասնյակ հազար դոլարների հասնող անիմաստ ծախսեր: | 
